تشخیص مستثنیات دین و اعمال مقررات مربوطه به عهده قاضی رسیدگی‌کننده است و منوط به تقاضای محکوم‌علیه نیست. چنانچه متعاقباً نیز قاضی متوجه توقیف اشتباهی مستثنیات دین شده باشد، باید از آن رفع توقیف کند.

نظریه شماره۱۷۵۵/۹۲/۷                تاریخ ۱۰/۹/۱۳۹۲ سؤال ۱ـ آیا بررسی اینکه مال از جمله مستثنیات دین می‌باشد یا خیر، تکلیف مرجع قضایی است و یا اینکه تا قبل از ایراد از سوی محکوم­علیه اجرای احکام تکلیفی به بررسی ندارد؟ ۲ـ چنانچه پس از اجرای حکم و انتقال سند به برنده مزایده، محکوم­علیه غایب و غیرمطلع مراجعه…..