حق مأموریت کارگران چگونه محاسبه می‌شود؟
حق مأموریت کارگران چگونه محاسبه می‌شود؟
حق مأموریت کارگران چگونه محاسبه می‌شود؟
محمدحسین قشقایی – کارشناس تأمین اجتماعی
اعزام به مأموریت یکی از نیازهای کاری هر واحد تولیدی، خدماتی و صنعتی است که در چارچوب قوانین و مقررات بابت آن، مزایایی برای اعزام شونده در نظر گرفته‌شده است. مزایا و ویژگیهای شغلی مأموریت را می‌توان در موارد زیر خلاصه کرد.
حق مأموریت
فوق‌العاده مأموریت مبلغی است که در صورتی‌که کارگر از محل کارگاه اصلی 50 کیلومتر دور شود و یا شب را در مقصد به سر برد، به او پرداخت می‌شود. این مبلغ معادل یک روز حقوق است؛ بنابراین کارگر به ازای هرروز مأموریت علاوه بر یک روز حقوق معمول، یک روز حقوق ثابت هم به‌عنوان حق مأموریت دریافت می‌کند که نباید از مزد مبنای روزانه کارگر کمتر باشد. حقوق ثابت شامل دستمزد پایه و مزایایی است که برحسب ماهیت شغل یا محیط کار و برای ترمیم مزد در ساعات عادی کار پرداخت می‌شود.
هزینه سفر
کارفرما موظف است وسیله نقلیه مناسب و یا هزینه آن را در اختیار کارگری که به مأموریت می‌رود، قرار دهد؛ اما در مورد هزینه غذا و خوراک مسؤولیتی ندارد و در خصوص محل اقامت یا هزینه آن نیز با توافق یکدیگر عمل می‌شود.
ارتباط مأموریت با حادثه ناشی از کار
کارکنان و بیمه‌شدگانی که به مأموریت اعزام می‌شوند چنان‌چه در طول مدت مأموریت اتفاقی برای آنها رخ دهد که منجر به ازکارافتادگی و فوت آنها شود، حادثه مربوطه، حادثه ناشی از کار تلقی شده، مشمول دریافت مستمری ازکارافتادگی می‌شود و در صورت فوت، خانواده آنها از مستمری بازماندگان بهره‌مند می‌شوند. این موضوع به کارکنانی که در سطح شهر به مأموریت اعزام می‌شوند و مشمول فوق‌العاده مأموریت نمی‌شوند، نیز تسری دارد. در چنین شرایطی نیازی به سابقه نیست. حتی اگر کارگر حادثه‌دیده یک روز سابقه داشته باشند، مشمول مقررات این بند می‌شود. به تعبیر بهتر، همین‌که کارگر مشمول مقررات کار و بیمه اجباری باشد و اشتغال وی مورد تأیید قرار گیرد، مستحق دریافت مستمری است. این امتیاز برای ازکارافتادگان جزیی نیز مصداق دارد که طبق نظر کمسیون پزشکی سازمان تأمین اجتماعی بین 33 تا 66 درصد ازکارافتاده اعلام می‌شوند و بدین ترتیب فرد مزبور می‌تواند از مستمری ازکارافتادگی جزیی استفاده کند. در صورت بروز حادثه در هنگام مأموریت برای کسی که بین 10 تا 33 درصد ازکارافتاده اعلام‌شده، مبلغی به‌صورت یکجا تحت عنوان «غرامت نقص مقطوع» پرداخت می‌شود.
مأموریت و تأمین اجتماعی
هزینه سفر و فوق‌العاده مأموریتی که به کارگر پرداخت می‌شود، مشمول کسر حق‌بیمه نیست. ولی بهتر است یک نسخه از حکم مأموریت به سازمان تأمین اجتماعی ارسال شود تا در صورتی‌که کارگر در حین مأموریت دچار حادثه شد و نیاز به خدمات درمانی و مستمری پیدا کرد بتواند با سهولت و فرایندی سریع‌تر تحت حمایتهای لازم قرار بگیرد. البته ارسال برگه مأموریت الزام قانونی ندارد، فقط برای اطمینان و تسریع در ارائه خدمات لازم در مورد حوادث و اتفاقات پیش‌بینی‌نشده پیشنهاد می‌شود.
مشکل دیگری که در ارتباط با مأموریت وجود دارد، موضوع تأیید کارکرد شخصی است که در کارگاه حضور ندارد و به مأموریت اعزام می‌شود. کارفرمایان و کارگران در مورد بازرسی بیمه‌ای از کارگاه و عدم توجه بازرسان سازمان به مأموریت برخی از کارکنان که جهت انجام کارهای شرکت یا کارگاه به خارج از محل اصلی اعزام‌شده‌اند، گله‌مندند. این مشکل متأسفانه در مورد همه کارگاهها عمومیت دارد، ولی برای کارگاههای دارای معافیت حق‌بیمه از حساسیت بیشتری برخوردار است. البته بازرسان سازمان وظایف قانونی خود را عمل می‌کنند، اما سختگیری در این موضوع گاه بی‌مورد و بی‌دلیل است و موجب نارضایتی کارگر و کارفرما می‌شود. سختگیری و موشکافی زیاد در مورد کارگاههایی که 30 درصد کامل حق‌بیمه پرداخت می‌کنند کاملاً بی‌جاست و سازمان تأمین اجتماعی هم از این نظر سودی نمی‌برد. البته در مورد کارگاههای دارای معافیت بیمه‌ای قضیه متفاوت است و سختگیری تأمین اجتماعی موجه است. به هر ترتیب بهتر است سازمان همت و وقت خود را صرف دقت عمل در موارد معافیت کند و انرژی و وقت خود را مصروف کارگاههایی که به‌صورت کامل حق‌بیمه می‌پردازند نکند. برخی از اقدامات سازمان که این مورد هم از نمونه‌های آن است، بدون دلیل منطقی و قانونی تداوم‌یافته است. شاید این رویه‌ها در گذشته لازم بوده، ولی اکنون مبنا و موضوعیت خود را ازدست‌داده و نباید ادامه بیابد و هرچه زودتر باید جلوی آن گرفته شود. از طرف دیگر کارشناسان، مسؤولان و متولیات تصمیم‌گیری و اجرایی سازمان باید در مورد اقدامات و رویه‌های جاافتاده قبلی بیشتر فکر کنند و مواردی را که نیاز به اصلاح دارد موردبازنگری قرار دهند. برخی از اقدامات سازمان و واحدهای اجرایی در مقابل هزینه‌هایی که به سازمان تحمیل می‌کند، دارای منفعت و سود نیست و ضررهای غیرمادی و معنوی سازمان در درازمدت بیشتر از منافع مقطعی و کوتاه‌مدت آن است. از این موارد متأسفانه زیاد است که باید هرچه زودتر موردبازنگری قرار گیرد.
حق مأموریت مشمول مالیات می‌شود؟
خیر، حق مأموریت معاف از مالیات است.
در صورتی‌که طی مأموریت کارفرما علاوه بر وسیله رفت‌وبرگشت، هزینه اقامت و خوراک کارگر را نیز تأمین کند، آیا حق مأموریت هم باید بپردازد؟
بله حق مأموریت در هرصورت باید پرداخت شود.
آیا فوق‌العاده شب‌کاری باید به کارگری که به مأموریت اعزام‌شده و شب در محل مأموریت اقامت کرده پرداخت شود یا همان پرداخت حق مأموریت در این مورد کفایت می‌کند؟
اگر کارگر در محل مأموریت توقف کند و شب نیز مشغول به کار باشد، هم از حق مأموریت و هم از فوق‌العاده شب‌کاری بهره‌مند می‌شود.
وضعیت جمعه کاری برای کسی که مأموریت می‌رود چگونه است؟ آیا فوق‌العاده جمعه به او تعلق می‌گیرد؟
پرداخت فوق‌العاده جمعه کاری یک مقرره عام است و باید در کلیه موارد و شرایط به مرحله اجرا درآید؛ بنابراین شخصی که در روز جمعه به مأموریت می‌رود هم از حق مأموریت و هم از فوق‌العاده کار در روز جمعه برخوردار می‌شود. ضمن این‌که باید یک روز دیگر به‌عنوان روز تعطیل برای کارگر مزبور در نظر گرفته شود.
منبع: آتیه نو