مهر و وراثت در نکاح موقت

مهر و وراثت در نکاح موقت

در ازدواج موقت یا صیغه به اصطلاح مردم، رعایت دو شرط ضروری است: یکی تعیین مدت و دیگری تعیین مهریه، اگر در ازدواج موقت مهریه ذکر نشود آن عقد باطل است.
نکاح در حقوق ایران بر دو قسم است:
نکاح دائم و نکاح منقطع که آن را متعه و نکاح موقت نیز می‌گویند.
نکاح موقت در عمل کمتر مورد استفاده قرار می‌گیرد و در طی زمان از اهمیت آن در جامعه ما کاسته شده است نکاح موقت از ویژگیهای مذهب تشیع است و در فقه عامه آن را معتبر نمی‌شناسند. در کشورهای غربی نیز از این مقوله سخنی به میان نیامده است.
متعه مانع فحشاء و فساد است. در اجتماعی که متعه به رسمیت شناخته نشده است چون ازدواج دائم همیشه ممکن نیست، روابط آزاد در بین مردم گسترش می‌یابد و فحشاء و فساد توسعه پیدا می‌کند.
علاوه بر این روابط آزاد زن و مرد در جامعه دارای هیچ‌گونه نظم و انضباطی نیست و تعهدی برای اشخاص ایجاد نمی‌کند این روابط ناراحتیهای روحی و جسمی بسیاری به بار می‌آورد اما عقد منقطع دارای نظم و قاعده است و تعهداتی برای طرفین ایجاد می‌کند که به مراتب بهتر از روابط آزاد است.
از جمله مزیتهای عقد منقطع سرنوشت بچه ایست که گاها ممکن است حاصل این عقد باشد. فرزند یا فرزندان ناشی از عقد موقت دارای تمام حقوق فرزندان مشروع هستند و پدر و مادر مکلفند در نگهداری و تربیت آنها بکوشند.
پرسش: آیا مهریه زوجه غیر دایم همانند زوجه دایم عندالمطالبه است؟ برای مثال زنی که به مدت پنج سال با ۵۰ سکه به عقد موقت مردی در می‌آید آیا می‌تواند پس از جاری شدن عقد همه مهریه را از شوهر دریافت کند؟
پاسخ: بله می‌تواند و از این حیث فرقی با نکاح دایم ندارد.
پرسش: اگر در نکاح موقت زن از شوهر تمکین نکند آیا باز هم مستحق دریافت مهریه است؟
پاسخ: در نکاح موقت نفقه برقرار نمی‌شود اما اگر شوهر باقی مدت را بذل نکند و زن تمکین نکند به نسبت عدم تمکین زوجه از میزان مهریه کاسته می‌شود.
(بذل مدت که از سوی شوهر در نکاح موقت صورت می‌گیرد موجب می‌شود تا رابطه زوجیت استمرار پیدا نکند)
پرسش: بعد از جاری شدن عقد نکاح موقت آیا زن استحقاق دریافت همه مهریه را دارد؟
پاسخ: قبل از نزدیکی استحقاق نصف مهر و بعد از آن تمام مهر در حق او مستقر می‌شود و اگر زوج بقیه مدت را بذل کند هر چند مدت باقی‌مانده زیاد باشد مهریه حسب مورد قبل از نزدیکی نصف و بعد از آن تماماً در حق زوجه استقرار پیدا خواهد کرد.
پرسش: آیا در نکاح موقت زوجه از زوج ارث می‌برد؟
پاسخ: توارث بین زن و شوهر هنگامی است که رابطه زناشویی آنان ناشی از ازدواج دایم باشد در نکاح موقت هیچ‌یک از زوجین از یکدیگر ارث نمی‌برند.
پرسش: اگر ثمره ازدواج موقت فرزندی هم باشد و زوج فوت کند آیا این فرزند همانند فرزندان ناشی از عقد دایم از پدر ارث می‌برد؟
پاسخ: بله کلیه حقوق و تکالیفی که پدر در قبال فرزندان زن دایم دارد در برابر این فرزند نیز داراست بنابراین نفقه، حضانت، توارث و سایر حقوق این فرزند مانند فرزندان دیگر پدر برقرار است.
پرسش: آیا زن می‌تواند در عقد نکاح موقت شرط توارث یا نفقه کند؟
پاسخ: اگرچه در این خصوص اتفاق‌نظر وجود ندارد و عده‌ای معتقدند که در عقد نکاح موقت نیز می‌توان شرط کرد که زن از شوهر ارث ببرد و شوهر مکلف به پرداخت نفقه باشد ولی در عمل بر مبنای این عقیده رفتار نمی‌شود لکن برای حل این مشکل زن می‌تواند مبلغ مهریه را به دلخواه تعیین کند و محدوده‌ای برای آن وجود ندارد. منبع:معاونت آموزشی قوه قضاییه