ماهیت تأسیس حقوقی حریم طرحها و اموال عمومی عام‌المنفعه در املاک خصوصی مجاور آنها
ماهیت تأسیس حقوقی حریم طرحها و اموال عمومی عام‌المنفعه در املاک خصوصی مجاور آنها
ماهیت تأسیس حقوقی حریم طرحها و اموال عمومی عام‌المنفعه در املاک خصوصی مجاور آنها
نویسندگان: هدی غفاری، محمود زمانی، مسعود رحمانی
چکیده:
قوانین و مقررات تحدید مالکیت خصوصی در نظام حقوقی ما کم نیستند. منفعت عمومی و اعمال حاکمیت، از دایره تسلط مالک خصوصی بر مال خود کاسته و به دو صورت تحدید مالکیت مطلق و نسبی حکومت دارد. علاوه بر تملک اراضی به‌منظور اجرای طرح‌های عام‌المنفعه توسط دولت و دستگاههای اجرایی، قسمتی از اطراف این طرحها به‌عنوان حریم طرح، بدون پرداخت عوض نیز تصرف‌شده و مالک زمین را از تصرفات قانونی محروم می‌نمایند. ماهیت این حریم که در ملک غیر ایجاد می‌شود، برخلاف فقه و قانون مدنی که حریم را فقط در اراضی موات پذیرفته است، روشن نیست. تصرفات دولت به‌عنوان صاحب حقّ حریم، مالکانه نیست و برخلاف نظر کسانی که معتقدند حقّ ارتفاق در ملک غیراست، به نظر می‌رسد تحدید مالکیت بوده و اصل مالکیت را منتفی نمی‌کند. مبنای این تحدید نیز تعارض دو قاعده تسلیط و لا ضرر، رعایت نظم عمومی و حفظ مصالح عام است
کلیدواژگان: حریم، تحدید مالکیت، حقّ ارتفاق، املاک مجاور، تملک اراضی،
مطالعات فقه و حقوق اسلامی؛ دوره 7، شماره 12 (بهار و تابستان 94)