گفتاری پیرامون آغاز فعالیت پلیس نامحسوس امنیت اخلاقی

دنیای حقوق: به روال سال های گذشته با اتمام زمستان و آغاز فصل گرما، باید در سطح شهر شاهد افزایش حضور «گشت ارشاد» می‌بودیم اما نیروی انتظامی تلاش کرد این بار ظاهرا نوآوری در این خصوص داشته باشد و نام طرحی را بر زبانها انداخت به نام: «گشت ارشاد نامحسوس»   طرحی که در قالب آن افرادی با لباس شخصی در سطح جامعه حضور داشته و مراقب برخی از بی اخلاقیها و رفتارهای ناهنجار باشند.
چندی پیش سردار حسین ساجدی‌نیا رئیس پلیس پایتخت از ساماندهی بیش از هفت‌هزار مأمور نامحسوس پلیس امنیت در راستای اجرای طرح امنیت اخلاقی در پایتخت خبر داد. وی اظهار کرد: یکی از مطالبات مردم در سالهای اخیر موضوع مزاحمت برای نوامیس در سطح شهر بود. ازاین‌رو پلیس در سالهای گذشته طرحهای مختلفی را در دستور کار قرار داد. از حدود دوسال پیش نیز پلیس اقدام به رصد ناهنجاریها کرده که چهار موضوع آلودگی صوتی، رانندگی پرخطر در سطح بزرگراهها و انجام حرکات نمایشی، ایجاد مزاحمت برای نوامیس و کشف حجاب در خودروها جزء چهار محور اصلی بودند که با آنها برخورد شد. طرح امنیت اخلاقی به شکل محسوس و در سطح گسترده‌ای در سطح میادین، مجتمعهای تجاری و بزرگراههای پایتخت به اجرا درآمده است این افراد که به عنوان پلیس و ضابط قضائی شناخته می شوند در صورت مشاهده موارد ناهنجار شماره پلاک خودرو را برداشته و از طریق سامانه پیامکی به مرکز پلیس امنیت اخلاقی اطلاع می‌دهند سپس از سوی پلیس امنیت با این افراد تماس گرفته و از آنان خواسته می‌شود که در موعد تعیین‌شده به پلیس مراجعه کنند و اگر از دستور پلیس سرپیچی کرده و به آن تمکین نکنند با توجه به اینکه پلیس آدرس این افراد را در اختیار دارد به منازل آنها مراجعه می‌کند و اگر آدرس مخدوش یا به هر دلیلی تغییر کرده باشد، تخلف خودرو مذکور در فهرست افراد خاطی ثبت شده و هنگام نقل‌وانتقال پلاک خودرو یا فروش خودرو یا هنگام دریافت خدمات برای خودرویشان شناسایی و با آنان برخورد خواهد شد.مأموران نامحسوس به‌طور مستقیم حق برخورد با شهروندان را نداشته و تنها اطلاعات را به پلیس امنیت منتقل خواهند کرد، چراکه تنها پلیس به شکل محسوس و با لباس نیروی انتظامی حق برخورد با شهروندان خاطی را دارد. کلیت طرح، بر اساس اعلام رسمی مقامات پلیس تهران چنین است: «تعدادی از پرسنل رسمی نیروی انتظامی، موظف شده اند در ساعات غیر اداری که لباس پلیس بر تن ندارند، اگر یکی از موارد زیر را دیدند، با پیامک به مرکز پلیس اطلاع دهند؛ این افراد، فقط حق گزارش پیامکی دارند و نمی توانند با متخلفین برخورد کنند.» جرائمی که از سوی نیروهای گشت ارشاد نامحسوس قابل گزارش است مربوط به مواد مخدر و مشروبات الکلی، سرقت، کیف قاپی و زورگیری، رفتارهای خطرناک رانندگی، مانند لایی کشیدن، بدحجابی، آلودگی صوتی، اراذل و اوباش و مزاحمت برای زنان و دختران است.
بعد از این اعلام بود که نظرات مخالف و موافق بسیاری از سوی افراد مختلف بیان و به دنبال آن جو نگران کننده ای جامعه را فرا گرفت که شاید علت آن به گفته محمدتقی رهبر نماینده ادوار مجلس عدم توضیح شفاف از سوی نیروی انتظامی و گفتگوی افراد ناآشنا با جزئیات طرح با رسانه‌ها باشد که مردم را حساس و نگران کرده است. وزیر کشور نیز در یک برنامه تلویزیونی نوع بیان و طرح گشتهای نامحسوس را مناسب ندانست؛ همچنانکه محسنی اژه ای، سخنگوی قوه قضاییه نیز انتخاب عنوان گشت نامحسوس از سوی پلیس را خوش سلیقگی ندانست و گفت: پلیس روشی را برای برخورد با فساد و جرایم مشهود اتخاذ کرده است و نسبت به اصل برخورد با جرایم مشهود اقدام خوب و درستی را انجام می‌دهد ولی شیوه و روش آن قابل بحث است ضمن اینکه ممکن است سوء استفاده‌ای در این خصوص صورت بگیرد که پلیس باید مواظب باشد کسی از این بابت سوء استفاده نکند. به دنبال این موضوع، رییس جمهور هم در پاسخ به سوالی درباره راه‌اندازی گشت اخلاقی نامحسوس و واکنش دولت در برابر آن گفت: اولین وظیفه ما در قبال مردم احترام به شخصیت و جایگاه و کرامت مردم است چرا که کرامت انسانی را خدا به انسانها داده و این کرامت مقدم بر دین است و باید در همه حال حفظ شود. با این حال تصور می شود باید ماهیت «گشت نامحسوس» بر اساس واقعیات تبیین شده و از تمام زوایا بررسی و مورد کنکاش قرار گیرد تا نه به آن اجحاف شده و نه باعث ایجاد موج نگرانی و تصور فضای امنیتی در جامعه شود.
منبع: هفته نامه صوراسرافیل : شماره46