آیا تمام موارد حرمت نکاح در نسب، در رضاع هم وجود دارد؟

آیا تمام موارد حرمت نکاح در نسب،  در رضاع هم وجود دارد؟

عنوان:تحلیل فقهی ماده 1046 قانون مدنی

نویسنده: سید مصطفی سعادت ‌مصطفوی

چکیده

از ظاهر ماده 1046 قانون مدنی چنین مستفاد است که دایره تأثیر رضاع، محرمات نسبی است؛ یعنی هر ازدواجی در حوزه روابط نسبی ممنوع است در معادل و نظیر رضاعی آن‌هم حرام و باطل است؛ اما مسأله مهم در این رابطه حدودوثغور این تأثیر است. سؤال اصلی این جُستار این است که آیا در تمامی مواردی که در رابطه نسبی نکاح باطل است، در رابطه رضاعی معادل آن‌هم ازدواج حرام است؟ یا می‌توان برای آن محدودیتی در نظر گرفت، به‌طوری‌که موردی باشد ازنظر نسبی ازدواج حرام باشد اما ازنظر رضاعی ازدواج دارای مشکل و ممنوعیتی نباشد. به دیگر سخن آیا تنزیل رضاع به نسب در حدیث شریف «یَحْرُمُ مِنَ الرَّضَاعِ مَا یَحْرُمُ مِنَ النَّسَبِ» منحصر به عناوین محرّم مصرح در نصوص شرعی است یا شامل عناوین دیگری که از آنها نامی به میان نیامده، ولی بااین‌وجود در حرمت نکاح آن در نسب تردید وجود ندارد هم می‌شود. دستاورد این تحقیق انحصار و محدودیت حرمت رضاعی در موارد خاص از محرمات نسبی است؛ بنابراین مواردی وجود دارد که علی‌رغم حرمت نسبی معادل و نظیر رضاعی آن مشمول حرمت نکاح نمی‌شود.

کلیدواژگان: رضاع، مرضعه، مرتضع، نسب، مصاهره، حرمت ازدواج

پژوهشنامه حقوق اسلامی (معارف اسلامی و حقوق/اندیشه صادق سابق) شماره 42 بهار و تابستان 1395