پرسش و پاسخ حقوقی

پرسش و پاسخ حقوقی

پرسش: پدربزرگ بنده فوت شدند و برای حقوق مستمری مراجعه کردیم و معلوم شد نام مادربزرگ اصلاً در شناسنامه همسرشان نیست و حقوق مستمری ایشان قطع شد. حال باید چه کنیم؟

پاسخ: اگر این ازدواج ثبت‌شده باشه و فقط در شناسنامه درج نشده باید از اداره ثبت محل اقدام کنید. چنانچه اصلاً سندی مبنی بر زوجیت وجود نداشته باشد، زوجه باید به دادگاه دادخواستی مبنی بر صدور حکم زوجیت در زمان حیات به طرفیت وراث تقدیم کند و ادعایش را با ادله‌ای مانند سوگند، شهادت شهود، سند، اقرار، علم قاضی…اثبات کند.

پرسش: قصد ازدواج با مردی را دارم. مهریه‌ام 110 سکه به‌صورت عندالاستطاعه تعیین‌شده است.

مهریه عندالاستطاعه چه تفاوتی با مهریه عندالمطالبه دارد؟ و کدام نوع مهریه بهتر است؟

پاسخ: یکی از بحثهای رایج درباره مهریه عندالمطالبه یا عندالاستطاعه بودن آن است. این ویژگی مهریه را زوجه انتخاب می‌کند. در واقع، اکنون در عقدنامه‌ها دو گزینه درباره مهریه وجود دارد: عندالمطالبه و عندالاستطاعه. این‌که مهر از کدام نوع باشد، بنا به توافق عروس و داماد است.

اگر خانم گزینه «عندالمطالبه» را علامت بزند، به‌محض وقوع عقد می‌تواند پرداخت آن را به‌طور کامل درخواست کند و طبق سند رسمی‌ ازدواج، مرد مکلف به پرداخت آن است و اگر به هر دلیلی توانایی پرداخت یک‌جای مهریه را نداشته باشد و بخواهد آن را به‌صورت قسطی بپردازد، باید ناتوانی مالی‌اش را به دادگاه ثابت کند.

پس اثبات این موضوع که مرد توان مالی ندارد و نمی‌تواند مهریه را به‌صورت یکجا بدهد با مرد است و برعکس آن ضرورتی ندارد؛ یعنی زن نباید در دادگاه ثابت کند که مرد از تمکن مالی لازم برای پرداخت مهریه برخوردار است. در صورتی‌که زن مهریه عندالمطالبه را در سند ازدواج انتخاب کرده باشد، به‌راحتی می‌تواند حق خود را از مرد طلب کند.

اما اگر عروس خانم مهریه «عندالاستطاعه» را انتخاب کند، وضعیت متفاوت می‌شود. به‌این‌ترتیب، اگر زن تقاضای مهریه کند، این تکلیف بر عهده خود اوست که ثابت کند مرد از دارایی و اموال کافی برای پرداخت مهریه برخوردار است و بااین‌حال مهریه وی را نمی‌پردازد. پس مرد در اینجا نیازی ندارد برای دادگاه دلیل بیاورد که قادر به پرداخت مهریه نیست.

برای جلوگیری از بروز اشکالات متعددی که در مطالبه مهریه عندالاستطاعه وجود دارد توصیه می‌شود زوجین به مهریه عندالمطالبه پایبند باشند‌. مهریه عندالاستطاعه عملاً به حقوق مالی زن لطمه وارد کرده و هیچ تضمینی برای وصول آن وجود ندارد.

پرسش: چند ماهی می‌شود که شوهرم فوت کرده. می‌خواهم بدانم آیا از تمام اموال او ارث می‌برم یا بخشی از اموال؟ میزان سهم‌الارث بنده چقدر است؟

پاسخ: برای این‌که زوج و زوجه از هم ارث ببرند باید دو شرط زیر باهم لحاظ گردد:

1- ازدواج دایم؛ (بنابراین ازدواج موقت موجب ارث بردن آنها از هم نمی‌شود).

2- پیوند زناشویی؛ (در زمان مرگ زوج یا زوجه، پیوند زناشویی به سبب طلاق و … قطع نشده باشد).

در گذشته زوجه از اموال غیرمنقول مانند زمین اعم از عین یا قیمت آن ارث نمی‌برد.