حرمت معامله با علم به استفاده حرام

حرمت معامله با علم به استفاده حرام

نویسنده: علی فقیهی

چکیده

بدون تردید معامله با فردی که بدانیم از کالای مورد معامله استفاده حلال می‌کند جایز است امّا با فردی که بدانیم استفاده حرام می‌کند چه حکمی دارد؟ مانند فروش لباسهای محرّک به زنان بی‌بندوبار و یا آرایش این‌گونه زنان توسط آرایشگر و یا اجاره وسایل نقلیه و یا وسایل صوتی و یا تصویری برای مراسم حرام و یا فروش خوراکی و آشامیدنی در روز ماه رمضان به روزه‌خوار و موارد فراوان دیگر. فقها به‌ویژه متقدّمان به‌تبع از روایات تنها متعرض حکم بیع و اجاره‌شده و گروهی نیز بین بیع و اجاره قائل به‌تفصیل شدند و متعرض سایر موارد نشده‌اند مانند وقف زمین‌بر اولاد با علم به استفاده حرام و یا هبه آن و بلکه اعراض از مال خود درصورتی‌که موجب استفاده حرام از سوی متملک شود. نگارنده پس از نقل آراء فقهای بزرگ از زمان شیخ طوسی تا عصر حاضر، به‌نقد آراء و اثبات حرمت مطلق معاملات می‌پردازد و مستند وی فحوای چند دسته از روایات است گرچه سایر ادلّه‌ی حرمت را- که جمعی از فقها آورده‌اند- تمام می‌داند.

کلیدواژگان: فحوا، سیره، قصد حرام، اعانت، دفع منکر

مجله پژوهشهای فقه و حقوق اسلامی؛ دوره 12، شماره 44 – تابستان 1395