مطالعۀ تطبیقی تبدیل تعهد در حقوق ایران و غرب (روم و فرانسه)

مطالعۀ تطبیقی تبدیل تعهد در حقوق ایران و غرب (روم و فرانسه)

نویسندگان: محمود کاظمی؛ علی زارعی
چکیده
تبدیل تعهد یک‌نهاد حقوق روم بوده که به حقوق کشورهای غربی رسوخ کرده است. در حقوق روم، چون تعهد یک رابطۀ شخصی بین طرفین آن بود، با تغییر هریک از ارکان آن (متعهد، متعهد له و…) تعهد نیز ساقط می‌شد؛ بدین‌سان امکان انتقال تعهد (انتقال طلب و دین) وجود نداشت. برای تحقق انتقال دین و طلب، تبدیل تعهد تأسیس شد. باوجود تحول در مفهوم تعهد در حقوق غرب، هنوز هم انتقال دین (جنبۀ منفی تعهد) در مفهوم رومی آن پذیرفته‌نشده است؛ به‌علاوه تبدیل تعهد به اعتبار تبدیل موضوع، مفید و مورداستفاده است؛ از این نظر این نهاد هنوز اهمیت زیادی در نظام‌های حقوقی غربی دارد و احکام و آثار آن در دکترین و رویۀ قضایی موردتوجه است. قانون مدنی ایران با اقتباس از قانون مدنی فرانسه به‌اختصار در دو ماده از این نهاد نام‌برده که تفسیر آن اختلاف‌نظرهای زیادی ایجاد کرده است. برخی آن را مبتنی بر اشتباه در ترجمه تلقی کرده، برخی دیگر آن را نهادی زائد دانسته‌اند. براین اساس، مطالعۀ جامع این نهاد در حقوق روم و فرانسه، برای تبیین احکام آن در حقوق ایران بسیار مفید است.
کلیدواژگان: استبدال؛ انتقال دین؛ انتقال طلب؛ تبدیل تعهد
منبع: سایت نشریه
فصلنامه حقوق؛ دوره 46، شماره 2، تابستان 1395