تأملی بر دکترین عقیم شدن قرارداد در حقوق کامن‌لا و مقایسه آن با فورس‌ماژور در اصول قراردادهای تجاری بین‌المللی و حقوق ایران
تأملی بر دکترین عقیم شدن قرارداد در حقوق کامن‌لا و مقایسه آن با فورس‌ماژور در اصول قراردادهای تجاری بین‌المللی و حقوق ایران
تأملی بر دکترین عقیم شدن قرارداد در حقوق کامن‌لا و مقایسه آن با فورس‌ماژور در اصول قراردادهای تجاری بین‌المللی و حقوق ایران
نویسندگان: احمد مؤمنی راد، مهدی تلبا
چکیده
هنگامی‌که طرفین قراردادی را منعقد می‌کنند، ملزم به اجرای تعهدات خود هستند، اما گاهی حوادثی ایجاد میشود که اجرای قرارداد را ناممکن می‌سازد و یا وضعیت زمان اجرای قرارداد را نسبت به زمان انعقاد آن به‌طور اساسی تغییر می‌دهد. این حوادث که با عنوان معاذیر قانونی از آنها یاد میشود، در صورت داشتن شرایط لازم، موجب معاف شدن طرفین از تعهدات و مسؤولیت خود می‌گردد. از مهم‌ترین این معاذیر قانونی، دکترین عقیم شدن قرارداد در حقوق کامن‌لا و فورس‌ماژور است که موجب معافیت طرفین از تعهدات قراردادی و مسؤولیت خود میشود. شباهتهای بسیار زیادی بین عقیم شدن قرارداد در حقوق کامن‌لا و نهاد فورس‌ماژور ازجمله در حقوق ایران و در اصول حقوق قراردادهای تجاری بین‌المللی که به‌اختصار اصول یونیدروا نامیده میشود، وجود دارد. عقیم شدن قرارداد هنگامی رخ می‌دهد که در اثر حادثه‌ای ناگهانی و بدون قصور طرفین، اجرای قرارداد ناممکن شده، یا هدف از انعقاد قرارداد از بین می‌رود که درنتیجه سبب عقیم شدن قرارداد می‌گردد. نظریه فورس‌ماژور نزدیک‌ترین نهاد به دکترین عقیم شدن قرارداد است. فورس ماژور هنگامی رخ می‌دهد که اجرای قرارداد بدون قصور طرفین در اثر حادثه‌ای خارجی، غیرقابل دفع و پیش‌بینی‌ناپذیر ناممکن میشود.
کلیدواژگان: عقیم شدن قرارداد، عقیم شدن هدف قرارداد، فورس‌ماژور، حقوق کامن‌لا
فصلنامه مطالعات حقوق خصوصی دوره 46 شماره 4 زمستان 1395