پیامدهای برچسب زدن

پیامدهای برچسب زدن

منصوره حسینی

فرایند برچسب زدن را می‌توان به دو مرحله انحراف اولیه به انحراف ثانویه تقسیم کرد.

یک: در مرحله انحراف اولیه افراد از هنجارهای اجتماعی سر برمی‌تابند؛ ولی برچسب نمی‌خورند و خود را منحرف نمی‌انگارد. از این گذشته دیگر افراد جامعه، نیز هنوز برای آنها احترام قائلند و آنها را منحرف نمی‌دانند.

انحراف ثانوی: وقتی رخ می‌دهد که رفتار انحرافی توسط افراد مهم دیگر مانند دوستان والدین کارفرمایان مقامات پلیس و دادگاه، علنی و آشکار می‌گردد.

خطاکار در این مرحله با واقعه طوری روبرو می‌شود که به گفته هارولد گارفینکل (۱۹۵۶) مراسم بی‌آبرویی نامیده می‌شود. در این “مراسم ” شخص محکوم‌به عمل انحرافی می‌شود، سرزنش و مجازات می‌گردد و مجبور می‌شود که به برتری اخلاقی محکوم کنندگان اعتراف نماید؛ و برچسب ابله، بدکاره، غیرعادی، کلاه‌بردار و معتاد به مواد مخدر و… را از دیگران دریافت می‌دارد. در نتیجه شخص آگاهانه یا ناآگاهانه این برچسب را می‌پذیرد و تصویری جدید از خود می‌سازد و رفتار مناسب با آن را شروع می‌کند.

اکنون رفتاری شکل انحراف ثانویه پیدا می‌کند یعنی نا همنوایی مداوم توسط کسی که برچسب انحراف را قبول کرده است. منبع: هدایت الله ستوده، آسیب‌شناسی اجتماعی (جامعه‌شناسی انحرافات)