آزادی ارتباطات مأموریت‌های دیپلماتیک در حقوق بین‌الملل و جایگاه حقوقی پیک و کیسه دیپلماتیک در آن

آزادی ارتباطات مأموریت‌های دیپلماتیک در حقوق بین‌الملل و جایگاه حقوقی پیک و کیسه دیپلماتیک در آن

نویسنده: منوچهر توسلی نائینی

یکی از مهم‌ترین آزادی‌ها برای یک مأموریت سیاسی و کنسولی، آزادی ارتباطات رسمی آن مأموریت با دولت فرستنده یا دیگر نمایندگی‌های آن دولت است. یکی از ارکان این آزادی استفاده از پیک برای فرستادن مکاتبات و اسناد دارای ماهیت دیپلماتیک و کیسه دیپلماتیک بوده است. از سال 1961 آزادی ارتباطات مأموریت‌های دیپلماتیک در کنوانسیون‌های چهارگانه حقوق دیپلماتیک به‌صورت مدون درآمدند و مصونیت ارتباطات دیپلماتیک مورد تأکید قرار گرفت. لیکن دراین کنوانسیون‌ها حمایت کافی از پیک و کیسه دیپلماتیک پیش‌بینی‌نشده است. برای رفع این نقیصه، کمیته حقوقی مجمع عمومی سازمان ملل و کمیسیون حقوق بین‌الملل کار خود برای حمایت حقوقی از پیک و کیسه‌های دیپلماتیک و به عبارت دقیق‌تر به حمایت حقوقی از کیسه‌های دیپلماتیک که همراه پیک نیستند را از سال 1980 آغاز و در سال 1989 پیش‌نویس طرحی را با عنوان طرح کنوانسیون راجع به وضعیت پیک دیپلماتیک و کیسه دیپلماتیک که همراه پیک دیپلماتیک نباشد توسط کمیسیون حقوق بین‌الملل تدوین گردید. هدف از تدوین این طرح ایجاد انسجام و تدوین قواعد یکنواخت و قابل انطباق با انواع پیک و کیسه بود. این طرح بسیاری از نقایص حقوق موجود درزمینه حمایت قانونی از پیک و کیسه دیپلماتیک، سوءاستفاده از این وسایل ارتباطی و مشکلات دیگر را برطرف نمود. لیکن به دلیل تعارض منافع کشورها، علی‌رغم سال‌ها تلاش کمیسیون حقوق بین‌الملل و مجمع عمومی سازمان ملل، تصویب این طرح و اتخاذ روش واحد در خصوص کیسه‌های دیپلماتیک و کنسولی تاکنون، امکان‌پذیر نشده است

فصلنامه تحقیقات حقوقی؛ شماره 73، بهار 1395