مجموعه گزارش نشستهای علمی پیش‌گیری از جرایم و آسیبهای اجتماعی (جلد اول)
مجموعه گزارش نشستهای علمی پیش‌گیری از جرایم و آسیبهای اجتماعی (جلد اول)
مجموعه گزارش نشستهای علمی پیش‌گیری از جرایم و آسیبهای اجتماعی (جلد اول)
نویسندگان: عباس علوی‌نژاد، سعید محمودی نیا، مرتضی عندلیب‌کورایم، حامد نظری، محمدجواد ایمانی خوشخو
چکیده
امروزه پیش‌گیری از جرم و آسیبهای اجتماعی، به یکی از موضوعات مهم در عرصه دانشگاهی و سیاست‌گذاری تبدیل شده است؛ از این‌رو، اهمیت آن بیش‌ازپیش احساس می‌شود. شمار رو به افزایش آسیبها و جرایم در بسیاری از کشورها، تغییر شکل یافتن صورتهای قدیمی جرم و آسیب، بین‌المللی شدن و فراتر رفتن از مرزها، خسارتهای گسترده و عمیق جرایمی نظیر جرایم اقتصادی و… کشورها را بر آن داشته تا پیش‌گیری از جرم را به‌صورت جدی در دستور کار خود قرار دهند و هم‌چنین، در راستای مداخلات مؤثر در این زمینه، سرمایه‌گذاری قابل‌توجهی در جهت تقویت پشتوانه علمی پیش‌گیری از جرم به عمل آورند. شناخت یک جرم یا آسیب به‌عنوان مسأله، شناخت بسترهای وقوع، عوامل دور و نزدیک و پیامدهای آن و در نهایت ارائه راهکار به‌منظور پیش‌گیری از وقوع آن جرم یا آسیب، نیازمند هم‌افزایی گسترده علوم مختلف و همکاریهای علمی وسیعی است تا بتوان ابعاد مختلف و پیچیده جرایم و آسیبهای اجتماعی را شناخت و گامهای واقع‌بینانه در جهت پیش‌گیری از جرایم و آسیبهای اجتماعی طراحی نمود؛ اما یکی از موانع مهم در این زمینه، شکافی است که بین عرصه پژوهشی و دانشگاهی از یک‌سو و عرصه اجرایی و عملیاتی از سویی دیگر وجود دارد. بنای فضای دانشگاهی، بر تفکر انتزاعی و نظریه است. دانشگاهیان با کتاب، نظریه‌ها و به‌طورکلی با دانش نظری سروکار دارند و از این‌رو واقعیتهای جامعه را بیش‌تر از منظر مکتوبات می‌نگرند. آنان با فاصله گرفتن از واقعیات، سطحی از آرمانها، قاعده‌ها، الگوها و فرمولها را در جامعه جستجو می‌کنند و از این‌رو بیش‌تر ناقد واقعیت موجود هستند. در مقابل، کارگزاران عمل‌گرای دولتی و اجرایی قرار دارند که بر واقعیتهای محسوس، قابل مشاهده در افق زمانی کوتاه‌مدت تأکید دارند. مواجهه با واقعیات عینی موجب می‌شود تا رویکردی خرد و جزیی به پدیده‌ها داشته باشند. این تقابل دیدگاهها میان دانشگاهیان و افراد اجرایی سبب می‌شود دامنه اشتراک و تفاهم آنها کاهش یابد و نتیجه آن چیزی جز بی‌استفاده ماندن تحقیقات دانشگاهی و نحیف بودن پشتوانه علمی اقدامات اجرایی در زمینه پیش‌گیری از جرایم و آسیبهای اجتماعی، نخواهد بود. با توجه به نکته فوق، یکی از راهکارهای مهم در جهت افزایش تفاهم میان محیطهای دانشگاهی و اجرایی، برگزاری جلساتی است که طی آن، دانشگاهیان و مدیران بتوانند در محیطی واقع‌بینانه در ارتباط با یک مسأله مشخص (برای مثال: یک جرم یا آسیب)، مباحث و دغدغه‌های خود را مطرح نموده و با این تضارب آرا، چالشهای اصلی مورد بحث قرار گیرند. در این راستا، مرکز مطالعات معاونت اجتماعی و پیش‌گیری از وقوع جرم قوه قضاییه در جهت تحقق رسالت خود در علمی شدن پیش‌گیری از جرم، با همکاری سایر سازمانها در زمینه پیش‌گیری از جرایم و آسیبهای اجتماعی و نهادهای پژوهشی و دانشگاهی، اقدام به برگزاری نشستهایی در موضوعات مرتبط با جرایم و آسیبهای اجتماعی نموده است. در نشستهای مذکور، اساتید، مدیران، کارشناسان و صاحب نظران در این موضوعات به بحث نشسته‌اند و ماحصل این مباحث در قالب مجموعه گزارشهایی در اثر حاضر به چاپ رسیده است. امید است که انتشار این مباحث بتواند دیدگاههای نوین و ارزنده‌ای را در زمینه‌های علمی و عملی پیش‌گیری از جرم بگشاید. منبع: سایت انتشارات خرسندی