صلح عقد مستقل، یا عقدی تابع

صلح عقد مستقل، یا عقدی تابع

عنوان:ماهیت عقد صلح در فقه امامیه و اهل سنت

پدیدآور: فاطمه عرب‌پور‌حاجی‌آبادی.

رشته تحصیلی: الهیات و معارف اسلامی (فقه و مبانی حقوق اسلامی).

مقطع تحصیلی: کارشناسی ارشد.

استاد راهنما: احمدرضا توکلی.

دانشگاه: دانشگاه آزاد اسلامی واحد نجف‌آباد.

تاریخ دفاع: 1395

چکیده: فقهای شیعه عموماً، صلح را تراضی و تسالم در تملیک عین یا منفعت در اصلاح دین و حق و مانند این امور تعریف کرده‌اند فقیهان اهل سنت عقد صلح را قطع نزاع و خصومت بین طرفین دعوا تعریف کرده‌اند. تنها تفاوت مهمی که گاهی در تعاریف اهل سنت دیده می‌شود این نکته است که در برخی تعاریف هم‌چون تعاریفی که از فقه مالکی نقل شده است، موضوع صلح علاوه بر رفع نزاع و خصومت موجود، به جلوگیری و دفع نزاع و خصومت محتمل گسترش یافته است. عقد صلح به دو قسمت تقسیم می‌شود: صلح بدوی، (یا صلح ابتدایی) و صلح دعوی که مورد قبول علمای امامیه می‌باشد ولی صلح بدوی یا ابتدایی مورد قبول علمای عامه نمی‌باشد و آنها شرط اصلی صلح را وقوع نزاع و دعوا می‌دانند از این‌رو صلح مورد قبول آنها نیست. تفاوت عقد صلح در فقه امامیه و اهل سنت در این است که فقهای امامیه عقد صلح را عقدی مستقل و تابع شرایط و احکام بعد از خود نمی‌دانند ولی فقها در مذاهب چهارگانه اهل سنت جمیعاً عقد صلح را عقدی فاقد استقلال و فرع بر عقود دیگر مثل: بیع، اجاره، هبه، عاریه، ابراء می‌دانند و می‌گویند عقد صلح تنها در مقام دعوا جاری می‌شود بنابر آن‌چه گفته شد عقد صلح در فقه امامیه و عامه تفاوت دارد و هر کدام دیدگاه متفاوتی دارند و دیدگاه صحیح‌‌تر همان دیدگاه فقهای امامیه است که عقد صلح را عقدی مستقل می‌دانند و فرع بر سایر عقود نمی‌دانند و عقد صلح تراضی و تسالم در تملیک عین یا منفعت در اصلاح دین و حق و مانند این امور است.

کلید واژگان: عقد- صلح- حقوق- امامیه- اهل سنت.

منبع: کتابخانه دانشگاه آزاد اسلامی واحد نجف‌آباد-