سیر تکوین قوانین و مقررات فوتبال

سیر تکوین قوانین و مقررات فوتبال

=

تأسیس بورد بین‌المللی در لندن ، 1863

پیش از تأسیس این مجمع، قوانینی در مورد فوتبال وضع‌شده بود. اما تعداد آنها زیاد و غالباً نارسا بودند. فوتبال مدرن در مبدأ خود بریتانیا و به‌خصوص در انگلیس، در شهرها و روستاها انجام می‌شد که غالباً مسابقات جنجالی از آب درمی‌آمد. در آن مسابقات هدف کلی بازی، رساندن توپ به نقطه‌ای بود که به‌عنوان نقطه پایان مشخص‌شده بود و تفاوت دو تیم بر اساس تعداد استفاده از دست برای حمل توپ و تعداد از دست دادن آن تعیین می‌شد. از اوایل قرن 19 بازی فوتبال در زمینهای مشخص و فضاهای ورزشی مدارس انگلستان انجام می‌شد. اما روش بازی در دو مدرسه مختلف تفاوتهای زیادی داشت. چند دانشجوی ناراضی، در دانشگاه کمبریج در اواسط دهه 1840 تلاش کردند تا قوانینی را برای فوتبال تنظیم و معرفی کنند. قوانین موردنظر آنها سرانجام در 26 اکتبر 1863 به‌عنوان اولین قوانین هماهنگ فوتبال تأیید شد. در سالن اجتماعات مرکز فری‌میسون شهر لندن، نمایندگان 12 باشگاه و مدرسه گرد هم آمدند و برای شماره‌گذاری قوانین بازی به بحث و تبادل‌نظر پرداختند. دراین میان مدرسه بلک‌هیس از قبول قانون hacking (ضربه زدن با اعضای زیر زانو) امتناع کرد و از مجمع خارج شد ولی درنهایت 11 باشگاه دیگر توافق کردند تا اتحادیه فوتبال تأسیس شود. «ابنزرکوب مورلی» رئیس اتحادیه شناخته شد و درنهایت 14 قانون نوشته و تأیید شد.

   اولین نشست بورد بین‌المللی فوتبال – 1886 ، IFAB

باوجوداینکه اتحادیه فوتبال در سال 1863 تأسیس شد و قوانینی برای فوتبال نوشته‌شده بود، باشگاههای منطقه شفیلد که در سال 1857 قوانین را بر طبق نظر و ایده خود طراحی کرده بودند تا دهه 1870 براین قوانین پافشاری می‌کردند. اما سرانجام با تأسیس نهادی به نام «بورد بین‌المللی فوتبال» به تمام اختلافات خاتمه داده شد. تصمیماتی چون انجام بازیها در تعطیلات روز شنبه، منع خشونت و خونریزی در فوتبال، اعمال سیستمهای معقول و پیوسته و برگزاری مسابقات و برنامه‌هایی برای رشد کیفی فوتبال، باعث شکل‌گیری و صاحب روح و جاذبه شدن فوتبال گردید و محبوبیت و استقبال عمومی از این رشته رفته‌رفته بیشتر شد. این تصمیمات نشان داد که وجود سازمان و بدنه‌ای که از قوانین محافظت کرده و تغییراتی بر اساس زمان به آنها بدهد، یک نیاز اساسی برای فوتبال است. به‌این‌ترتیب دو اتحادیه فوتبال دیگر در بریتانیا یعنی اتحادیه فوتبال ولز در سال 1876 و اتحادیه فوتبال ایرلند در 1880 تأسیس شدند. اولین جلسه بورد بین‌المللی فوتبال در 2 ژوئن 1886 تشکیل شد تا قوانین فوتبال را کاملاً نهادینه کند و بنابراین شد که این بورد هر 25 سال برای بررسی پیشنهادها و اعمال تغییرات لازم، تشکیل جلسه بدهد.

   داوران ، پنالتی‌ و تورها ، 1891

تا سال 1891 در مسابقات فوتبال چیزی به نام «پنالتی» وجود نداشت. ذهنیت این قانون در حقیقت در مدرسه «ویکتورین» انگلیس متولد شد و این شعار که «یک مرد جنتلمن و باشرافت هرگز خطا نمی‌کند» ایده اولیه پنالتی را به وجود آورد. تصویب قانون پنالتی که در آن زمان لقب «ضربه مرگ» را به خود گرفت کمک کرد که به اصول بازی جوانمردانه کمک شود و درعین‌حال احتمال کسب نتیجه‌ای غیر از تساوی را افزایش داد. پنالتی یکی از تغییرات بنیادی فوتبال محسوب می‌شود که چهره فوتبال را تغییر داد. پنالتی که در حقیقت توسط یک شخص پیشنهاد شد توسط اتحادیه فوتبال ایرلند تأیید شد. پس‌ازآن به داور اجازه داده شد تا کار قضاوت را در زمین فوتبال دنبال کند. تا قبل از آن داور روی خط زمین می‌ایستاد و زمان را محاسبه می‌کرد. دو آمپایر (داورانی که در ورزش تنیس و کریکت مورداستفاده قرار می‌گرفتند)، هرکدام برای یک تیم قضاوت می‌کردند. آنها هرگاه دچار اختلاف‌نظر می‌شدند از داور نظر می‌خواستند اما این وضعیت باعث افزایش اعتراضات و تأخیر درروند بازی می‌شد. از آن زمان یک نفر به‌عنوان داور باقدرت اعلام ضربه پنالتی و آزاد و بیرون کردن بازیکنان از زمین، بدون توجه به اعتراضات عنان‌ کار را به دست گرفت. دو آمپایر که به آنها کمک‌داور یا خط‌نگه‌دار گفته می‌شد نیز او را کمک می‌کردند. همچنین دراین نشست استفاده از تور دروازه به‌جای نوار که قبلاً مورداستفاده بود، تصویب شد و باعث شد گل معنای ملموس‌تری پیدا کند.

   شکل‌گیری زمین فوتبال ، 1902

فوتبال از زمینهای مسطح دهکده‌ها آغاز شد و بعدها به پارک و سپس به زمینهای کریکت منتقل شد. طی این سالها زمین فوتبال به شکل قابل‌توجهی کوچک‌تر شده بود.

در ابتدا زمین فوتبال هیچ خط و نشانه‌ای نداشت، اما با مطرح‌شدن قوانین و ساختن استادیومهای ویژه فوتبال، خطوط سفید نیز کم‌کم نمایان شد. برای شروع بازی به یک نقطه مشخص نیاز بود و تصویب قانونی که بازیکنان را ملزم می‌کرد در لحظه شروع ده یارد از نقطه شروع دور باشند باعث پیدایش دایره میانی شد. تقسیم شدن زمین به دونیمه موجب پیدایش خط وسط شد. قانون پرتاب اوت با دودست از پشت خطوط کناری در سال 1882 وضع گردید. قانون ضربه دروازه در سال 1869 و کرنر در سال 1873 تصویب شد و درنهایت ربع دایره کرنر در چهارگوشه زمین کشیده شد.برای قانون پنالتی که در سال 1891 ایجاد شد تا سال 1902 نقطه خاصی تعریف‌نشده بود و ضربه از روی خط 12 یارد و از نقطه انجام خطا زده می‌شد. در سال 1902 تصمیم اعلام ضربه پنالتی برای خطاهایی که در محدوده فاصله 18 یاردی از خط دروازه و به عرض 44 یارد انجام می‌شد، باعث معرفی محوطه جریمه و نقطه پنالتی شد.محوطه دروازه یا «شش‌قدم» به فاصله شش یاردی خط دروازه و عرض 20 یارد، جایگزین نیم‌دایره دروازه شد. اما آخرین خط زمین فوتبال 35 سال بعد معرفی شد. کمان محوطه جریمه که به این منظور کشیده شد که زننده ضربه پنالتی بهتر و بیشتر دورخیز کند.

تکمیل قانون آفساید ، 1925

کلمه آفساید نیز مانند اصطلاحاتی چون حمله، دفاع، بال، مهاجم و شوت، ریشه نظامی دارد. قانون آفساید در سال 1863 به مجموعه قوانین فوتبال پیوست. در سیستمهای تاکتیکی اولیه تیمها معمولاً با 8 مهاجم به میدان می‌آمدند و تنها شیوه پیشروی با توپ، در بیل‌زنی و جنگ بدنی به شمار می‌رفتند. اما شفیلدها با این شیوه مخالف بودند. در دهه 1860 بورد بین‌المللی فوتبال با یک تصمیم به‌موقع به اختلافات پایان داد و قانون 3 بازیکن را تصویب کرد. به‌این‌ترتیب، وقتی یک مهاجم در آفساید به‌حساب می‌آمد که در جلوی سومین و آخرین مدافع قرار می‌گرفت. بدین ترتیب پاس به‌عنوان یک قسمت ضروری در فوتبال مطرح شد و این‌گونه شد که «بازی زیبا» متولد شد. به کمک تصویب قانون منع استفاده دروازه‌بانها از دست در خارج از محوطه جریمه در سال 1912 و قانون دیگری که آفساید در مورد پرتاب اوت به اجرا گذاشته نمی‌شد در سال 1920، تعداد گلها در مسابقات افزایش یافت. در سال 1925 قانون آفساید از 3 بازیکن به 2 بازیکن تغییر کرد. این تصمیم هم برای هجومی‌تر شدن فوتبال کمک قابل‌توجهی کرد.

رفع اشکالات قوانین ، 1938 و 1977

قوانین اولیه فوتبال به زبان انگلیسی به رشته تحریر درآمد اما در طول نیم‌قرن بعدی دستخوش تغییرات و اصلاحاتی شد. در سال 1937 بار دیگر این احساس به وجود آمد که مجموع قوانین فوتبال که تعداد آنها به 17 قانون رسیده بود، نیاز به بازنگری دارد. «استنلی راس» عضو بورد بین‌المللی و یکی از کسانی که در تعریف قانون داوری نقش بسزایی داشت به‌عنوان بهترین فرد برای این وظیفه مهم، شناخته شد. راس که بعدها در سال 1961 به ریاست فیفا رسید، شروع به تصحیح قوانین کرد. راس و همکارانش تا حدی این وظیفه را بدون نقص و دقیق انجام دادند که تا 60 سال بعد یعنی تا 1997 نیازی به بازنگری قوانین احساس نشد. در سال 1997 هم تنها قوانین در حدود 30 درصد ساده‌تر شد و درواقع به زبان مدرن و امروزی درآمد.

منبع: آفتاب آنلاین