نگاهی اجمالی به حقوق بیمه دریایی در جهان و نقدی بر جایگاه آن در ایران

نگاهی اجمالی به حقوق بیمه دریایی در جهان و نقدی بر جایگاه آن در ایران

نویسنده: کاپیتان فریدون شفیعی کرجی

چکیده

بیمه دریایی جزو اولین نوع بیمه در جهان شناسایی‌شده و به‌مرورزمان از توسعه و پیشرفت چشمگیری برخوردار شده است. این نوع بیمه ریشه در وامهای دریایی مرسوم، در کشورهای یونان و روم دارد. قراردادهای بیمه دریایی در قرن چهاردهم میلادی در بندر جنوا و دیگر شهرهای کشور ایتالیا شکل گرفت و به‌سرعت به کشورهای شمال اروپا گسترش یافت.

در آن زمان حق بیمه‌های دریایی در فصول مختلف و با توجه به نوع خطرات دریایی و متفاوت از دزدی دریایی تعیین می‌شد. در سال 1601 میلادی، یک اتاق تخصصی بیمه جدا از دادگاههای دیگر در کشور انگلستان تأسیس شد و در اواخر قرن هفدهم، تقاضای بیمه دریایی در شهر لندن که به یک مرکز تجاری مهم و بااهمیت رو به رشد تبدیل‌شده بود، با افزایش چشمگیری روبه‌رو شد؛ بنابراین در اواخر سال 1680 میلادی، ادوارد لوید یک قهوه‌خانه در خیابان برج، در لندن افتتاح کرد که به‌زودی به محلی مناسب و پرطرفدار برای صاحبان کشتی،‌ بازرگانان، کاپیتانهای کشتیها و در نتیجه به یک محل قابل‌اعتماد برای به دست آوردن آخرین اخبارهای حمل‌ونقل دریایی تبدیل شد.

به همین دلیل قهوه‌خانه لویدز باگذشت زمان به اولین مرکز بازار بیمه‌های دریایی و محل ملاقات گروههای مختلف فعال در صنعت کشتیرانی و تجار تبدیل شد. بیمه گران و سرمایه‌داران بزرگ در این محل به فعالیت کار دلالی بیمه و بیمه گری در زمینه محموله و کشتی مشغول بودند که در نهایت از همان مکان پایه‌گذاری بازار بزرگ بیمه لویدز شروع شد که نتیجه آن به وجود آمدن مؤسسه بیمه گران لندن امروز شد.

در حال حاضر «مؤسسه بیمه گران لندن»، یکی از مؤسسه‌هایی است که در زمینه تدوین و تنظیم شرایط بیمه حمل‌ونقل، ازجمله حمل‌ونقل دریایی نقش مهمی ایفا می‌کند و ضوابط بیمه‌های حمل‌ونقل دریایی که در سال 1983 توسط این شرکت تهیه‌شده، شالوده تنظیم و صور بیمه‌های دریایی در بسیاری از کشورهای جهان ازجمله ایران قرارگرفته است. ناگفته نماند که قدمت بیمه دریایی در برخی کتب تاریخی به بیش از 4500 سال هم گزارش‌شده است، اما اولین بیمه‌نامه‌هایی که در انگستان صادرشده است، بیمه‌نامه دریایی برای حمل کالایی توسط کشتیهای دراگون و بیزارد و اسپرانی اشاره داشته که در تاریخ 25 سپتامبر 1547 منعقد شده است.

کلیدواژگان: بیمه، قراردادهای بیمه، بیمه دیایی، بازار بیمه، دلالی بیمه، بیمه حمل‌ونقل

ماهنامه پیام دریا، سال بیست و چهارم، شماره 239