مسؤولیت مدنی مدیران باشگاهها در قبال ورزشکاران

مسؤولیت مدنی مدیران باشگاهها در قبال ورزشکاران

مدیر ورزشی به‌صورت مستقیم در برابر دو گروه از ورزشکاران مسؤول است؛ گروه اول ورزشکارانی هستند که عضو باشگاه وی محسوب می‌شوند لذا این نوع مسؤولیت مدنی می‌تواند غالباً مبنای قراردادی پیدا کند؛ و گروه دوم ورزشکارانی که در حین استفاده از وسایل یا محیط ورزشی متعلق به وی، یا در حین مسابقه با تیم وی و در ورزشگاه او، بدون تقصیر ورزشکاران و افراد دیگر زیان‌دیده‌اند.

الف- مسؤولیت مدنی مدیران باشگاههای در قبال ورزشکارانی که عضو باشگاه وی محسوب می‌شوند

 مهم‌ترین وظایف حقوقی مدیران فنی در ورزش مراقبت از تمامیت جسمانی، روانی و حیثیتی ورزشکارانی است که تحت نظر آنها به فعالیتهای ورزشی می‌پردازند. این وظایف عبارت‌اند از احراز سلامتی، آموزش متناسب، بازدید و بررسی، سازمان‌دهی و تجانس در فعالیتهای ورزشی، شناخت تواناییها و اجازه رقابتهای متعادل، نظارت بر فعالیتهای ورزشی- توجه به شرایط جوی و کمک به ورزشکاران مصدوم.

ورزشکار حرفه‌ای با باشگاه قرارداد منعقد می‌کند که بر اساس آن بابت شرکت در تمرینها، اردوها، مسابقات آماده‌سازی، حفظ شرایط بدنی، سرانجام شرکت در مسابقه‌ها مبلغی دریافت می‌کند. ویژگی این قرارداد در پذیرش خطرهای ناشی از آن ورزش و مسابقه‌هاست: به‌عنوان‌مثال، راننده‌ای که در مسابقه اتومبیل‌رانی یا ورزشکاری که در بوکس شرکت می‌کند و دراین زمینه با موسسه ورزشی، اعم از باشگاه و انجمن و واسطه‌های ورزشی، پیمان می‌بندد، از خطرهای این اقدام آگاه است و به‌طور ضمنی آن را می‌پذیرد، پس نمی‌تواند تضمین سلامت خود را بر عهده مربی یا باشگاه نهد. بیگمان دراین قراردادها شرط «تعهد ایمنی» مفروض است، ولی مفاد این شرط را باید محدود به تمهید وسایل ایمنی و کوشش در پرهیز از خطر کرد و تضمین نتیجه، به‌ویژه درخطرهایی که لازمه شرکت در مسابقه و مبارزه است، در قلمرو این شرط نمی‌آید. به‌بیان‌دیگر، مفاد تعهد ایمنی ناظر به تمهید وسیله است نه کسب نتیجه مطلوب. پس در دعوای جبران خسارت ورزشکار، باید تقصیر خوانده و تفریط او در پرهیز از خطر و تمهید وسایل ایمنی اثبات شود. بنا بر توضیح فوق در حوادث ناشی از خطرهای متعارف یک عملیات ورزشی که برای ورزشکاران ایجاد می‌شود مسؤولیتی متوجه باشگاه و مدیران آن نمی‌کند. بااین‌حال این نتیجه منوط است به تحقق شرایط ذیل:

1- احراز سلامتی ورزشکار توسط باشگاه و مربیان

 احراز سلامت ورزشکار بر عهده باشگاه (و مربی تحت استخدام آن) است. ولی طریق احراز سلامتی، در خصوص هر گروه از ورزشکاران متفاوت است برای مثال در رده‌های سنی پایین (اشخاص نابالغ) خصوصاً در ورزشهایی که مستلزم توان جسمی بالا است وظیفه مراقبتی ایجاب می‌کند بدون تأییدیه پزشک اجازه فعالیت ورزشی به شخص داده نشود. احراز سلامتی در مورد ورزشکاران بالغ مانند بازیکنان باشگاهی هرچند ضروری است ولی نحوه آن متفاوت است. در مورد این گروه صرف حضور برای فعالیت ازنظر حقوقی رافع مسؤولیت مربی (و باشگاه) است زیرا اشخاص بالغ و عاقل شخصاً مسؤول پی آمده‌ای اعمال خود خواهند بود. ولی این به آن معنا نیست که به‌رغم اطلاع از بیماری یا ناراحتی ورزشکار بالغ، مسؤولیت قانونی در صورت بروز حادثه نخواهد داشت.

2- آموزش متناسب

 باشگاه موظف است در انجام تمرینات و فعالیتهای ورزشی آموزشهای لازم را به ورزشکار بدهد. عدم توجه به اصل مذکور، فن حرکات و مهارتها، الزام ورزشکار به انجام حرکتی که نه ازنظر مهارتی و نه ازنظر توانایی جسمی قادر به اجرای آنها نیست، خودداری از آموزش مهارتهایی که ورزشکار باید برای فرار از حادثه به آنها آگاه باشد و… زمینه‌ساز مسؤولیت قانونی مدیران باشگاههای ورزشی است.

3- تأمین وسایل ورزشی ایمن و بازدید و بررسی

 در اکثر قریب به‌اتفاق ورزشها، ورزشکار ملزم به استفاده از وسایلی است که به‌موجب مقررات مربوطه تعیین گردیده است. این وسایل گاهی شخصی و گاه عمومی است. نواقص، نامرغوب بودن یا غیرمجاز بودن این وسایل ممکن است موجب صدمه برای ورزشکار استفاده‌کننده شود. قصور در انجام‌وظیفه بازدید و بررسی این وسایل موجب مسؤولیت قانونی است.

4- ساماندهی و تجانس

 منظور از ساماندهی فعالیت ورزشی، اعمال مدیریتی است که بتوان با تفکیک ورزشکاران ازنظر سنی و نوع فعالیت به‌گونه‌ای اقدام کرد که از وقوع حادثه جلوگیری شود. منظور از تجانس فعالیتهای ورزشی این است که ورزشهای خطرناک باید در فضای کاملاً جدا از دیگر فعالیتهای ورزشی انجام گیرد. مثلاً اجازه بازی فوتبال در یک‌نیمه زمین درحالی‌که در نیمه دیگر عده‌ای به تمرین پرتاب وزنه، چکش و امسال آن مشغول هستند مردود است.

5- توجه به شرایط جوی

 شرایط جوی نامساعد مانند رعدوبرق، گرما، توفان و امثال آن می‌تواند باهدف اصلی ورزش که تأمین سلامتی، نشاط و توانمندی در ورزشکار است درتعارض باشد. لذا لازم است شرایط جوی موردنظر قرار گیرد و درصورتی‌که انجام فعالیت ورزشی یا ادامه آن مضر به‌سلامتی ورزشکار باشد به هر نحو ممکن از بروز حادثه جلوگیری کند.

6- کمک به ورزشکار مصدوم

 باشگاههای ورزشی باید زمینه و امکانات لازم برای کمک متناسب با حادثه و صدمه واردشده به ورزشکار پیش‌بینی و فراهم کرده باشند. این امکانات شامل وجود وسایل کمکهای اولیه، وجود مربیان آشنا به کمکهای اولیه، اهتمام در رساندن به‌موقع صدمه‌دیده به مراکز درمانی است. نتیجه اینکه چنانچه حادثه‌ای زیان‌بار در مورد هر یک از ورزشکاران عضو باشگاه به وقوع پیوندد و احراز شود که عدم رعایت یک یا چند مورد از موارد فوق‌الذکر موجب بروز حادثه شده است، مدیر باشگاه ورزشی در قبال خسارت ایجادشده به دلیل تقصیر دارای مسؤولیت مدنی است.

سؤالی که دراین جا ایجاد می‌شود این است که در فرض بروز حادثه‌ای ناشی از قصور مدیر باشگاه، آیا زیان‌دیده صرفاً حق رجوع به وی دارد؟ یا باشگاه نیز به‌عنوان شخص حقوقی در قبال وی دارای مسؤولیت مدنی است؟ در پاسخ باید گفت با توجه به ماده 118 و 142 قانون تجارت چنانچه قصور مدیر در چارچوب اساسنامه و مصوبات مجمع عمومی باشگاه صورت گرفته باشد باشگاه در قبال حادثه‌دیده مسؤول خواهند بود ولی درصورتی‌که مدیر از مقررات اساسنامه و مصوبات هیأت مدیره تخلف کرده باشد، شخصاً مسؤول است و مسؤولیتی برای باشگاه متصور نیست.

منبع: وب سایت داداندیش