پرسش و پاسخ حقوقی

پرسش و پاسخ حقوقی

پرسش: آیا زن می‌تواند به هنگام جدایی، از بابت دو سال شیر دادن به بچه، حقوق و کارمزد از شوهرش دریافت نماید؟

پاسخ: شیر دادن به بچه در زمره کارهایی تعریف‌شده است که با توجه به ماده 1176 قانون مدنی دادگاهها در سال¬های اخیر از همین زاویه و تحت عنوان «اجرت‌المثل دوران زناشویی» حکم داده‌اند.

حال، صرف‌نظر از اینکه تقاضای مزد از سوی یک مادر بابت شیر دادن به بچه‌اش چه معنایی دارد، آنچه مسلم است اینکه، آرایی که دادگاه‌های خانواده به استناد همین قوانین جدید صادر می‌کنند، به لحاظ منطقی قابل‌تأمل است، زیرا حمایت‌های قانونی هم وقتی بدون پشتوانه اخلاق و منطق اعمال شود، فقط قهر و غضب را جایگزین عشق و عاطفه انسانی خواهد کرد.

اگر قرار باشد به استناد قواعد عرفی حاکم بر شیربها، این پرسش را مورد ارزیابی قرار دهیم، خودبه‌خود پرسش جدیدی مطرح خواهد شد و آن اینکه: گیریم که این زن جدا نشده و هنگام به خانه بخت فرستادنِ دخترش، مبلغی را به‌عنوان شیربها از دامادش می‌گیرد؛ می‌پرسیم اگر فرزندش پسر بود، چه باید کرد؟ و یا اگر دختر بود و هنگام ازدواجش، مبلغ شیربها را به همین عنوان بگیرد، آیا بازهم به هنگام جدایی، حق دارد بابت شیر دادن به بچه، از شوهرش اجرت بگیرد؟!

صرف‌نظر ازآنچه به‌عنوان شیربها در عرف پاره‌ای از مناطق مطرح است، گاهی اوقات قانون نیز به اسم حمایت از زنان، قواعدی را به جامعه تحمیل می‌کند که در عمل، گاهی به تضعیف بنیان خانواده‌ها و «ضد حمایت» تبدیل می‌شود.

بد نیست، گاهی هم به بنیان یک خانواده بنگریم که بدون یکی از دو جنس، جنس دیگر از نوع انسان، نمی‌تواند مفهومی از یک «زندگی مشترک» به دست آورده و درک کند که این عدم درک، نه مطلق است و نه یکجانبه.

پرسش: آیا زوج می‌تواند مخارجی را که برای ازدواج (جشن، خرید هدایا و…) متحمل شده، از زوجه‌ای که یک ماه بعد از عروسی (به دلیل واهی چون قیافه زوج و جادو شدن) قصد طلاق دارد و یا طلاق گرفته، مطالبه کند؟

پاسخ: شاید به‌صرف قانون که این طلاق را جزء طلاق خُلعی می‌شناسد و حق زن در این زمینه را به اطلاق آورده است، گفته شود زوج چنین حقی (دریافت مخارج متحمل شده) ندارد؛ اما به نظر می‌رسد، درصورتی‌که دلایل زن برای طلاق موجه نباشد، چه بلافاصله بعد از عقد و عروسی طلاق بخواهد و چه بافاصله، مرد می‌تواند مبالغی بیش از مهریه نیز برای موافقت با طلاق مطالبه کند تا جبران هزینه‌های او بشود.

پرسش: طلا و لباسی که شوهر، قبل و بعد از عقد می‌خرد یا هدایایی که از سوی بستگان شوهر آورده می‌شود، هنگام اختلاف و جدایی به چه کسی تعلق می‌گیرد؟

پاسخ: اگر این وسایل را کادو فرض کنیم، قابل پس گرفتن نیست، مگر در قالب هبه باشد. «حلقه نامزدی» از نمونه‌های بارز این هدیه است و برهم خوردن نامزدی نیز شرط انحلال عقد هبه است؛ در صورت تلف یا تقصیر باید مثل یا قیمت آن را بدهد و در صورت عدم تقصیر، تکلیفی به بازگرداندن مثل یا قیمت ندارد. به‌عبارتی‌دیگر مادام که عین این هدایا باقی باشد شوهر حق استرداد دارد ولی چنانچه زن در این هدایا تغییر ایجاد کرده یا آن را تبدیل کرده و یا عین آنها موجود نباشد قابل‌استرداد نیست.

منبع: کتاب پرسش و پاسخ‌های حقوقی در امور خانواده

انتشارات جنگل