سوءاستفاده از حق در حقوق بین‌الملل خصوصی
سوءاستفاده از حق در حقوق بین‌الملل خصوصی
سوءاستفاده از حق در حقوق بین‌الملل خصوصی
نویسنده: رضا مقصودی
چکیده
قاعده کلی سوءاستفاده از حق در بسیاری از مسائل حقوقی از روابط املاک مجاور تا حقوق قراردادها و حقوق خانواده مورداستفاده قرار میگیرد. قواعد و هنجارهای حقوق بین‌الملل خصوصی نیز از این قاعده کلی متأثر شده است. در تعارض دادگاهها فروم شاپینگ و در تعارض قوانین تقلب نسبت به قانون از مفاهیم رایج در جهت مقابله با سوءاستفاده از حق است؛ اما سیستمهای حقوقی مختلف با توجه به خاستگاه تاریخی و ساختارهای اجتماعی، رویکردهای متفاوتی در این موضوع اتخاذ کرده‌اند. در سنت کامنلا، فرومشاپینگ برای جلوگیری از اعمال صلاحیت قضایی بهکار میرود، درحالی‌که حقوق رومیژرمنی با این مفهوم بیگانه است. در مقابل، باوجوداینکه تقلب نسبت به قانون به‌عنوان یکی از موانع اجرای قانون خارجی در حقوق رومیژرمنی قدمت دیرینه دارد، اما در حقوق کامنلا صرفاً نظم عمومی و قواعد آمره به‌عنوان مانع اجرای قانون خارجی موردبحث قرار میگیرد. در حقوق ایران نیز در هیچ‌کدام از این موارد قاعده‌سازی نشده است و اقتباس این مفاهیم از اصول کلی حقوقی با دشواری همراه است.
کلیدواژگان: فرومشاپینگ؛ تقلب نسبت به قانون؛ تعارض دادگاهها؛ تعارض قوانین
[1] فصلنامه پژوهش حقوق خصوصی؛ دوره 4، شماره 12، پاییز 1394