شباهتها و تفاوتهای وقف عام از دیدگاه فقه امامیه و عامه

شباهتها و تفاوتهای وقف عام از دیدگاه فقه امامیه و عامه

پدیدآور: اکبر کاظمی دارافشانی

رشته تحصیلی: الهیات و معارف اسلامی (فقه و مبانی حقوق اسلامی)

مقطع تحصیلی: کارشناسی ارشد

استاد راهنما: احمدرضا توکلی

دانشگاه: دانشگاه آزاد اسلامی واحد نجف‌آباد

تاریخ دفاع: 1395

چکیده: وقف ازجمله‌ی عقود است و ثمره آن حبس کردن اصل مال و اختصاص دادن منفعت آن برای موقوف علیهم است. عقد: دیدگاه فقهای مذاهب اسلامی از وقف از چند رکن که شامل: واقف؛ موقوف علیهم (کسانی که مال مذکور برای آنان وقف‌شده است)؛ موقوف (مال وقف‌شده) و صیغه، تشکیل‌شده است. هرکدام از این ارکان دارای شرایطی است. پرسش اصلی تحقیق (مسأله تحقیق): شباهتها و تفاوتهای وقف عام از دیدگاه فقه امامیه و عامه چیست؟ فرضیه بحث این است که به نظر می‌رسد از دیدگاه امامیه و عامه، در وقف عام اشتراکاتی وجود دارد. اگرچه در احکام عقد وقف فقهای امامیه و عامه اشتراکاتی دارند، اما در احکامی مانند نظارت بر وقف، فروش و… اختلاف دیدگاههایی وجود دارد؛ و در همین مسأله ضرورت این پژوهش روشن می‌شود.

 آنچه مسلم است حداقل بررسی باب وقف در کتب مذاهب پنج‌گانه اسلامی، این حقیقت را روشن می‌سازد که فقه همه‌ی مذاهب به‌منزله یک خانواده با تفاوتهای کم‌وبیش است. این‌طور نیست که هر آنچه فقهای اهل سنت گفته باشند، لزوماً برخلاف آن را فقهای شیعه بگویند؛ بنابراین در بحث وقف بین هر پنج مذهب مشهور امامیه، حنفیه، شافعیِ، مالکیِ و حنفیه، اشتراکات و افتراقاتی وجود دارد که دراین پایان‌نامه بدان پرداخته‌ایم.