مجازات هتک حرمتهای خیابانی

دعوا، درگیری، بدگویی و… از مواردی است که این روزها بارها و بارها در سطح شهر و خیابانها مشاهده کرده‌ایم.
درگیریهایی که نشأت گرفته از یک عصبانیت زودگذر و لحظه‌ای است که گاهی سرانجام بسیار ناگواری برای دو طرف دعوا به همراه دارد به همین جهت در قانون افراد را از هتک حرمت و بی‌احترامی به یکدیگر به جد هشدار می‌دهد.
مصطفی دشتی کارشناس حقوق جزا و جرم‌شناسی در خصوص موارد قانونی در این امر می‌گوید: در حقوق کشور ما اقدامات بسیاری برای برقراری احترام بین افراد جامعه انجام‌شده است که از آن جمله می‌توان به جرم انگاری توهین و فحاشی به دیگران در قانون مجازات اسلامی اشاره کرد.
وی گفت: جرم توهین می‌تواند به شکل گفتار، کردار، نوشتار و حتی اشارات مختلف دست و چشم و نظایر آن باشد. بدین ترتیب اعمالی مثل آب دهان به روی دیگری انداختن، هل دادن تحقیرآمیز دیگری یا برداشتن خشونت‌آمیز کلاه یا روسری از سر شخصی و پرتاب کردن آن به زمین با توجه به اینکه عرفا باعث تخفیف و تحقیر شخص است، می‌تواند توهین کیفری محسوب شود. همین‌طور برخی اشارات انگشتان دست در فرهنگ کشور ما یا کشورهای دیگر اهانت‌آمیز تلقی می‌شوند.
دشتی افزود: در این خصوص باید توجه داشت که توهین ممکن است به‌صورت حضوری یا غیابی باشد؛ درواقع لازم نیست حتماً حضوراً شخص مورد توهین قرار گیرد بلکه اگر فردی دیگری را در غیاب او هم مورد توهین قرار دهد مرتکب جرم توهین موضوع این ماده شده است. همچنین در انجام جرم توهین راست یا دروغ بودن نسبتها شرط نیست و عمده مطلب این است که گفتار یا رفتار در نظر عرف سبک کننده باشد.
**مجازات توهین به افراد در قانون و ازنظر قانونگذار
مطابق ماده 608 از کتاب پنجم قانون مجازات اسلامی تعزیرات، توهین به افراد از قبیل فحاشی و استعمال الفاظ رکیک چنانچه موجب حد قذف نباشد به مجازات شلاق تا 74 ضربه و یا پنجاه‌هزار ریال تا یک‌میلیون ریال جزای نقدی خواهد بود.
توهین مذکور در این ماده، توهین ساده محسوب می‌شود.
مقصود از واژه افراد در صدر ماده صرفاً اشخاص حقیقی (افراد عادی) می‌باشد و اشخاص حقوقی و ادارات و سازمانها را شامل نمی‌شود، زیرا همانطور که پیش‌تر گفته شد، توهین جرمی است که بر روی حیثیت و شخصیت افراد واقع می‌شود همانند جرم افترا، این درحالی است که اشخاص حقوقی دارای شخصیت به این معنا نیست.
قانونگذار توهین به افراد را از طریق فحاشی و استعمال الفاظ رکیک ممکن دانسته، این در حالی است که ازنظر مقررات کیفری اهانت و توهین عبارت است از به کار بردن الفاظی که صریح یا ظاهر باشد و یا ارتکاب اعمال و انجام حرکاتی که با لحاظ عرفیات جامعه و با در نظر گرفتن شرایط زمانی و مکانی و موقعیت اشخاص موجب تخفیف و تحقیر آنان شود؛ بنابراین توهین صرفاً به لفظ واقع نمی‌شود و حتی می‌تواند به وسیله رفتار و نوشتن یا تصویر نیز واقع شود. جرم مذکور در این ماده جرمی قابل‌گذشت محسوب می‌شود، بنابراین با شکایت شاکی است که قانون شروع به تعقیب می‌نماید و از همین روی باگذشت وی تعقیب موقوف خواهد شد؛ اما باید بیان داشت که برای تحقق جرم توهین حضور شخصی که به او توهین شده است ضروری نخواهد بود، بنابراین توهین ممکن است غیابی هم صورت گیرد.
مجازات فردی که مرتکب توهین ساده می‌شود به دلالت ماده 608 شلاق تا 74 ضربه و یا جزای نقدی از پنجاه‌هزار ریال تا یک‌میلیون ریال می‌باشد؛ بنابراین قاضی اختیار به اعمال مجازات شلاق و یا جزای نقدی خواهد داشت.
مجازات مقرر در فوق درحالی است که گاهی توهین صورت گرفته در قالب آن ماده، قابل‌اعمال مجازات نمی‌باشد، به‌عبارتی‌دیگر گاهی تعرض به حیثیت افراد از طریق توهین موجب اعمال مجازات حدی خواهد شد
در همین راستا افراد باید درنظر داشته باشند چنانچه توهین و یا بی‌احترامی از سر عصبانیت و یا موارد دیگر به شخصی در خیابان داشته باشند به قطع یقین در صورت پیگیری شخص به مجازات مکفی محکوم می‌شود. منبع: تارنمای موسسه حقوقی و داوری صنعتکاران