آیا مستأجر حق انتقال منافع محل کسب به دیگری را دارد؟

مستأجر نمی‌تواند منافع مورد اجاره را کلاً یا جزئاً یا به نحو اشاعه و مشاعی به دیگری و با هر عنوانی (نظیر وکالت، نمایندگی، سرپرستی و …) به غیر انتقال دهد یا واگذار کند مگر این‌که کتباً این (چه در اجاره‌نامه و چه به‌صورت نوشته مستقل) اختیار به او داده‌شده باشد. چنانچه مستأجری که حق انتقال محل کسب را به دیگری ندارد تمام یا قسمتی از مورد اجاره را به غیر انتقال دهد مالک تحت شرایطی حق درخواست تخلیه را خواهد داشت و با حکم دادگاه و پرداخت نصف حق کسب و پیشه به مستأجر یا متصرف، ملک تجاری محل مذکور تخلیه می‌شود.
در خصوص اماکن تجاری برخلاف اماکن مسکونی اراده طرفین قرارداد تااندازه‌ای محدود می‌باشد؛ زیرا طرفین نمی‌توانند برخلاف مقررات آمره قانون سال ۱۳۵۶ توافقی به عمل‌آورند. ماده ۳۰ این قانون می‌گوید: «کلیه طرق مستقیم یا غیرمستقیم که طرفین به‌منظور جلوگیری از اجرای مقررات این قانون اتخاذ نمایند، پس از اثبات در دادگاه بلااثر و باطل خواهد شد.»
برای مثال به‌موجب ماده ۴ همین قانون هر یک از موجر و مستأجر دارای این حق هستند، تحت شرایط مذکور در این ماده درخواست تجدیدنظر در میزان اجاره‌بها (تعدیل اجاره‌بها) کنند، حال اگر مالک و مستأجر توافق کنند که اصلاً چنین حقی برای آنها وجود نداشته باشد این توقع درواقع یکی از طریق جلوگیری از اجرای مقررات قانون روابط موجر و مستأجر مصوب ۱۳۵۶ محسوب می‌شود و باطل و بلااثر است. دادگستران فرهیخته