در معنای عام سالمندی عبور از مرز ۶۰ سالگی است؛ اما سازمان بهداشت جهانی سالمندی را به این صورت تعریف می‌کند: سالمند جوان 60 تا 74 سال، سالمند میان‌سال 74 تا 90 سال و سالمند پیر ۹۰ سال به بالا.

طبق پیش‌بینــیها ربع قرن دیگر جمعیت سالمندان به ۲/۱ میلیــــارد نفر یعنی ۱۴ درصد جمعیت جهان می‌رسد. افرادی که تعدادشان در ایران به 6 میلیون نفر رسیده است و نیاز به قوانین زیادی برای زندگی بهتر دارند اما هنوز مورد بی‌مهری قانونی هستند.

قوانین مناسب برای حمایت از سالمندان وجود ندارد
در حال حاضر در کشور ما برای سالمندان مقدمات حمایتی در نظر گرفته نشده راست البته یک منشور حمایتی برای آنان تدوین شد اما هنوز مراحل تصویب را طی می‌کند؛ اما قانونی به صراحت دولت را به ساماندهی و توانبخشی سالمندان مکلف ساخته است جزء 5 بند الف ماده 192 قانون برنامه سوم توسعه است که در آن دولت با تصویب آیین‌نامه اجرایی تعدادی از دستگاهها را موظف کرده است تا در حوزه مأموریتها و وظایف خود نیازهای سالمندان را شامل مراقبت، نگهداری، پوشش حمایتی، بیمه درمانی، تأمین مسکن، امنیت غذایی، آموزشهای عمومی، تربیت‌بدنی، امور فرهنگی و … را تأمین کنند. اتفاقی که تا کنون محقق نشده است.
قانون ملی سالمندان
سال 85 قانون ملی سالمندان برای ارائه خدمات رفاهی، بهداشتی، درمانی و توانبخشی به سالمندان تدوین شد.

در ماده 3 این قانون برای حل مشکلات سالمندان و برای اجرای صحیح قوانین مربوط به آنان باید شورای ملی سالمندان تشکیل شود. این شورا تشکیل و 4 سال نیز فعالیت کرد اما از زمان تشکیل آخرین جلسه شورای ملی سالمندان در مهر ماه سال 89 بیش از 5 سال می‌گذرد، اما تمام اقدامات حمایتی در عرصه سالمندی از جمله تصویب «سند ملی برنامه راهبردی سالمندان کشور»، «منشور حقوق سالمندان» و غیره منوط به تشکیل جلسات بعدی این شورا شده، جلسه‌ای که به دلایل مختلف از جمله تغییر و تحولات مدیریتی در سطح وزارتخانه و نیز تشکیل وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی به تعویق افتاده است.


در ماده یک این قانون (با در نظر گرفتن نواقص آن) سالمند تمام افراد 60 سال و بالاتر در نظر گرفته شده‌اند. بر اساس ماده 2 نیز هدف این قانون ساماندهی، بهبود روش زندگی و ارتقای کیفیت زندگی این افراد از طریق ارائه خدمات رفاهی، بهداشتی، درمانی و توانبخشی عنوان شده است.
وظایف بهزیستی
در ماده 6 قانون تشکیل ملی سالمندان سازمان بهزیستی کشور مجاز است، مبالغی را به عنوان یارانه حق مراقبت و نگهداری سالمند در مراکز توانبخشی و نگهداری و منازل به صاحبان این مراکز در بخش غیردولتی و خانواده‌ها و دیگر افراد مراقبت کننده پرداخت کند.
 این هزینه باید برای مراقبت و نگهداری هر یک از سالمندان نیازمند در مراکز توانبخشی و نگهداری غیردولتی تا 75 درصد هزینه سرانه باشد. همچنین برابر ماده 7، سازمان بهزیستی کشور موظف است به منظور تشویق و ترغیب بخش غیردولتی به گسترش و ایجاد مراکز نگهداری و توانبخشی سالمندان از محل وجوه اداره شده‌ای که در لوایح بودجه سنواتی منظور می‌گردد، تسهیلات اعتبار قرض‌الحسنه جهت احداث یا خرید یا تأمین ودیعه اجاره ساختمان، تجهیز و راه‌اندازی مرکز تا میزان 90 درصد هزینه‌های موردنیاز در اختیار متقاضیان ایجاد مراکز مذکور قرار دهد.
وظایف ارگانیهای دیگر
برابر همین قانونی سازمان بیمه خدمات درمانی مکلف است کلیه افراد سالمند قانون پوشش بیمه خدمات درمانی از محل اعتباراتی که در لوایح بودجه سنواتی برای آنان منظور می‌گردد، تحت پوشش بیمه درمان درآورد.


همچنین وزارت مسکن و شهرسازی باید برای کمک به تأمین مسکن سالمندان نیازمند فاقد مسکن اقدام کند و خانه‌ای برای آنها فراهم کند. در این بین شهرداریها، سازمانها و کانونهای بازنشستگی موظف به حمایتهای مالی از سالمندان هستند.
برای تأمین امنیت غذایی سالمندان نیز وزارتخانه‌های جهاد کشاورزی، بازرگانی، بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور مکلفند برای ارتقای سواد تغذیه‌ای، تعیین الگوی مصرف، در دسترس قرار دادن مواد غذایی موردنیاز و بهبود قدرت خرید سالمندان اقدام کنند.
صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران هم باید برای تکریم مقام سالمند، ایجاد نگرش مثبت در سالمندان و آموزش شیوه زندگی سالم مشتمل بر توصیه‌های تغذیه‌ای، ورزشی، بهداشت روان و غیره به سالمندان و با هماهنگی دبیرخانه شورای یادشده برنامه‌های لازم را تهیه و پخش کند.
این قانون 23 ماده دارد که در ماده آخر آمده است؛ اعتبار موردنیاز برای اجرای مفاد این آیین‌نامه علاوه بر اعتباراتی که تا کنون در بودجه سالانه برای دستگاههای ارائه‌دهنده خدمات لازم به سالمندان پیش‌بینی‌شده است، از محل اعتبارات ویژه‌ای که سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور تحت عنوان برنامه‌های ساماندهی سالمندان در ذیل ردیفهای اعتباری دستگاههای ذی‌ربط یا در ردیف مستقل برای برنامه‌های جدید در لوایح بودجه سنواتی منظور می‌نماید، تأمین و پرداخت می‌شود. اتفاقی که عملاً محقق نشده است.

منبع:‌پایگاه آموزشی مهداد