قاعده حقوق خاص زمینهای برای عملیاتی شدن اصل تخصص سازمانهای بین‌المللی
قاعده حقوق خاص زمینهای برای عملیاتی شدن اصل تخصص سازمانهای بین‌المللی
قاعده حقوق خاص زمینهای برای عملیاتی شدن اصل تخصص سازمانهای بین‌المللی
نویسندگان: سید مهدی رضوی، مجتبی بابایی، مهدی حاتمی، علی توکلی طبسی
چکیده
اصل تخصص سازمانهای بین‌المللی ایجاب می‌کند که حقوق و تعهدات هر سازمان، تابعی از حدود اختیاراتی باشد که اعضا به آن واگذار می‌کنند. این اصل می‌تواند نقش مؤثری در تعیین رژیم حقوقی این دسته از تابعان حقوق بین‌الملل، ازجمله در بحث مسئولیت بین‌المللی آنها ایفا کند. طرح پیش‌نویس مسئولیت بین‌المللی سازمانهای بین‌المللی، مصوب 2011 کمیسیون حقوق بین‌الملل، به شیوه خاصی اصل مزبور را لحاظ کرده است که متضمن نوعی برخورد میانه با آن است. کمیسیون، ضمن پذیرفتن اهمیت اصل تخصص در حقوق سازمانهای بین‌المللی، از قبول آن به‌عنوان مبنایی بر تمامی مقررات مربوط به مسؤولیت سازمانهای بین‌المللی، خودداری کرده اما سعی در عملیاتی کردن آن (Lex Specialis) به طرق دیگر و عمدتاً با اتکا به‌قاعده حقوق خاص است در ماده 64 طرح «ترجیح قانون خاص بر قانون عام» کرده است. این قاعده که متضمن مفهوم مسؤولیت سازمانهای بین‌المللی پیش‌بینی‌شده و زمینهای برای رعایت شرایط حقوقی خاص هر سازمان بین‌المللی در مواجهه با قواعد عام مسؤولیت بین‌المللی فراهم کرده است. این نوشتار باهدف تبیین جایگاه اصل تخصص در مقررات مسؤولیت بین‌المللی سازمانهای بین‌المللی، رویکرد خاص کمیسیون حقوق بین‌الملل نسبت به این موضوع را ارزیابی کرده است.
کلیدواژگان: اصل تخصص، سازمانهای بین‌المللی، مسئولیت بین‌المللی، قاعده حقوق خاص
منبع: فصلنامه پژوهش حقوق عمومی/ ISSN 2345-6116/ فصلنامه دارای رتبه علمی – پژوهشی (علوم انسانی) /سال هفدهم، شماره 50، بهار 1395