ترک انفاق
ترک انفاق
ترک انفاق
نویسنده: سلیمه رفایی
یکی از حقوق مسلم مالی، که در روابط خانوادگی که زوجه مستحق آن می‌باشد، حق بهره‌مندی از نفقه است.
این حق از جانب زوج عنوان تکلیف را دارد. ماده 53 قانون حمایت خانواده که مرد را مکلف می‌کند نفقه متناسب با شأن زوجه خود را در اختیار وی قرار بدهد.
نفقه در این معنا اعم است از پوشاک، خوراک، مسکن و وسایل زندگی که در قانون مدنی از آن به تعبیر اثاث البیت نام برده و… «حتی خادم در برخی از وضعیتها مربوط به زن، لازم می‌شود».
اما این حق از جانب زوجه به‌طور مطلق ثابت نیست و با یک شرط اساسی ثابت می‌شود.
شرط اساسی بهره‌مندی زوجه از نفقه و یا امکان الزام زوج به پرداخت آن، تمکین زوجه می‌باشد. یعنی زوجه باید در اطاعت کامل شوهر، به‌خصوص امکان هرگونه استمتاعات وی را فراهم آورد .و در این امر هیچ قصور و کوتاهی نداشته باشد.
ولی در بعضی موارد علی‌رغم تمکین، زوجه باز هم از جانب شوهر با ترک نفقه مواجهه می‌شود.
1- اعتیاد مرد، مرد به‌دنبال گرفتارشدن به دام اعتیاد دیگر نمی‌تواند آن‌طور که خانواده به‌ویژه زوجه شایسته آن است انفاق کند، به دیگر سخن وقتی درآمدی نباشد یا که درآمدی ناچیز باشد، پرداخت نفقه هم ممکن نمی‌باشد.
2- خودخواه و خوش‌گذران بودن مرد، مواردی‌که مرد به مصرف مشروبات الکلی عادت دارد و ترجیح می‌دهد بیشتر با جمع دوستان به سفرهای تفریحی برود و از جانب دیگر به حقوق خانواده خود اهمیتی نمی‌دهد. این افراد به‌علت عدم مسؤولیت در برابر زوجه و اولاد به کار و درآمدزایی اهمیت چندانی نمی‌دهند و در پرداخت هزینه زندگی کوتاهی می‌کنند.
3- از دیگر موارد هم که مرد قادر نیست آن‌طور که شایسته همسر و اولاد و اقارب خود است نفقه بپردازد شرایط بد اقتصادی نیست بلکه تعهد و مسؤولیتهایی که او به‌طور پنهانی دارد. برای مثال ازدواج مجدد اوست که نمی‌تواند به‌صورت کامل و در شأن همسر و اولاد خود نفقه بپردازد.
4- در اغلب موارد هم در پی مشاجره‌هایی که بین زوجین پیش می‌آید و زوجه خانه را به اجبار ترک کرده و مرد هم بر اثر لجبازی نفقه او را پرداخت نمی‌کند، در این موارد نمی‌توان گفت زوجه ناشزه بوده و برای زوج هم این مورد ثابت است که از طرف زوجه قصوری نبوده و تنها به‌دلیل سوءتفاهم و یا در پی مشاجره لفظی و خشونت فیزیکی زوجه خانه را ترک می‌کند.
5- خسیس بودن مرد، از مواردی‌که دیده می‌شود که زوج علی‌رغم استطاعت مال در پرداخت نفقه به زوجه و اولاد و به‌ویژه زوجه بخل می‌ورزد و او را از ساده‌ترین حقوقش محروم می‌کند.
و باید اضافه کرد که مردانی که به‌علت تنبلی و راحت‌طلبی که حاضر نیستند تن به هر کاری بدهند و منتظرند که کار در خانه آنها را بکوبد و با بی‌مسؤولیتی زندگی را پیش می‌برند و جالب این‌که اکثر خانواده‌ها از حقوق مسلم خود و از جرمی که در حقشان روی می‌دهد بی‌اطلاعند.
با توجه به این‌که ترک انفاق از نظر قانون جرم محسوب‌شده و دارای مجازات است ولی اکثر مردم از این امور اطلاعی ندارند. بهتر آن است که هر مردی قبل از ازدواج و کسانی‌که مسؤولیت اقارب را به عهده دارند در این زمینه آگاهی لازم را به‌دست آورند و بدانند که ترک انفاق در صورت توانایی مالی جرم محسوب می‌شود و عواقب کیفری دارد.
موادی‌که قانون‌گذار بیان داشته از این قبیل می‌باشد:
الف- ماده53 قانون حمایت خانواده.
ب- ماده 15 قانون مدنی.
ج- ماده 1103 قانون مدنی.
د- ماده 1106 قانون مدنی.