خانه بزرگ بدهکاری که محکومیت مالی دارد، جزو مستثنیات دین نیست

خانه بزرگ بدهکاری که محکومیت مالی دارد، جزو مستثنیات دین نیست

فردی که در پرونده‌ای مالی محکوم به پرداخت مبلغی شده و اعسار گرفته است. و خانه‌ای بزرگ دارد نمی‌تواند مدعی شود که این خانه جزو مستثنیات دین می‌باشد و دادگاه می‌تواند حکم به فروش آن بدهد.

مستثنیات دین

مستثنیات دین بر اساس قانون تحوه اجرای محکومیتهای مالی به منزل مسکونی اطلاق می‌گردد که عرفاً در شأن محکوم علیه در حالت اعسار او باشد. به عبارت دیگر یکی از ابداعات بسیار مفید قانون جدید نحوه اجرای محکومیتهای مالی، لحاظ نمودن مستثنیات دین با توجه به شأن عرفی و جایگاه محکوم در زمان اعسار وی می‌باشد، نه با شأن عرفی یا وضعیت وی در حالت پیش از اعسارش.

پیش از این و مطابق با بند یک ماده 524 قانون آیین دادرسی مدنی، مسکن مورد نیاز محکوم علیه و افراد تحت تکفل وی با رعایت شؤون عرفی محکوم در زمره مستثنیات دین قرار می‌گرفت، به‌عبارتی دیگر شأن عرفی محکوم یا وضعیت مالی سابق وی قبل از اعسار در لحاظ نمودن و تشخیص مستثنیات دین مؤثر می‌بود.

به طور مثال فردی که متمول بوده محکومیت مالی پیدا می‌نماید و ناتوانی وی از پرداخت محکوم‌به نیز محرز می‌گردد، متعاقباً اعسار وی نیز احراز می‌گردد، وی نیز که یک خانه پانصد متری بیشتر ندارد، مدعی می‌شود که خانه شامل مستثنیات دین می‌باشد، مطابق ماده 524 قانون آیین دادرسی مدنی، دادگاه در تشخیص اینکه خانه شامل مستثنیات دین می‌گردد یا خیر، به شأن محکوم در زمان قبل از اعسار توجه می‌نمود؛ پس چنانچه محکوم پیش از اعسار متمول بوده باشد، احتمال اینکه آن خانه به فروش نمی‌رسید، وجود می‌داشت.

این در حالی است که مطابق بند الف ماده 24 قانون جدید نحوه اجرای محکومیتهای مالی، قرار گرفتن منزل مسکونی در زمره مستثنیات دین با توجه به شأن محکوم علیه در حالت اعسار او می‌باشد. به عبارت دیگر دادگاه در تشخیص مستثنیات دین به شأن عرفی یا وضعیت سابق محکوم توجهی نمی‌نماید؛ بلکه به وضعیت و شأن وی در حالت اعسار وی توجه می‌کند.

بنابراین در همان مثال فوق، منزل پانصد متری محکومی که پیشتر متمول بوده، به فروش خواهد رسید و متناسب با شأن فعلی‌اش منزلی برای وی درنظر گرفته خواهد شد. به‌عبارتی دیگر شأن عرفی وی در فروش خانه تاثیرگذار نخواهد بود، بلکه ملاک شأن وی در حالت اعسارش می‌باشد. منبع: میزان