وجوب نفقه فرزند، ناشی از نَسبَ است یا مصلحت؟ و نفقه کودک شبیهسازیشده به عهده کیست؟
وجوب نفقه فرزند، ناشی از نَسبَ است یا مصلحت؟ و نفقه کودک شبیهسازیشده به عهده کیست؟
وجوب نفقه فرزند، ناشی از نَسبَ است یا مصلحت؟ و نفقه کودک شبیهسازیشده به عهده کیست؟
نویسندگان: داود سیفی قره‌یتاق، کافیه خجسته ماه سیاه، زهرا دهباشی
چکیده:
حق نفقه طفل بر پدر و مادر خود، یکی از اساسی‌ترین حقوق انسانی به شمار می‌آید که با ظهور فناوریهای جدید تولیدمثل به چالش جدی کشیده شده است. مقاله حاضر در پی پاسخگویی به سؤالات و چالشهای موجود در نفقه طفل شبیهسازیشده است. دراین راستا، ابتدا مبانی نظری استحقاق نفقه مانند نظریه تبعیت از نسب شرعی، زوجیت عرفی، قراردادی بودن نفقه و منشأ اعتباری و قانونی دانستن نفقه تحلیل و تبیین می‌شود. در ادامه به احکام نفقه طفل شبیهسازیشده در فروض مختلف نظیر شبیهسازی ناشی از سلول زن و شوهر، سلول مرد بیگانه، تخمک بیگانه، نفقه جنین در ایام بارداری و نفقه اهدا جنین و کودک شبیهسازیشده بدون دخالت مرد پرداخته‌شده است. از تطور در آرای فقهی، قوانین مدنی و مذاق شریعت برمی‌آید که نفقه بیش از آنکه تابع نسب شرعی و رابطه والد و فرزندی باشد، بر پایه مصلحت کودک سامان می‌پذیرد. براین اساس الزام به تأدیه نفقه طفل، بر ذمه صاحب سلول دارای هسته به‌عنوان پدر قانونی است. در صورت تعذر یا توافق طرفین، انتقال گیرندگان جنین و کسانی که متعهد به دریافت کودک شبیه‌سازی‌شده‌اند، نسبت به سایرین ارجحیت دارند.
واژه‌های کلیدی: شبیهسازی، نفقه، حقوق طفل، مصلحت،
فصلنامه حقوق پزشکی؛ دوره ۱۰، شماره ۳۷ – تابستان ۱۳۹۵