لزوم نظارت وزارت علوم بر عملکرد کمیته‌های بررسی تخلفات پژوهشی دانشگاهها

لزوم نظارت وزارت علوم  بر عملکرد کمیته‌های بررسی تخلفات پژوهشی دانشگاهها

معاون پژوهش و فناوری دانشگاه علم و صنعت ایران، عدم تناسب بین ظرفیتهای موجود با تعداد دانشجویان ورودی تحصیلات تکمیلی را ازجمله دلایل اصلی در بروز پدیده‌ای همچون فروش پایان‌نامه و مقاله دانست و گفت: وزارت علوم باید بر عملکرد کمیته‌های بررسی تخلفات پژوهشی دانشگاهها نظارت داشته باشد.

تورج محمدی، در خصوص علل بروز پدیده فروش پایان‌نامه اظهار کرد: از دلایل اصلی در بروز پدیده‌ی فروش پایان نامه باید به افزایش ظرفیتهای تحصیلات تکمیلی در دانشگاههای دولتی و به‌ویژه دانشگاه آزاد، رشد بی‌رویه تعداد دانشجویان در مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری و پذیرش دانشجوی دکتری و موافقت با همه تقاضاها در واحدهایی که فاقد آمادگی کامل هستند، اشاره کرد.

معاون پژوهش و فناوری دانشگاه علم و صنعت ایران افزود: ازاین‌رو افزایش فروش پایان‌نامه یک فرآیند پیچیده و چندجانبه‌ای شامل دانشجو، استاد، دانشگاه و دلال می‌شود که از فرصتها در حال سوءاستفاده هستند.

وی با انتقاد از رشد بی‌رویه ظرفیتها بدون تقویت ظرفیت هیأت علمی در بسیاری از واحدها و دانشگاهها،‌گفت: البته دانشگاههای بزرگ دراین زمینه روابط و ضوابط خاص خود رادارند اما دانشگاهها و مراکز پژوهشی که در چند سال گذشته وارد عرصه پژوهشی دانشجویان دکتری شده‌اند فاقد زیرساخت و نظارت لازم و جدیت در برخورد با تخلفات هستند.

رئیس پژوهشگاه علم و صنعت ایران خاطرنشان کرد: تشویق دانشجویان به مشارکت داشتن هر چه بیشتر در نوشتن مقالات بدون توجه به کیفیت و ارتباط این مقاله با فعالیت دانشجویی در چند سال گذشته منجر به این شده که نوشتن پایان‌نامه و مقاله به تجارت تبدیل شود البته گام خوبی در وزارت علوم در راستای ابلاغ برخورد با تخلفات پژوهشی به دانشگاهها برداشته‌شده که دانشگاهها باید این ابلاغیه را موردتوجه جدی قرار دهند و دانشگاههای بزرگ در حال اجرای آن هستند.

وی بابیان اینکه کشور از توسعه کمی عبور کرده و در جایگاه مناسبی از این لحاظ قرارگرفته است، گفت: دانشگاهها باید به سمت توسعه کیفی حرکت و با تخلفات دراین حوزه (استاد، دانشجو، دانشگاه، دلال) برخورد کنند زیرا وقتی شبکه‌ای شکل می‌گیرد اجزای اجتناب‌ناپذیر دارد و دانشجو یا استاد به لحاظ اینکه وقت خواندن پایان‌نامه را ندارند به‌تنهایی نمی‌توانند دراین زمینه نقش داشته باشند.

وی افزود: اگر این مجازات در قانون به‌خوبی پیش‌بینی‌شده و هرکسی متناسب با تخلفش بازخواست شود می‌توانیم از بروز این تخلفات جلوگیری کنیم.

محمدی تاکید کرد: کنترل و مدیریت تشویقها در نوشتن مقاله و ایجاد تناسب منطقی بین ظرفیتهای موجود و تعداد دانشجویان تحصیلات تکمیلی ورودی ضروری است و در پس این اقدامات می‌توانیم متناسب با «عملکرد کیفی» دستاوردهای پژوهشی، تقدیراتی را به عمل‌آورده و از تشویقهای کمی و توجه به دستاوردهای کمی فاصله بگیریم.

معاون پژوهش و فناوری دانشگاه علم و صنعت ایران، همچنین در خصوص تأثیر سهم نیم درصدی پژوهش در تولید ناخالص داخلی بر کاهش اهمیت نگارش پایان‌نامه‌ها و مقالات، گفت: اگر زیرساختهای پژوهشی را تقویت کنیم ظرفیت دانشگاهها ناخودآگاه افزایش می‌یابد یا اگر در آزمایشگاهها دستگاههای مجهز آزمایشگاهی و امکان محاسبات سریع برای حوزههای محاسباتی تعبیه کنیم زمینه برای اینکه استاد بتواند هم‌زمان تعداد بیشتری دانشجو را مدیریت کند فراهم می‌شود،‌ اما با دلیل اینکه در چند سال گذشته زیرساختهای پژوهشی را به‌روزرسانی و بازسازی نکردیم ظرفیتها ازنظر سخت‌افزاری پایین آمده و اثر خود را در بحث مقالات و پایان‌نامه‌ها گذاشته بنابراین افرایش سهم پژوهش می‌تواند به بالا رفتن ظرفیت، بهبود روند و افزایش دستاوردهای کیفی کمک کند.

وی در پایان یادآور شد: البته مسأله فروش علم و پایان‌نامه مختص کشور ما نیست اما به دلیل عدم توجه کافی به این موضوع قابل پیش‌بینی بود که بازتاب بین‌المللی پیدا کند ازاین‌رو لازم است با کنترل مسأله و توجه بیشتر به کیفیت دستاوردهای پژوهشی و حضور در همایشهای معتبر بین‌المللی و چاپ مقاله در مجلات بسیار معتبر، این خدشه‌ای که به بدنه آموزش عالی کشور واردشده را برطرف کنیم.

منبع: ایسنا