علامت تجاری چیست و چه تفاوتی با برند دارد؟

علامت تجاری چیست و چه تفاوتی با برند دارد؟

حمیده زابلی مهدی آبادی

از روزگاران قدیم تجار و صنعت‌گران برای نشان‌دار کردن تولیداتشان امضای خود را روی آنها حک می‌نمودند تا در جریان رقابت، از سوءاستفاده در امان بماند.

با توسعه صنعت و ایجاد اقتصاد صنعتی و رفع محدودیتهای روابط اجتماعی گذشته، روابط تجاری بین اشخاص نیز در تمام دنیا گسترش یافت. به همین دلیل و با گشوده شدن اصل آزادی اقتصاد، این خطر جدی همواره وجود داشت که کالاهای بی‌نشان و علامت با یکدیگر اشتباه شوند و تنها چیزی که در این وضعیت نابسامان می‌توانست ناجی کالاهای بی‌نشان باشد، علامت بود و به تدریج شیوه علامت‌گذاری به‌طور قاعده کلی و مطلق درآمد. استفاده از علامت تجاری نه تنها به مصرف‌کننده در انتخاب و خرید کالای مطلوبش حتی از بین کالاهای مشابه کمک می‌کند، بلکه شرکتها را قادر می‌سازد تا کالا یا خدمات خود را از کالا یا خدمات رقیب تمییز دهند.

علامت تجاری ابزار بازاریابی فعال و در عین حال ساکتی است. تولیدکنندگان با استفاده از آنها به راحتی می‌توانند محصولات و خدمات خود را به مردم بشناسانند و نیز باعث ایجاد انگیزه بیش‌تر تولیدکنندگان در جهت بهبود کیفیت کالا یا خدماتشان می‌گردد که در نهایت به سرمایه‌گذاری در راستای شهرت و درآمد بیش‌تر می‌انجامد.

بنابر این علامت، نشانه‌ای است که برای تمایز کالا یا خدمات یک شرکت یا تولیدکننده از کالا و خدمات دیگر به کار می‌رود و صرفاً به منظور معرفی کردن کالا و خدمات اشخاص می‌باشد.

به موجب بند «الف» ماده 30 قانون ثبت اختراعات، طرحهای صنعتی، و علایم تجاری مصوب 1386: علامت یعنی هر نشان قابل رویتی که بتواند کالا یا خدمات اشخاص حقیقی یا حقوقی را از هم متمایز سازد. امروزه تصور خیلی از افراد بر یکسان مفهوم علامت تجاری و برند است.

زمانی‌که می‌خواهند از علامت تجاری صحبت کنند به مفهوم برند اشاره می‌کنند و بالعکس. در حالی‌که این تصور نادرستی می‌باشد و هر یک مفهوم متفاوتی دارند همان‌گونه که گفته شد علامت تجاری دارای خاصیت تمایز بخشی کالا و خدمات اشخاص از یکدیگر می‌باشد، اما برند دارای مفهومی وسیع‌تر از مفهوم علامت تجاری می‌باشد و منعکس‌کننده قدرت بازاریابی می‌باشد و به عناصر و ویژگیهای مادی و معنوی محصول اشاره دارد. برای درک بهتر مطلب، همه ما می‌دانیم گوشیها، همگی تلفن همراه محسوب می‌شوند و این ویژگیهای مادی و معنوی آنهاست که قیمت هر یک را معین می‌نماید.

در تلفن همراه اپل، شکل سیب گاز خورده علامت تجاری می‌باشد اما ویژگیهایی مانند تکنولوژی، ظرافت و زیبایی و انتساب آن به طبقه ثروتمند و افراد خاص مفهوم برند را تشکیل می‌دهد.