آشنایی با حقوق هوایی و اصطلاحات موجود
آشنایی با حقوق هوایی و اصطلاحات موجود
آشنایی با حقوق هوایی و اصطلاحات موجود
مهم‌ترین نفع مطالعه منابع حقوق هوائی و کادر اداری هواپیمایی در این است که از وجود چند نوع قوانین حقوقی و تشکیلات اداری در کنار یکدیگر آگاه می‌شویم. در نظر اول چنین استنباط می‌شود که هواپیمایی تجاری تابع قوانین و تأسیسات ملی است؛ اما توسعه روابط هوانوردی بین‌المللی به ایجاد قوانین و تشکیلات بین‌المللی منتهی می‌شود. بالاخره دولتها تنها به بیان قوانین قضائی و ایجاد تشکیلات مخصوص بر عهده گرفتن مسؤولیتها در اداره سرویسهای هوائی اکتفا نکردند، بلکه کمپانیهای بزرگ هواپیمایی هم در این کار شریک شده‌اند و همکاری آنها به ترتیب اساسنامه‌ها در تشکیلات صنفی بی‌نهایت مفید برای توسعه هواپیمایی ملی منتهی شده است.
کارکنان هواپیما تنها شرکت در اجرای وظائفی که متضمن هوانوردی است نخواهد بود بلکه صنعت حاصل وظائف آن اساسنامه جداگانه‌ای به کارکنان آن می‌دهد – در کارکنان هواپیما یک مسؤولیت به‌خصوص متوجه فرماندهان است بنابراین ابتدا اساسنامه کلی کارکنان هواپیما و بعدازآن وضع فرمانده را موردمطالعه قرارمی دهیم.
اساسنامه کارکنان هواپیما
قانون هواپیمایی ملی فرانسه در ماده 1-421 کارکنان خلبانان حرفه‌ای را این‌طور تعریف می‌کند: «اشخاصی که عادتاً به شغل هوانوردی اشتغال دارند خواه به‌حساب خودشان خواه به‌حساب دیگران با یک هدف انتفاعی یا در مقابل دستمزد». به‌طورکلی کارکنان هواپیما به‌وسیله قرارداد کار حقوق خصوصی به کارفرمای آن بستگی دارد؛ اما طبیعت این حرفه دولت را مجبور کرده است که به آن توجه کند و قوانین بخصوصی را که ازهرجهت، مخصوصاً از جهت امنیت دقیق و قابل‌استفاده باشد مقرر دارد. بالاخره در اساسنامه کلی هواپیمایی بعضی از مقررات اهمیت قابل‌ملاحظه‌ای به خود می‌گیرند؛ به‌خصوص مقرراتی که توجه به‌پیش بینی دارند. نظام قضائی که ذیلاً آن را شرح خواهیم داد فوق‌العاده وسیع و از مقررات مختلفی تشکیل‌شده است که اهم آنها عبارت است از: مقررات کنوانسیون شیکاگو (ماده 30 و مابعد آن)، منضمات کنوانسیون مزبور به‌خصوص ضمیمه یک و همچنین، متون متعدد حقوق داخلی به‌خصوص کتاب چهارم قانون هواپیمایی ملی فرانسه.
کارکنان هوانوردی و دولت
دولت دخول در حرفه هوانوردی و شرایط اجرای آن را به قوانین دقیق واگذار می‌کند. وظایفی که بایستی کارکنان هواپیمایی بر عهده بگیرد مختلف است. به همین جهت قانون‌گذار در این کارکنان طبقه‌بندیهایی انجام داده است. اولین طبقه‌بندی به کارکنان هواپیمایی مربوط می‌شود. کارکنان هواپیما از جهت ارتباط با وسایل مختلف هواپیما تقسیماتی را در خود می‌پذیرند؛ بدین ترتیب که فرمانده و هدایت‌کننده هواپیما جزو دسته a، سرویس در کنار موتورها- ماشینها- دستگاههای لازم برای هواپیمایی جزو دسته b سرویس در کنار وسایل مادی دیگر از قبیل دستگاههای عکس‌برداری هواشناسی وسایل مخصوص امور زراعتی و باراشوتهای ورزشی دربسته c و سرویسهای تکمیلی جزو دسته d است. دسته‌بندی دیگری نیز که از حیث طبیعت کاری که افراد انجام می‌دهند به‌عمل‌آمده است، آن است که در این دسته‌بندی سه‌طبقه مشخص می‌شوند: نخست؛ کارکنان آزمایش و هواپیمایی، دوم؛ کارکنان حمل‌ونقل هوائی، سوم؛ کارکنان کار هوائی. برای اینکه شخصی که اختصاص به کارکنان هوانوردی حرفه‌ای داشته باشد بایستی نامش در دفاتری که ارتباط به گروهها و قسمتهای مربوطه است ثبت شود. این دفاتر ثبت چهار نوع‌اند که یکی از دسته‌های d. C. B. A ارتباط دارند و به قسمتهای آزمایش، حمل‌ونقل و کار تقسیم می‌شوند. ثبت‌نام در دفاتر ثبت که به امتیازات چگونگی و کیفیت شخص هوانورد حرفه‌ای بستگی دارد، تابع مجموعه‌ای از شرایط مانند ملیت، شرافتمندی، استعداد و لیاقت است. داشتن ملیت فرانسه اصولاً لازم است. در فرانسه برای ثبت‌نام شرایطی لازم است که از آن جمله عدم محکومیت به حبس به علت ارتکاب جنحه یا جنایت بر ضد عفت عمومی و اخلاق حسنه است اما در مورد شرایط استعداد و لیاقت این شرایط فنی و فیزیکی است. استعداد فیزیکی به شرایط پزشکی کاملاً دقیقی مربوط می‌شود که به‌وسیله آئین‌نامه مقررشده است (این آئین‌نامه از ضمیمه اول کنوانسیون شیکاگو الهام گرفته است) استعداد فنی برای افراد قسمتهای a.b.c. ذکرشده و کارکنان فنی هواپیمایی خوانده می‌شود. در مقابل مهمانداران و خدمه کارکنان تجارتی هواپیمایی را تشکیل می‌دهند. استعداد فنی افراد با اعطای گواهینامه‌ها و دیپلمها و تخصصهایی که به‌موجب قوانین مصوبه ملی مقررشده و با مقررات ضمیمه یک کنوانسیون شیکاگو مطابقت دارد احراز می‌شود. گواهینامه‌ها عنوانهایی هستند که اطلاعات نظری و عملی را تصدیق می‌کند، ها به یک دوره محدود و جدید بعد از تحقق بازرسی دوره‌ای استعدادهای لازم اختصاص می‌یابد و عنوانهایی هستند که ضمانت اجرائی استعداد و حقوق رادارند و حاکی از این است که وظائف پیش‌بینی‌شده را در کنار دستگاههای هواپیما انجام داده‌اند، امتیازات شغل تخصص مخصوص مشاغل و مقامهای لیسانس برای خلبانی بعضی از اقسام هواپیماها در شرایط معین پرواز برای استفاده کردن از تجهیزات معین را تعیین می‌کند. دیدیم که شرایط به دست آوردن گواهینامه‌ها، لیسانسها و تخصص دقیقاً به‌وسیله قدرتهای حاکمه عمومی تحت عنوان شورای کارکنان هواپیمایی حرفه‌ای تعیین‌شده‌اند. شناسایی بین‌المللی گواهینامه‌ها و ها به‌وسیله مقررات کنوانسیون شیکاگو تضمین‌شده است و برای کشورهایی که عضو کنوانسیون نیستند به‌وسیله موافقت‌نامه‌های دو جانبی شناخته‌شده است.
انجام کار
همان‌طور که در مورد شغل خلبانی پذیرش آن به‌صورت قانونی درآمده اجرای آن‌هم تحت مراقبت دقیق است (مستقل از قوانین و مقررات پلیس هواپیمایی است که افراد هوانورد بایستی در اجرای وظایفشان به آن احترام بگذارند) و در این علت قوانین مختلف شرایط ترکیب تجهیزات را تعیین می‌کند. تجهیزاتی که برای بهره‌برداری اختصاص داده‌شده تابع مقررات فرمانده هواپیما است و به‌موجب قوانین مقرر در دستور مورخ 20 اوت 1965 که به‌وسیله تصمیم مورخ 29 دسامبر 1961 تحریف‌شده به وجود آمده است. همچنین به‌موجب مواد قانونی مدت کار کارکنان هوانوردی نیز تعیین‌شده است. خطاهایی که ضمن آزمایش‌های حرفه‌ای واقع می‌شود، به‌وسیله یک قدرت انضباطی متخصص دارای ضمانت اجرائی است و از قدرت کارفرما مجزا است. این حاکمیت به‌وسیله یک شورای انضباطی به‌موقع اجرا درآمده است و از قدرت کارفرما مجزاست. این حاکمیت به‌وسیله یک شورای انضباطی تعیین‌شده است و می‌تواند مخصوصاً بی‌اعتباری موقت یا دائم ها با بطلان ثبت دفاتر را اعلام نماید. بالاخره قانون هواپیمایی کشوری سازمانی را مأمور مراقبت دائم بر شرایط اجرای حرفه مخصوص آماده ساختن آن برای تطبیق یا تحول قانون هواپیمایی نموده است که شورای کارکنان هوانوردی حرفه‌ای هواپیمایی کشوری نامیده می‌شود. چنین به نظر می‌رسد که دولت به‌صورت کاملاً دقیقی ورود و کار کارکنان هوانوردی را کنترل می‌کند؛ اما کنترل شغل به‌موجب قراردادهای کار حقوق مشترک مربوط به مؤسسات می‌شود.
منبع: ایروسنتر