ماهیت بیماری مشرف به موت از دیدگاه فقه امامیه

ماهیت بیماری مشرف به موت از دیدگاه فقه امامیه

نویسنده: علیرضا هوشیار

چکیده

در فقه مذاهب اسلامی بیماری مشرِف به موت، اهلیت مریض را متزلزل می‌کند و تصرفات تبرعی، طلاق و نکاح وی را با سایرین متمایز می‌سازد. نویسنده با جستجو در آثار فقهای متقدم و متأخر امامیه، اوصاف بیماری مشرف به موت را بررسی کرده تا ملاک و معیار مشخصی برای این وضعیت بیابد. با توجه به تعاریف و شاخصه‌های مختلف و متفاوت فقهای امامیه از این نوع بیماری، در ماهیت آن اختلاف‌نظر وجود دارد و همین سبب اجمال و ابهام در موضوع شده؛ به‌طوری‌که در این مسأله از حیث انطباق بر انواع بیماری خصوصاً امراض نوظهوری نظیر سرطان و ایدز اشکالاتی به وجود آمده است. نویسنده بر آن است که برای رفع این اشکال و اجمال، ضرورت دارد نظرات فقهای امامیه به‌صورت نقلی و عقلی بررسی شود تا بتوان تعریفی جامع درباره بیماری مشرف به موت ارائه نمود و بر امراض نوظهور منطبق ساخت. او در این زمینه به سه شاخصه مهم و جامع اشاره‌کرده است (تحقق بیماری در عرف و عاجز ساختن بیمار، خطرناک و کشنده بودن بیماری در غالب موارد و منتهی شدن بیماری به مرگ) او در پایان، تعریف جامعی از این مسأله به دست داده است.

کلیدواژگان: احکام فقهی بیمار، بیماری مشرِف به موت، مرگ بیمار، خطرناک و کشنده بودن بیماری

نشریه جستارهای فقهی و اصولی، شماره 2، بهار 1395