سازوکارهای کشف مقاصد شریعت

سازوکارهای کشف مقاصد شریعت

نویسندگان: مهدی شوشتری؛ حسین ناصری مقدم؛ حسین صابری

چکیده

راههای تعدی از نص، بررسی علیت و ملاکات احکام و سازوکارهای کشف مقاصد شریعت، گفتمانی است برای پویایی شریعت که با دگرگونی موضوعات و تغییر در احوال و شرایط اجتماعی، چگونگی تغییرات در احکام را مشخص می‌کند. البته فهم‌پذیری غایات احکام، هرچند سبب بالندگی فقه است، ولی بدون ضابطه نیست. نوشتار حاضر، با بررسی نظرهای فقهای شیعه، ضمن تبیین مقاصد شریعت و ادله اثبات مقاصد با ادله نقلی و عقلی، روشهای کشف مقاصد شریعت را بررسی می‌کند که عبارت‌اند از: روش استقرا، روش فهم علل اوامر و نواهی، مجرد امرونهی ابتدایی، استفاده از تعبیرات و روش استفاده از سکوت شارع باوجود مقتضی و نبود مانع.

کلیدواژگان: ادله اثبات مقاصد؛ راههای تعدی از نص؛ کشف مقاصد شریعت؛ ملاکات احکام

فصلنامه پژوهشهای فقهی؛ دوره 12، شماره 1، بهار 1395