تعارض ادلّه اثبات دعاوی کیفری؛ پیامدها و راهکارها

تعارض ادلّه اثبات دعاوی کیفری؛ پیامدها و راهکارها

نویسندگان: عباس زراعت، امید متّقی اردکانی

چکیده:

واکنش مناسب در برابر واقعه مجرمانه که از اهداف مهم نظام عدالت کیفری به شمار می‌آید، درگرو فراهم آمدن عوامل متعددی است؛ اما این‌یک اصل بدیهی است که پیش از هر اقدام، لازم است وقوع جرم به معنای فعل یا ترک فعل پیش‌بینی‌شده در قانون و ارتکاب آن از سوی متّهم، توسط مقام قضایی اثبات گردد. ازاین‌رو، قاضی را باید ملزم به انجام دو تکلیف کلی دانست؛ نخست آن‌که واقعه مجرمانه را قانونمند اثبات کند و دوم آن‌که حکم واقعه مذکور را ـ در هر شرایطی ـ روشن سازد. بااین‌حال، انجام دو تکلیف مذکور همیشه به سهولت امکان‌پذیر نبوده و گاه بروز برخی موانع، قاضی را از انجام رسالت خویش بازمی‌دارد؛ «تعارض ادله اثبات دعوا»، ازجمله این موانع است. در این پژوهش که به فراخور موضوع، مبتنی بر روش توصیفی ـ تحلیلی است، پیامدهای احتمالی «تعارض ادله اثبات دعوا» موردبررسی قرارگرفته و راهکارهای قابل‌ارائه برای رفع واقعه مذکور، با امعان نظر در قانون مجازات اسلامی مصوب 1392، بیان‌شده‌اند. به‌عنوان نتیجه، می‌توان اظهار داشت که چنان چه قاضی کیفری با تمسک به قانون و قواعد رفع تعارض، راهکار صحیح را برای مصداق تعارضِ پیش‌آمده برگزیند، می‌توان امید داشت که پیامدهای «تعارض ادله اثبات دعوا» کنترل گردند.

کلیدواژگان: تعارض، دلیل، اثبات دعوا، پیامد، راهکار

مطالعات فقه و حقوق اسلامی؛ دوره 7، شماره 13 (پاییز و زمستان 94)