در تاریخ 11 جولای 2013، آنسیترال قواعد عمومی شفاف‌سازی داوری سرمایه‌گذاری کشوریِ معاهده محور را تنظیم و منتشر نمود.

قوانین شفاف‌سازی، نتیجه مذاکرات سه ساله این کمیسیون در کارگروه داوری [2] می‌باشد.

قوانین شفاف‌سازی دسته‌ای از قواعد قدرتمند و خلاقانه هستند که داوری‌های صورت‌ گرفته در زمینه سرمایه‌گذاری ـ که یک طرف آن کشور یا دولت است و در طی یک معاهده انجام شده است ـ را در معرض آگاهی و دسترسی عموم قرار می‌دهد. قواعد شفاف‌سازی به عنوان تغییری بنیادین در وضعیت داوری‌ها به شمار می‌روند که تا به حال خارج از دید سایر افراد قرار داشتند و اطلاعاتی از آن‌ها منتشر نمی‌شد.
اگرچه محرمانه بودن یکی از مشخصه‌های با ارزش داوریهای تجاری به شمار می‌رود اما در اختلافات میان سرمایه‌گذار و دولت که داوری از یک طرف با یک دولت درگیر است، موضوعاتی مطرح می‌شود که برای عموم اهمیت دارد و گاهاً سبک تجارت تجار و سرمایه‌گذاران را مشخص می‌کند. مثلاً وجوه پرداختی توسط مالیات دهندگان از جمله مسائلی است که برای سرمایه‌گذاری اهمیت دارد و در این داوری‌ها مطرح می‌گردد.

آنسیترال با علم ه نقش بنیادین عامه مردم به عنوان سهام‌داران اصلی سرمایه‌گذاری‌های میان اشخاص و دولت‌ها، وظیفه تدوین قواعد جدید شفاف‌سازی را برای فراهم آوردن شفافیت و وضوح در مورد اختلافات ناشی از این سرمایه‌گذاری‌ها به عهده گرفت.

این قواعد در حقیقت جمع میان دو هدف هستند؛ اول وقع نهادن به علاقه عمومی نسبت به آگاهی در مورد داوریهایی که یک طرف درگیر در آن‌ها دولت است. دوم رعایت خواسته طرف‌های درگیر در اختلاف مبنی بر پنهان بودن برخی از جنبه‌های فعالیت آنها و بعضی مسائل مطرح شده در دعوی. قوانین شفاف‌سازی که از ابتدای آوریل سال 2014 لازم‌الاجرا خواهند شد فقط در مورد داوری‌های مربوط به دعاوی میان سرمایه‌گذار و یک دولت که بر اساس معاهده ایجاد شده‌اند قابل اعمال است.

معاهداتی که در آینده منعقد خواهد شد و مسائل مربوط به اختلافات را به داوری آنسیترلا ارجاع خواهد داد نیز مشمول قوانین شفاف‌سازی خواهند بود مگر آنکه طرفهای معاهده به شکل دیگری موافقت نمایند. بر این اساس، یک پاراگراف جدید به قوانین داوری آنسیترال اضافه شده است تا تضمین کند که رابطه میان قواعد داوری آنسیترال و قواعد شفاف‌سازی واضح و آشکار است. نتیجه این اقدام یک گروه جدید از قوانین داوری آنسیترال (مورخ 10 جولای 2013) است که همزمان با قواعد شفاف‌سازی لازم‌الاجرا خواهد شد. البته استفاده از این قواعد محدود به معاهدات سرمایه‌گذاری تدوین شده بر اساس قواعد داوری آنسیترال نیست بلکه سایر موافقتنامه‌ها نیز می‌توانند این قوانین را به کار بگیرند.

علاوه بر این، کمیسیون تصمیم گرفت که یک کنوانسیون در ارتباط با اجرای قواعد شفاف‌سازی در مورد اختلافاتی که در حیطه معاهدات از پیش منعقد شده بوجود می‌آیند تدوین کند. به زودی متن قانون به زبانهای انگلیسی و فارسی از همین پایگاه قابل دریافت خواهد بود.
 [1] UNCITRAL Rules on Transparency in Treaty-based Investor-State Arbitration
[2] UNCITRAL Working Group on Arbitration
برگرفته شده از international-law.blog.ir

منبع: پایگاه تخصصی حقوق بین الملل