مطالعه تطبیقی نکاح مسیار بر اساس مذهب امام شافعی (رض) و فقه امامیه (شیعه) و حقوق ایران

مطالعه تطبیقی نکاح مسیار بر اساس مذهب امام شافعی (رض) و فقه امامیه (شیعه) و حقوق ایران

نام و نام خانوادگی: مهدی بهرامی

دانشگاه: دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز

مقطع تحصیلی: کارشناسی ارشد

استاد راهنما: فرزاد غفوری، فرزاد پارسا

استاد مشاور: محسن قاسمی

سال دفاع: 1394

چکیده: نکاح مصدر ثلاثی از نکح، ینکح، نکاحا و به معنای جمع دو چیز باهم است. نکاح از دیدگاه علماء به معنای عقد و زناشویی است. مسیار بر وزن مفعال یعنی مردی که زیاد رفت‌وآمد می‌کند و از کلمه السیره از مصدر تسیار به معنای نوعی راه رفتن گرفته‌شده است شاید اصل نام‌گذاری آن از سیر یعنی رفتن نزد زن در شب یا روز باشد و اصولاً اصطلاحی عامیانه بوده که در کشورهای حاشیه خلیج‌فارس و در عربستان سعودی به این اسم رواج دارد و بنا بر تعریفی که در مجمع فقهی مکه مکرمه از آن ارائه داده‌اند ازدواجی است دائمی با همان ارکان و شرایطی که نکاح دائم دارد با این تفاوت که زن از برخی از حقوق خود مانند نفقه، مسکن و قسم (نوبت شب) صرف‌نظر و گذشت می‌کند و آن را در اختیار شوهر می‌گذارد که هر وقت برای او میسر شد به او سر بزند. برخی نیز گفته‌اند مسیار کلمه‌ای عربی است که به لهجه اهل بادیه بازمی‌گردد و منظور از آن رفتن به‌سوی زن و خوشحال نمودن وی است. برخی دیگر معتقدند ازدواج مسیار پدیده‌ای جدید است که ابتدا در منطقه عربستان سعودی ظهور پیداکرده و سپس در سایر مناطق و کشورها رواج یافته است؛ اما عده‌ای ازدواج مسیار را دارای سابقه تاریخی دانسته و دراین زمینه به برخی از متون فقهی استناد نموده‌اند. مطالعه تطبیقی حکم این موضوع در فقه امام شافعی (رض)، فقه امامیه و حقوق مدنی ایران و تبیین نقاط اشتراک، افتراق و اختلاف آن و نظرات موافقین و مخالفین این عقد دراین مذاهب ازجمله مسائلی است که این پایان‌نامه در پی پاسخگویی به آنها است. این عنوان موضوع و ماهیتی جدید در فقه است. گرچه مطالبی دراین باب نوشته‌شده لکن هنوز جوانب پنهانی در آن وجود دارد که روشن‌سازی این جوانب در فقه امام شافعی (رض)، فقه امامیه و حقوق مدنی ایران حائز اهمیت فراوانی می‌تواند باشد. هدفهای این تحقیق عبارت‌اند از بررسی ویژگیهای نکاح مسیار و دلایل فقهی آن، بررسی آراء فقها و جواز آن برای روشن شدن موضوع و بررسی تطبیقی این عقد در مذهب امام شافعی (رض)، فقه امامیه (شیعه) و حقوق مدنی ایران. درمجموع در باب نکاح مسیار سه دیدگاه مختلف وجود دارد. برخی آن را جایز شمرده و برخی آن را تحریم نموده و برخی دیگر در خصوص آن سکوت کرده و توقف نموده‌اند

منبع: کتابخانه دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز