نقش نهادهای مردمی در پیشگیری از وقوع جرم
نقش نهادهای مردمی در پیشگیری از وقوع جرم
نقش نهادهای مردمی در پیشگیری از وقوع جرم
پیشگیری از وقوع جرم، بر سه اصل آموزش، نظارت و برخورد استوار است؛ مردم باید بیش‌از‌پیش نسبت به موضوعات آگاه شوند و خودشان نیز در فرآیند مشارکت در امر پیشگیری از جرم شرکت کنند. در واقع نظارت سیستمی و نظارت مردمی، به‌عنوان پایه دوم در امر پیشگیری از وقوع جرم مؤثر است. در نهایت، برخورد با مجرمان و بازدارندگی مجازاتها برای پیشگیری از تکرار جرم، اصل سوم در پیشگیری از وقوع جرم است.
مسؤولان قضایی استانها معتقدند که علاوه بر استفاده از ظرفیتهای مردمی برای دیده‌بانی اجتماعی، باید آموزشهای مناسب نیز به مردم ارائه شود تا از روند وقوع جرم، پیشگیری کرد.
دیده‌بانان پیشگیری، ناظران مردمی قوه‌قضاییه
در این میان معاون قضایی و پیشگیری از وقوع جرم دادگستری استان فارس از اجرای طرح دیده‌بانان پیشگیری سخن به میان می‌آورد و بیان می‌کند: با اجرای طرح دیده‌بانان پیشگیری، مشارکتهای مردمی در راستای پیشگیری از وقوع جرایم و آسیبهای اجتماعی ساماندهی می‌شود.
احمد رحمانیان با بیان این‌که یکی از بخشهای مؤثر و تأثیرگذار در زمینه پیشگیری از جرایم و آسیبهای اجتماعی مردم هستند، ادامه می‌دهد: مشارکت فعال مردم می‌تواند زمینه اجرا و تحقق اهداف از پیش تعیین شده در برنامه‌های پیشگیری اجتماعی، وضعی و قضایی را تضمین کند و میزان صحت عمل و اثربخشی این برنامه‌ها را افزایش دهد. معاون قضایی و پیشگیری از وقوع جرم دادگستری استان فارس خاطرنشان می‌کند: در هر حوزه‌ای اعم از نظامی، امنیتی، اقتصادی، سیاسی و غیره که مردم در آن حضور و مشارکت فعال داشته‌اند زمینه موفقیتهای چشم‌گیر فراهم شده است.
رحمانیان با تأکید بر این‌که مردم نباید در برابر ارتکاب جرم و ناهنجاریها بی‌تفاوت باشند، می‌گوید: عمل به وظیفه شرعی و تذکر به مرتکبان جرایم و تخلفات و عمل به فریضه امربه‌معروف و نهی‌از‌منکر می‌تواند فضا را برای مجرمان تنگ کرده و اجازه ندهد تا این افراد به راحتی مرتکب اعمال مجرمانه شوند.
وی اظهار می‌کند: بهترین نوع نظارت، نظارت مردمی است که در صورت تحقق آن، زمینه و بستر مفاسد اداری، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی به میزان قابل توجهی کاهش پیدا خواهد کرد.
رحمانیان می‌افزاید: هدف از جذب مردم در پیشگیری از جرم کامل کردن چرخه پیشگیری از وقوع جرم و انسجام بخشیدن به تلاشهای مردمی و نهادهای مدنی با هدف اصلاح جامعه، تعمیق امنیت و تضمین سلامت اخلاقی و اجتماعی و ایجاد امنیت پایدار با مسؤول ساختن غیرمستقیم مردم در تأمین و پایداری امنیت است.
وی دیده‌‌بان پیشگیری را در آینده، بزرگ‌ترین تشکل مردمی قوه‌قضاییه می‌داند که با قابلیت نقش‌آفرینی در عرصه‌های مختلف فرهنگی، سیاسی، اجتماعی، اقتصادی در راستای پیشگیری از جرم اقدام خواهند کرد.
آموزش دانش‌آموزان در راستای پیشگیری از جرم
معاون اجتماعی و پیشگیری از جرایم هرمزگان توضیح می‌دهد: طرح قاضی مدارس با توجه به شناسایی مدارس پرخطر در استان با همکاری اداره کل آموزش‌وپرورش هرمزگان و با هدف ارتقاء سطح آگاهیهای دانش‌آموزان در راستای شناخت آسیبهای احتمالی فضای مجازی در مدارس پرخطر استان در حال اجراست که مورد استقبال خوب دانش‌آموزان و والدین قرار گرفته است.
به گفته وی مقرر شده تا در سال آینده، این طرح ساماندهی و گسترش یابد و پس از شناسایی دانش‌آموزان پرخطر، دوره‌های آموزشی به تناسب اولویت‌بندی جرایم برگزار شود.
احمدی‌منش، پیشگیری از خشونتها را از دیگر اقدامات معاونت اجتماعی و پیشگیری از جرایم در‌مدارس هرمزگان می‌داند و در این باره می‌گوید: با هماهنگی معاونت آموزش و پرورش هرمزگان و به منظور توجیه دانش آموزان از عواقب خشونت، این طرحها در مدارس هرمزگان در حال اجراست.
افزایش دانش راه‌کاری برای کاهش جرم
معاون دادگستری ایلام ادامه می‌دهد: بسیاری از افراد هنگامی‌که در محاکم قضایی حضور می‌یابند، عنوان می‌کنند که از جرم بودن این موضوع آگاهی نداشته‌اند درحالی‌که جهل به قانون رافع مسؤولیت از سوی افراد نیست و همه ناچاریم از مقرراتی که به‌منظور حفظ نظم در جامعه ایجادشده تبعیت کنیم.
جعفر دارابخانی بیان می‌کند: اطلاع‌رسانی و آگاهی بخشی یکی از مهم‌ترین راه‌کارهای کاهش تعداد پرونده‌هاست که بر این اساس از طریق مراجع تأثیرگذار مدارس و دانشگاهها، مساجد، ائمه جمعه و جماعات، بسیج، روحانیت، سمنها، گروههای اجتماعی و ریش‌سفیدان تلاش می‌کنیم که قانون‌مداری را در جامعه بسط و گسترش دهیم تا مردم ضمن آشنایی با حقوق خود به حقوق دیگران نیز احترام بگذارند. وی توضیح می‌دهد: بیشتر جرایم رخ‌داده در کشور و استان ایلام مربوط به کسانی است که برای نخستین بار مرتکب جرم می‌شوند و آمارها نشان می‌دهد 48 درصد افرادی که برای بار نخست جرمی را مرتکب می‌شوند در دفعات بعدی نیز در معرض وقوع بزه‌کاری قرار می‌گیرند البته این وضعیت در ایلام بهتر از سایر نقاط کشور بوده و 10 درصد است.
وی خاطرنشان می‌کند: صاحب‌نظران معتقدند پیشگیری دارای سه مرحله اجتماعی و فرهنگی، فنی و وضعی و مرحله برخورد قانونی است، در مرحله فرهنگی و اجتماعی با استفاده از ظرفیت سمنها، رسانه‌ها، گروههای دینی و مذهبی، ترویج قانون‌مداری و در مجموع رویه امربه‌معروف و نهی از منکر دنبال می‌شود که در کشورهای غربی به‌عنوان تعهد اجتماعی شناخته می‌شود. دارابخانی می‌گوید: مرحله دوم پیشگیری از وقوع جرم شامل پیش‌گیریهای فنی و وضعی است که در ارتکاب جرایم دخالت دارند که بطور معمول این مقوله نیز همچون مرحله فرهنگی و اجتماعی از حوزه و اختیار قوه قضاییه خارج است، در مرحله سوم که شامل برخورد قانونی است و با تشکیل پرونده و بررسی در محاکم قضایی با متخلفان برخورد می‌شود.
منبع: حمایت