در صورت ورشکستگی از نوع تقلب یا تقصیر یک شخص حقوقی مدیران شرکت ورشکسته به تقصیر یا تقلب که در ارتکاب جرم دخالت داشته‌اند،نیز قابل‌تعقیب و مجازات می‌باشند
در صورت ورشکستگی از نوع تقلب یا تقصیر یک شخص حقوقی مدیران شرکت ورشکسته به تقصیر یا تقلب که در ارتکاب جرم دخالت داشته‌اند،نیز قابل‌تعقیب و مجازات می‌باشند
در صورت ورشکستگی از نوع تقلب یا تقصیر یک شخص حقوقی مدیران شرکت ورشکسته به تقصیر یا تقلب که در ارتکاب جرم دخالت داشته‌اند،نیز قابل‌تعقیب و مجازات می‌باشند
شماره پرونده ۹۲۹ ـ ۷۹ ـ ۹۳ نظریه شماره ۳۰۳۰/۹۳/۷ ـ ۴/۱۲/۱۳۹۳
نظر مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضائیه
پرسش:
۱ ـ درصورتی‌که شخص حقوقی شرکت تجاری دچار ورشکستگی از نوع تقلب یا تقصیر گردد و مدیران آن شخص حقوقی در پرونده ورشکستگی مذکور دخیل باشند آیا می‌توان مدیران را محکوم‌به مجازات قانونی مقرر برای ورشکستگی به تقلب یا تقصیر نمود یا خیر؟
۲ ـ آیا رسیدگی به بزه مذکور مستلزم صدور حکم ورشکستگی در محکمه حقوقی است که در این صورت دادسرا می‌بایست قرار اناطه صادر نماید یا خیر؟
پاسخ:
۱ ـ بـرابر مـادّه ۱۴۳ قـانـون مـجازات اسـلامی مصـوب ۱۳۹۲، در مسئولیت کیفری اصل بر مسئولیت شخص حقیقی است و شخص حقوقی در صورتی دارای مسئولیت کیفری است که نماینده قانونی شخص حقوقی به نام یا در راستای منافع آن مرتکب جرمی شود. مسئولیت کیفری اشخاص حقوقی، مانع مسئولیت اشخاص حقیقی مرتکب جرم نیست؛ بنابراین در فرض سؤال، مدیران شرکت ورشکسته به تقصیر یا تقلب که در ارتکاب جرم دخالت داشته‌اند، قابل‌تعقیب و مجازات می‌باشند. به‌علاوه با عنایت به مادّه ۲۰ قانون یادشده درصورتی‌که شخص حقوقی نیز مسئول شناخته شود، دادگاه آن را به یک یا دو مورد از موارد مذکور در این مادّه محکوم می‌نماید.
۲ ـ به‌موجب مادّه ۴۱۵ قانون تجارت، ورشکستگی تاجر به‌حکم محکمه بدایت اعلام می‌شود که در حال حاضر دادگاه عمومی حقوقی، جانشین آن محکمه شده است؛ بنابراین صدور حکم ورشکستگی، در صلاحیت دادگاه عمومی حقوقی است و پس از صدور حکم ورشکستگی دادستان یا مدیر تصفیه می‌تواند تاجر ورشکسته را به اتهام ارتکاب ورشکستگی به تقلب در مرجع کیفری تعقیب نماید و چنانچه قبل از صدور حکم ورشکـستگی توسط دادگاه حقوقی اتهام ورشکستگی به تقلب یا به تقصیر در دادسرا مطرح شود، مورد از موارد صدور
قرار اناطه است.