علاج عملی حسد
علاج عملی حسد
به قلم جواد محدثی
برگرفته از چهل حدیث امام خمینی
علاج عملی حسد اندکی گفته شد. علاج عملی این صفت آن است که با محسود اظهار محبت کنی و مقصودت درمان مرض باطنی باشد. نفس، تو را دعوت می‌کند که او را اذیت کنی، توهین و دشمنی کنی، اما بر خلاف خواسته نفس، به او ترحم و احترام کن، خوبیهایش را بگو، صفات پسندیده اش را یاد کن، گرچه اینها در اول سخت است، ولی چون مقصود اصلاح نفس است، کم کم تکلف و زحمت آن کم می‌شود و عادی می‌گردد. به نفس خود بگو و بفهمان که او بنده خداست و شاید خداوند نظر لفظی به او داشته که برخوردارش ساخته است، مخصوصاً اگر اهل علم و دیانت باشد و حسد به خاطر آنها باشد که البته حسد ورزی به آنان زشت تر و دشمنی با آنان بدفرجام تر است. این نعمتهای الهی، باید محبت در دل ایجاد کند و انسان به آنان احترام و خضوع کند. اگر چیزی که عامل محبت و خضوع است مایه دشمنی شود، شقاوت بر او بسیار غلبه کرده و حتما در صدد اصلاح برآید و بداند که اگر در صدد ایجاد محبت برآمد، موفق می‌شود و نور محبت بر ظلمت و کدورت غلبه می‌یابد.
از امت من نه چیز برداشته شده است، یکی هم حسد است، در صورتی که به دست یا زبان ظاهر نشود. [1]
البته امثال این حدیث نباید مانع از جدیت در ریشه کن ساختن این خصلت زشت از نفس و پاک کردن روح از این آتش ایمان سوز و آفت دین برانداز باشد. در احادیث آمده است که این صفت، ایمان را می‌خورد و آفت ایمان است و خدا از صاحب آن برائت جسته است. پس از چنین امر بزرگ و فساد مهمی نباید غفلت کرد و به سبب حدیث «رفع»، مغرور شد. این ابی یفور گوید: حضرت صادق (ع) فرمود:
«من اصبح وامسی و الدنیا اکبر همه جعل الله الفقر بین عینیه و شتت امره و لم ینل من الدنیا الا ما قسم له . و من اصبح و امسی و الاخره اکبر همه، جعل الله الغنی فی قلبه و جمع له امره»؛[2]کسی که صبح و شام کند، در حالی که دنیا بزرگ ترین هم او باشد، خداوند فقر را بین دو چشمش قرار می‌دهد و کارش را پریشان می‌سازد و از دنیا جز آنچه برای او قسمت شده، برخوردار نمی‌گردد. و کسی که صبح و شام کند، در حالی که بزرگ ترین هم و فکر او آخرت باشد، خداوند بی نیازی را در دل او قرار می‌دهد و کار او را برایش گرد می‌آورد و سامان می‌بخشد. بدان که برای دنیا و آخرت و حقیقت آنها، تعریفهای مختلفی است که وارد آن مباحث نمی‌شویم. آنچه در این باب مهم است، فهم دنیای مذموم برای انسان آخرت طلب است، تا آگاهانه از آن پرهیز کند.
1- کافی، ج2، ص 463، ح 2.
2- کافی، ج 2، ص 319.
ادامه دارد.