ضرورت گنجاندن «رفتارهای مدیریت پسابحران» در دروس دانشگاهها

ضرورت گنجاندن «رفتارهای مدیریت پسابحران» در دروس دانشگاه‌ها

الزام تعریف بخش «مدیریت بحران» در چارت واحدهای دانشگاهی کشور

رئیس مؤسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی دانشگاه تهران با تأکید بر این‌که جای “فرهنگ ایمنی” و “آموزش رفتارهای مدیریت پسابحران” در فضاهای دانشگاهی خالی است، گفت: بهتر است دانشگاههای کشور در چارت اداری بخشی به‌عنوان “مدیریت بحران” تعریف کنند تا علاوه بر ارتقای فرهنگ ایمنی، رفتارهای مدیریت پسابحران را به دانشجویان آموزش دهند.

دکتر حسین ایمانی جرجانی با اعلام این مطلب، نقش دانشگاهها در آموزش رفتارهای پسابحران و ارتقای فرهنگ ایمنی را مؤثر ارزیابی کرد و افزود: دانشگاهها باید تابع تحولات جامعه باشند، یعنی اگر فرهنگ ایمنی در جامعه ما ضعیف است و مردم نمی‌دانند در مواقع بحران چه رفتارهایی باید داشته باشند، دانشگاهها در این زمینه مقصر شناخته می‌شوند؛ بنابراین اگر ما می‌خواهیم این دو مقوله ارتقا یابد، باید این موضوع در تمامی بخشهای جامعه از جمله دانشگاهها مورد توجه اساسی قرار بگیرد.

وی در ادامه تصریح کرد: جزیره‌ای عمل کردن در مدیریت بحران کارگشا نیست، ما نمی‌توانیم جزیره‌ای از دانشگاهها در دل جامعه درست کنیم و انتظار داشته باشیم نسبت به مسایل ایمنی بی‌تفاوت نباشند. در واقع باید همه سازمانها و مراکز مسؤول در این زمینه با یکدیگر همکاری داشته باشند تا “فرهنگ ایمنی” را ارتقا دهیم و افراد جامعه رفتارهای مدیریت پسابحران را آموزش ببینند.

این استاد جامعه‌شناسی شهری دانشگاه تهران خاطرنشان کرد: در صورتی‌که تمامی سازمانها و مراکز مسؤول در ارتقای “فرهنگ ایمنی” و “آموزش رفتارهای مدیریت پسابحران” همکاری لازم را با یکدیگر نداشته باشند، آموزشهای یک‌نهاد خاص نظیر دانشگاه در این زمینه بی‌تأثیر است؛ یعنی نمی‌شود به دانشجویان رفتارهای مدیریت پسابحران را آموزش داد، اما شهرداری در کنار دانشگاه اجازه گودبرداری برای ساخت یک برج را بدهد؛ بنابراین بهتر است سازمانهای مسؤول در زمینه مدیریت بحران، ابتدا شرایط خود را در این زمینه بهبود ببخشند و در کنار سایر نهادها نظیر دانشگاه برای ارتقای فرهنگ ایمنی تلاش کنند.

رئیس مؤسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی دانشگاه تهران هم‌چنین تأکید کرد: دانشگاهها و مراکز آموزشی باید در چارت اداری خود قسمتی را به‌عنوان “مدیریت بحران” تعریف کنند و در این مرکز شرایط ایمنی ساختمانها نظیر توجه به پله‌های اضطراری، ضرورت وجود کپسول آتش‌نشانی، شیر آتش‌نشانی و غیره را بررسی شود و نظارتهای خود را به‌طور مرتب از مجموعه گزارش دهند و آموزش رفتارهای مدیریت پسابحران نیز جزء وظایف این چارت جدید باشد. در واقع مدیریت بحران در دانشگاهها باید بتواند به‌طور مرتب مانورهای ایمنی و آتش‌نشانی برگزار کند و دانشجویان را در برابر هر نوع خطرات و حوادث احتمالی آماده کنند.

دکترایمانی افزود: دانشگاههای کشورهای توسعه‌یافته و حتی کشورهایی که حوادث طبیعی در آن کمتر است، به‌طور مرتب و منظم مانورهایی را برای آماده‌سازی دانشجویان برگزار می‌کنند و تقریباً همه دانشگاهیان یاد می‌گیرند که در برابر بحران و بروز هر نوع آسیب احتمالی چه رفتارهایی را باید داشته باشند. هم‌چنین بخش مدیریت بحران در چارت اداری دانشگاههای کشورهای توسعه‌یافته وجود دارد و این قسمت با سایر سازمانها و بخشهای مربوط همکاریهای بسیار نزدیکی دارند.

به گفته این استاد دانشگاه، وجود “مدیریت بحران” در چارت دانشگاهها در صورتی می‌تواند موفق باشد که سازمانهای مسؤول و خارج از دانشگاه ارتباط خوبی با آنها داشته باشند. چراکه ایمنی یک کار شراکتی است. همه دستگاههای مسؤول باید با کمک یکدیگر این موضوع را جدی بگیرند.

رئیس مؤسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی دانشگاه تهران با تأکید بر این‌که اصول ایمنی در دانشگاههای ما رعایت نشده است، گفت: ایمنی بخشی از اصول زندگی به شمار می‌رود. حادثه پلاسکو نشان داد که بی‌توجهی به این موضوع هزینه‌های بسیار بالایی خواهد داشت. متأسفانه این موضوع در دانشگاههای ما جدی گرفته نشده و عموماً ساختمانهای دانشگاهها ایمنی لازم را ندارند. مثلاً آسانسور یا پله اضطراری در این مکانها وجود ندارد یا در صورت وجود از آن به‌عنوان انباری استفاده‌شده است.

دکترایمانی گفت: بخشهای حراست در دانشگاهها باید توجه به “مدیریت بحران” و “فرهنگ ایمنی” را در سرلوحه وظایف خود قرار بدهند و دانشگاهها باید نگران ایمنی دانشجویان باشند تا بتوانند در این زمینه سیاست‌گذاریهای جدی داشته باشند. باید پرسید در دانشگاههای ما چند مصوبه برای افزایش ایمنی تصویب‌شده است و یا چند گزارش نظارتی در زمینه ایمنی به دست آورده‌اند.

رئیس مؤسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی دانشگاه تهران در پایان خاطرنشان کرد: خوشبختانه تاکنون اتفاق خاصی نظیر حادثه پلاسکو در فضای دانشگاهی اتفاق نیفتاده است، به همین دلیل مسؤولان هنوز به اهمیت ایمنی توجه لازم را ندارند. اگر اتفاق فوق در فضاهای دانشگاهی که فضای کاملاً حساسی هستند، به وجود بیاید، وضعیت بسیار وحشتناکی در جامعه ایجاد می‌شود و متأسفانه در کشور ما تا اتفاقی به وجود نیاید، اقدامات پیشگیرانه‌ای انجام نمی‌دهند. منبع: ایسنا