انتقاد رئیس جهاد دانشگاهی از رشد مدرک‌گرایی
انتقاد رئیس جهاد دانشگاهی از رشد مدرک‌گرایی
انتقاد رئیس جهاد دانشگاهی از رشد مدرک‌گرایی
رئیس جهاد دانشگاهی در مراسم پایانی جشنواره کتاب سال دانشجویی با تأکید بر اهمیت مستند کردن تجربیات در حوزه علم و فناوری، از رشد مدرک‌گرایی در دستگاههای دولتی و شبه‌دولتی انتقاد کرد.
در مراسم پایانی بیست و سومین جشنواره کتاب سال دانشجویی که در پژوهشکده فرهنگ، هنر و معماری جهاد دانشگاهی برگزار شد، حمیدرضا طیبی رئیس جهاد دانشگاهی با تأکید بر اهمیت رشد و توسعه علم و فناوری و مستند کردن آن از طریق کتاب گفت: مستندسازی، تولید علم و روش کاربردی کردن تجربیات و وقایع تاریخی برای استفاده از آنها در جوامع از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. بر همین اساس کتاب در همه جوامع، ملل و ادیان الهی به‌ویژه دین مبین اسلام از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است.
او در ادامه گفت: معجزه پیامبر (ص) کتاب است و اولین آیات قرآن که به پیامبر (ص) نازل شد با موضوع علم و قلم است. این اهمیت به حدی است که خداوند متعال به قلم قسم می‌دهد. خود این مطلب نشان‌دهنده این است که دین اسلام برای انسانها حرمت عقلانی قائل است. اسلام با منطق اصلی خود باب گفت‌وگوی علمی را بازکرده است.
رئیس جهاد دانشگاهی متذکر شد: در جهاد دانشگاهی توجه ویژه‌ای به تولید و کاربردی کردن علم به‌منظور حل مشکلات جامعه شده است. علم تولید قدرت و ثروت می‌کند. غربیها پس از اینکه از غفلت ما استفاده کردند و جلو رفتند سعی کردند به ما القا کنند که ما توانایی تولید علمی نداریم. آنها سعی کردند خودباوری را از نسل جوان ما بگیرند.
او در بخش دیگری از سخنانش گفت: هم‌اکنون شبکه بسیار گسترده‌ای از تولیدات فنی، علمی و پژوهشی داریم. همچنین شبکه گسترده‌ای برای کاربردی کردن و ارائه این فناوریها و پژوهشها به جامعه داریم و به آن مفتخریم. بیش از 11 هزار پروژه علمی و فناوری در کشور ایجاد کرده‌ایم که کمتر از 20 درصد منابع کارهای ما دولتی است و بیش از 80 درصد منابع ما از تجاری‌سازی علم و فناوری حاصل‌شده است.
طیبی ادامه داد: خوشبختانه جهاد دانشگاهی از همان ابتدا در ترویج علم اهتمام ویژه داشت. از سال 60 انتشارات جهاد دانشگاهی تأسیس شد؛ چون مهم بود استادان در دانشگاهها آموخته‌های خود را مکتوب کنند تا همه جامعه از آنها استفاده کنند. امروز مفتخریم که بیش از هزاران جلد کتاب توسط سازمان انتشارات جهاد دانشگاهی منتشرشده است. یکی از اقدامات مهم سازمان انتشارات و معاونت فرهنگی در ترویج کتاب و کتاب‌خوانی برگزاری جشنواره کتاب سال دانشجویی است که امسال بیست و سومین دوره آن را می‌گذرانیم. همین جشنواره توانسته اعتماد دانشجویان را به خود جلب کند و باعث ظهور و بروز استعدادهای جوانان شده است. از دیگر کارهای ارزنده جهاد دانشگاهی در حوزه نشر ایجاد پایگاه علمی جهاد دانشگاهی بوده است که به SID معروف است و هدف این پایگاه اشاعه و ترویج اطلاعات علمی، گسترش سریع خدمات، اطلاع‌رسانی و اینکه محققان و دانشمندان ما بتوانند خیلی سریع از دستاوردهای علمی مطلع شوند، است.
او گفت: الآن تعداد مقالاتی که ما در SID نهایی کرده‌ایم یک‌میلیون و 271 هزار و 520 مقاله از 1775 نشر به زبان فارسی و انگلیسی است که بیش از 400 هزار مقاله در اختیار ماست و دانش‌پژوهان می‌توانند به‌صورت رایگان از آنها استفاده کنند.
رئیس جهاد دانشگاهی سپس به مشکلات حوزه تولید علم و فناوری اشاره کرد و گفت: از مشکلات ما دراین حوزه سرعت تولید علم و کاربردی کردن و استفاده درست آن است که به توسعه فرهنگی، اقتصادی و سیاسی بستگی دارد. ما در تولید علم با آفاتی مواجه هستیم؛ یعنی اگر برای تولید و مصرف علم متقاضی داشته باشیم سرعت تولید علم هم بیشتر می‌شود و با کاربردی کردن آن در جامعه مواجه خواهیم شد؛ اما متأسفانه باید بگویم یکی از آفات بزرگ در کشور ما توجه به مدرک‌گرایی است. متأسفانه نقش مدرک‌گرایی در احساس و ایجاد جایگاه اجتماعی بسیار زیاد است. نقشی که مدرک‌گرایی در افزایش حقوق و جایگاه اجتماعی در همه سازمانهای دولتی و شبه‌دولتی ایجاد کرده مشکل درست کرده است و نتیجه این شده که تولید مقاله و رساله و کتاب به‌صورت نیابتی در همین خیابان انقلاب انجام می‌شود و هر وقت از این منطقه رد می‌شویم متأثرمان می‌کند و از این بابت دچار مصیبت شده‌ایم. البته در شورای انقلاب فرهنگی این بحث به‌صورت جدی مطرح‌شده که قوه قضاییه و نیروی انتظامی با این موضوع برخورد جدی کنند.
او همچنین گفت: در حال حاضر ما مشکل جدی در تولید علم و فناوری نداریم. ما توان تولید علم و فناوری را داریم اما باید مدیریت و زنجیره آن درست شود تا کارکرد مناسب خودش را داشته باشد.
رئیس جهاد دانشگاهی با مخاطب قرار دادن مسعود پزشکیان نایب‌رئیس مجلس شورای اسلامی دراین مراسم گفت: متأسفانه در کشور ما هم در بحث توسعه عمرانی و هم در توسعه علم و پژوهش پراکنده‌کاری وجود دارد درصورتی‌که ما باید اولویتهای توسعه صنعتی خود را مشخص کنیم. به‌جای اینکه در 10 زمینه هزینه کنیم در 100 زمینه هزینه می‌کنیم و معمولاً هم به نتیجه نمی‌رسیم. درصورتی‌که همه جای دنیا اولویتها را مشخص می‌کنند؛ اما ما این کار را نمی‌کنیم. پژوهشها باید دارای اولویت باشد و در ادامه تبدیل به ثروت شود و حتی هزینه خود را هم دربیاورد.
او سپس گفت: از میان 629 کتاب رسیده به این جشنواره تناسبها خوب نیست و کتابهای رسیده در حوزه فنی مهندسی کم است. این موضوع را در شورای عالی هم گزارش دادند. علاقه دانشجو به رفتن به رشته ریاضی و انتخاب رشته‌های فنی مهندسی کم شده است چون آنها احساس می‌کنند کاری برای رشته‌هایی که آنها انتخاب می‌کنند وجود ندارد. دلیل آن‌هم این است که نمی‌خواهند از علم و فناوری داخلی استفاده کنند.
طیبی همچنین اظهار کرد: تعداد کتابها در علوم انسانی بسیار زیاد و خوب است اما آثار آنها برای حل معضلات انسانی و اجتماعی ما کم است.
منبع: ایسنا