کار قاضی مبتنی بر علم قضاوت است. قاضی کسی است که به تنهایی یا به عنوان عضوی از هیات قضات، مدیریت یا ریاست دادگاه را بر عهده دارد و به قضاوت می‌پردازد.

قاضی از قوانین در دادگاههای مختلف استفاده کرده و بر روند قانونی دادگاه نظارت دارد.
 او اختلافات بین دوطرف دعوا را حل کرده و مذاکره بین آنها یا نمایندگانشان را تسهیل می‌کند و در صورت نیاز بر اساس قوانین و مقررات نسبت به صدور حکم و دستور اجرا اقدام می‌نماید.
قضاوت بر دو رکن ‘قانون و عدالت’ استوار است.

همه نظامهای قضایی دنیا از مقررات قضایی مدون که بر اساس قانون اساسی کشورشان شکل گرفته استفاده می‌کنند و در ایران قوانین مصوب برگرفته از قوانین دینی و شریعت نیز می‌باشد.
 با توجه به این مسئله لذا تعاریف مختلفی که از قاضی و قضاوت نیز در قوانین ما وجود دارد برگرفته شده از قرآن و احادیث می‌باشد.
ساعت کاری یک قاضی معمولا به صورت تمام وقت است.
 برخی از دادگاههای آنها ممکن است ساعتها طول بکشد. محل کار آنها بیشتر در دفتر کاری و دادگاهها است ولی گاهی برای بررسی  شواهد و ملاقات با برخی افراد باید به محیطهای بیرونی و یا حتی به سفرهای کاری بروند.

وظایف قاضی

– بررسی مباحث قانونی و کسب اطلاع از آخرین قوانین و مقررات مصوب مجلس شورای اسلامی


– بررسی و ارزیابی مستندات و شواهد دو طرف دعوی به منظور احاطه بیشتر بر موضوع پرونده مورد بررسی

– ریاست جلسه دادگاه و حفظ نظم آن


– شنیدن سخنان دو طرف دعوی به منظور اطلاع دقیق از روند ماجرا و اطلاعات هر یک از طرفین دعوا


– نظارت بر قانونی بودن رویه‌ها و روشهای بازجویی، رفتار با متهم پرونده و …

– تحلیل، بررسی و بکارگیری قوانین و مقررات برای صدور رای نهایی

– صدور رای نهایی دادگاه جهت 
اجرا توسط دستگاههای مربوطه
وضعیت استخدام قاضی و بازار کار آن
قاضیها معمولا در سازمانهای قضایی کشور از جمله وزارت دادگستری، دادسراها، دادگاهها، شوراهای حل اختلاف و … می‌توانند مشغول به کار شوند.
شوراهای حل اختلاف که چند سالی است به طور رسمی فعالیت می‌کنند، یکی از فرصتهای شغلی مناسب برای قضات می‌باشد.

تا چندی قبل قاضیهای قوه قضائیه بعد از ساعات اداری، در این شوراها به کار قضاوت می‌پرداختند. ولی اخیرا برای این بخش سهمیه ای جدا در آزمون قضاوت در نظر گرفته شده و قاضیهایی فقط برای فعالیت در شوراهای حل اختلاف جذب و تربیت می‌کنند. تعداد زیادی از قاضیهای زن در شوراهای حل اختلاف مشغول به کار هستند.
وضعیت استخدام قاضی در برخی کشورهای جهان به شرح زیر است :
آمریکا – پیش بینیها نشان می‌دهد میزان استخدام قضات بین سالهای ۲۰۱۰ تا ۲۰۲۰، رشد ۸ درصدی خواهد داشت.در حالی که متوسط این رشد برای کل مشاغل ۱۴ درصد می‌باشد.
میزان درآمد قاضی
شغل قضاوت شغلی پر مخاطره و حساس است. قاضیها در طول مدت اشتغال خود با رایهایی که برای انواع پرونده‌های قضایی صادر می‌کنند، گاهی در معرض خطرات و تهدیدهایی قرار می‌گیرند.
 برخی معتقدند میزان درآمد قضات در ازای این خطرات و تهدیدهای احتمالی کافی نمی باشد. طبق قانونی که چند سال پیش تصویب شد، حقوق قضات و اعضای هیات علمی دانشگاهها در قانون مدیریت خدمات کشوری به صورت مشابه محاسبه می‌شود.

حقوق قاضیها بر اساس میزان تحصیلات، سوابق و منصبی که دارند، متفاوت
 است.
علیرغم اینکه درآمد در انتخاب هر شغلی بسیار مهم است در انتخاب شغل قضاوت ،که شغلی حساس و بسیار کلیدی است، عواملی مانند علاقه به اجرای عدالت و مسئولیت پذیری باید نسبت به میزان درآمد در اولویت باشد.
درآمد قاضی در برخی از کشورهای جهان عبارتند از :
آمریکا – متوسط درآمد سالانه این شغل حدود ۱۰۵.۰۰۰ دلار (برای همه مشاغل ۳۳.۸۴۰ دلار) در سال ۲۰۱۰  و مطابق با آخرین آمارها در سال ۲۰۱۳، ۱۲۰.۴۰۰ دلار بوده است.

منبع: مرجع تخصصی مشاغل