معاهدات موجد حق برای دولتهای ثالث با نگاهی به ماده 36 کنوانسیون وین راجع به حقوق معاهدات

معاهدات موجد حق برای دولتهای ثالث با نگاهی به ماده 36 کنوانسیون وین راجع به حقوق معاهدات

نویسنده: حمید الهویی نظری

چکیده

در حوزه حقوق معاهدات، رضایت، یکی از اصول بنیادین است. ماده 36 کنوانسیون وین راجع به حقوق معاهدات با شرایطی سروکار دارد که به‌موجب آن، هر دولت می‌تواند به حقی به‌موجب معاهده‌ای استناد کند که وی عضو آن نیست. برقراری حق به نفع ثالث را باید در پرتو معیار اساسی رضایی بودن تعهدات قراردادی در نظام حقوق بین‌الملل موردتوجه قرارداد. دراین صورت، این مسئله قابل‌طرح است که آیا حق دولت ثالث، ناشی از معاهده اصلی یا ناشی از قبولی حق توسط دولت ثالث و به‌عبارت‌دیگر، انعقاد معاهده فرعی میان ثالث و طرفهای معاهده اصلی است. با توجه به نقش معاهدات در حقوق بین‌الملل، شناخت ابعاد حقوقی این نهاد در حوزه حقوق قراردادی و در چارچوب کنوانسیون وین، بسیار مهم است. در ارتباط با این موضوع اگرچه رویه قضایی اندک است، می‌توان رد پای آن را در برخی نظرات منضم به آرای دیوان دائمی و دیوان فعلی دادگستری بین‌المللی یافت. این تحقیق، ضمن بررسی ماهیت حقوقی تعهد به نفع ثالث، مواردی را که به‌ظاهر دراین حوزه قرار می‌گیرد، اما واقعاً مصداق ماده 36 کنوانسیون نیست تجزیه‌وتحلیل می‌کند.

کلیدواژگان: توافق فرعی، رضایت دولت ثالث، رویه قضایی، نسبی بودن معاهدات

دو فصلنامه حقوق بین‌الملل؛ سال سی و سوم، شماره 54، بهار و تابستان 1395