تلاش برای جمع آوری قلیان میوه ای

به‌نظر می‌رسد در وزارت بهداشت، عده‌ای آستین‌ها را برای حذف قلیان‌ها بالا زده‌اند؛ این بار بیشتر از گذشته و همیشه. تنها یک هفته پس از آنکه معاون وزیر بهداشت از وجود حشیش در تنباکوی قلیان‌های میوه‌ای خبر داد، حالا نه‌تنها خود وزیر به میدان آمده است بلکه یکی از مسئولان این وزارتخانه از ممنوعیت عرضه قلیان‌های میوه‌ای از اول مهرماه خبر داده است.
روز گذشته اگرچه دکتر حسن هاشمی وزیر بهداشت و دکتر هادی ایازی معاون اجتماعی وی درباره مصرف سیگار و قلیان هشدار دادند اما شاید مهم‌ترین نکته را رئیس اداره سلامت و محیط کار این وزارتخانه اعلام کرد، وقتی در دهمین جلسه ستاد کشوری کنترل و مبارزه با دخانیات، پس از توضیحاتی که بیشتر شبیه به مقدمه چینی برای این خبر مهم می‌آمدند، گفت: « ممنوعیت استفاده توتون از اسانس و طعم با ملزم کردن وزارت صنایع از اول مهر 95انجام خواهد شد.»
خسرو صادق نیت جزئیاتی از دیگر مصوبات این جلسه را چنین اعلام کرد:«ممنوعیت واردات سیگارهای الکترونیک، تذکر برای اجرای قانون در صدا و سیما و نمایش تصاویر گمراه‌کننده روی بسته‌های تنباکو را که با تصاویر میوه بوده را داشته‌ایم.»
صادق نیت که می‌توان گفت نخستین فردی است که موضوع وجود روانگردان‌ها در تنباکوی قلیان‌های میوه را از پیش از این و در شهریور 94مطرح کرده بود، این بار هم اگرچه درباره مبارزه با سیگار اظهارنظر کرده اما به صراحت گفته است که بیش از هر چیز نگران قلیان است: «مصرف سیگار رشد چندانی نداشته است اما نگرانی از عرضه قلیان را داریم. در نتیجه تغییر اساسنامه قهوه‌خانه‌داران و عدم‌ارائه جواز جدید را پیگیری کرده‌ایم.در بررسی تنباکوهای عرضه شده معطرمشخص شد که 80درصد حاوی مواد شیمیایی بوده و 20درصد آنها که تنباکو داشته‌اند از بدترین مواد استفاده شده است این مواد که درجه سه بوده، حاوی مواد روانگردان، ‌حشره‌کش‌ها، قارچ، حلا‌ل‌های آروماتیک، بنزین، جیوه و سرب بوده است و در ناحیه فرحزاد در بازرسی از قهوه‌خانه‌ها یک وانت گراس و حشیش کشف شد.» حالا به گفته رئیس اداره سلامت و محیط کار، سختگیری با متخلفان بیشتر شده به‌طوری که فقط در یک هفته گذشته 100مرکز غیرمجاز عرضه‌کننده مواد دخانی پلمب و 150مرکز نیز به دادسرا معرفی شده‌اند، همچنین جریمه تخلفات از 200هزار تا 22میلیون تومان افزایش یافته است.
تلاش‌های نافرجام
حالا بیش از یک دهه می‌شود که قلیان‌های میوه‌ای مخالفان جدی دارند؛مخالفانی که گاهی صحبت از مضر‌تر بودن آنها نسبت به سیگار کرده‌اند، بعضی وقتی‌ها از وجود چند هزار ماده سمی در تنباکوی آنها خبر داده‌اند و حالا هم پای روانگردان‌ها و حشیش در میان است.همه اینها در سال‌های گذشته دلایلی محکم برای مقابله با سفره‌خانه‌ها و قهوه خانه‌های عرضه‌کننده قلیان میوه‌ای بوده‌اند.تقریبا هر سال و در آستانه هفته مبارزه با دخانیات مخالفت‌ها با قلیان میوه‌ای، هشدار‌ها و البته خط و نشان‌ها بیشتر شده‌اند و تقریبا می‌شود گفت هرگز به نتیجه نرسیده‌اند. اگر چه هم‌اکنون در برخی شهرهای کوچک هیچ مرکز عرضه قلیانی وجود ندارد اما در شهرهایی مانند تهران، تبریز و مشهد این تلاش‌ها بی‌نتیجه بوده‌اند.حتی گاهی موضوع تا مقامات بالا هم پیش رفته است.برای نمونه سال 86بعد از آغاز یکی از این تلاش‌ها، محمود احمدی‌نژاد رئیس‌جمهور وقت دستور داد قلیان کشیدن در قهوه خانه‌ها و رستوران‌های سنتی آزاد شود. این حکم رئیس‌جمهور چنان مورد استقبال اتحادیه قهوه‌خانه دارها قرار گرفت که برخی متن آن را قاب گرفتند و بر سردر قهوه‌خانه‌هایشان زدند.حتی بر سر در اتحادیه این صنف بنری نصب شد که نوشته بود:« رئیس‌جمهور محبوب و مردمی جناب آقای دکتر احمدی‌نژاد؛ متشکر، متشکر!» از آن زمان قهوه‌خانه‌داران 30دی را سالروز تولد دوباره اتحادیه خود اعلام کردند و پس از آن نیز تلاش‌ها برای جمع‌آوری یا محدود شدن عرضه قلیان دست‌کم در تهران نتیجه‌ای نداشت. همین حالا در مرکز شهر تا شعاع چند کیلومتری میدان هفت تیر در حال تبدیل به بورس قلیان‌سراهای عربی است. محمد آرایش مدیر یکی از این سفره خانه می‌گوید:«با ما شوخی می‌کنند.می گویند قلیان را جمع کنید و فقط چای بدهید؟ اینجور مگر می‌شود زندگی کرد؟ حسابش را نکرده‌اند در همین تهران از سرمایه گذار و کارگر و زغال فروش چند هزار نفر زندگی‌شان را چطور اداره می‌کنند.» البته زاویه دیگر مخالفت‌ها با این موضوع مربوط به کارشناسانی است که می‌گویند با این محدودیت، قلیان‌ها به منازل و مراکز غیرقابل کنترل می‌رود که عوارض بدتری دارد.منهای این نکات، بخشی از پاسخ اینکه چرا تا‌کنون این تلاش‌ها به نتیجه نرسیده است را بتوان در سخنان دیروز وزیر بهداشت پیدا کرد که گفت:«سیاستمداران سیگاری نمی‌توانند با دخانیات مبارزه کنند.کسانی که خودشان به مصرف مواد دخانی آلودگی دارند نمی‌توانند در این زمینه کمک کنند.ما اگر خودمان آلوده به دود سیگار و قلیان باشیم نمی‌توانیم با دخانیات مبارزه کنیم.» حالا اگر وزارت بهداشت به تجربه‌های ناموفق گذشته توجه کرده باشد، می‌توان امیدوار بود جمع کردن قلیان‌های میوه‌ای این بار ماموریت غیرممکن نباشد.
قلیان سرطان خون می‌آورد
علی اکبر سیاری، معاون بهداشت وزیر بهداشت: 80درصد موادی که به‌عنوان تنباکوی قلیان‌ها استفاده می‌شوند اصلا توتون و تنباکو نیستند بلکه مواد شیمیایی و روانگردان به شمار می‌آیند. این مواد شیمیایی و روانگردان در عرض 3 تا 15سال، فرد مصرف‌کننده را به سرطان خون مبتلا می‌کنند. این مواد شیمیایی شامل موادی همچون بنزن، حلال‌های شیمیایی، مواد حشره‌کش و فلزات سنگین مانند جیوه و سرب است. منبع: همشهری آنلاین