تعرض به اموال فرهنگی

تعرض به اموال فرهنگی

تخریب اموال تاریخی جرم است عنوان یادداشت روز روزنامه قانون به قلم عباس تدین (حقوقدان) است که می‌توانید آن را در ادامه بخوانید:

در قانون مجازات اسلامی بخش تعزیرات به تخریب اموال تاریخی و فرهنگی اشاره شده است و قانون‌گذار در مورد تخریب آثار فرهنگی، تاریخی و حتی مذهبی جرم انگاری کرده است. در رابطه با این موضوع دو نکته مطرح است؛ اولاً باید دید چه نهادی شاکی است؟ در قانون به صراحت بیان شده است که سازمان میراث فرهنگی یا سایر نهادهای دولتی به عنوان مدعیان خصوصی مطرح هستند. ثانیاً از قانون این‌طور استنباط می‌شود که اموال تاریخی، فرهنگی و مذهبی که در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده باشند مورد حمایت قانون‌گذار بوده و قانون‌گذار در مورد تخریب و سرقت این آثار و اموال جرم‌انگاری کرده و سازمان میراث فرهنگی به عنوان متولی حمایت، حفاظت و جلوگیری از تخریب و تخلف نسبت به این آثار مطرح است. آن دسته از آثاری که به ثبت ملی رسیده‌اند مورد حمایت قانون قرار گرفته ‌است. در این راستا آثار فرهنگی و تاریخی را هم می‌توان در زمره اموال و اشیای عمومی دانست و در صورت تعرض به اموال به ثبت رسیده مطابق قانون آِیین دادرسی کیفری دادستان به عنوان مدعی‌العموم می‌تواند به موضوع ورود کرده و برای حمایت و حفاظت از اموال عمومی طرح شکایت و متعرضان به اموال عمومی را تحت تعقیب قرار دهد. البته تا زمانی که اعلام جرمی صورت نگرفته باشد و دادستان از موضوع مطلع نشده باشد سازمان میراث فرهنگی به عنوان متولی این آثار، یا اشخاص عادی، می‌توانند موضوع را به نیروی انتظامی اطلاع دهند و آنها نیز برای حفظ و جلوگیری از تخریب آثار تاریخی، اقدامات اولیه را به کار گرفته و منتظر دستور مقام قضایی باشند. همان‌طور که ذکر شد برخی از ابنیه و اموال غیرمنقول اشخاص که در سازمان میراث فرهنگی به ثبت رسیده تحت حمایت میراث بوده و دخل و تصرف در این آثار باید تابع مقررات میراث فرهنگی باشد. پس هرگونه دخل و تصرف در این اموال جرم محسوب می‌شود. حال اگر افراد نسبت به ثبت میراث فرهنگی معترض باشند (همان‌طور که در حال حاضر برخی نسبت به این موضوع معترض هستند) می‌توانند در دیوان عدالت اداری طرح دعوا کنند. دیوان نیز گاهی این آثار را از حالت حمایتی میراث فرهنگی خارج کرده تا اشخاص بتوانند اموال خود را تخریب یا در آن ساخت‌وساز کنند. اگر برخی اشخاص یا نهادهای دولتی، قصد تعرض به آثاری که به ثبت ملی رسیده را داشته باشند چون این آثار تحت حمایت سازمان میراث فرهنگی است پس بدون اجازه این سازمان اجازه دخل و تصرف در آنها وجود ندارد؛ و اگر نهادی قصد تعرض به این آثار را داشته باشد به دلیل مشهود بودن جرم دادستان و پلیس به‌محض اطلاع باید از وقوع یا توسعه این جرم جلوگیری کنند. درصورتی‌که این اموال در فهرست آثار ملی ثبت نشده باشند نمی‌توان آن را تحت حمایت قانون قرار داد. به‌طور مثال وقتی فردی در منزل خود اشیای عتیقه‌ای دارد که به ثبت نرسیده، در این صورت قانون‌گذار حمایت ویژه‌ای از این اشیای عتیقه ندارد و به عنوان اموال عادی که مورد سرقت و تخریب قرار گرفته مورد حمایت قانون‌گذار است. منبع: تعامل نیوز