توصیف حقوقی در دادرسیهای مدنی

توصیف حقوقی در دادرسیهای مدنی

پدیدآور: روناک زندکریمی

مقطع تحصیلی: کارشناسی ارشد

استاد راهنما: محمد مولودی

دانشگاه: دانشگاه بوعلی سینا

تاریخ دفاع: 1395

چکیده

در دادرسیهای مدنی ابتکار آغاز دادرسی با طرفین دعوا و دقیق‌تر گفته شود با خواهان است. بعد از شروع دادرسی اختلاف حقوقی به دعوا تبدیل می‌شود. اصل تسلط طرفین بر امور موضوعی ایجاب می‌کند طرفین ادعاها، دفاعیات و موضوعات مورد اختلاف را نزد دادرس مطرح نمایند تا او به‌عنوان شخص سوم، مطابق اصل تسلط دادرس بر حکم، با انطباق وقایع بر قوانین، ماهیت دعوا را توصیف و بر اساس آن حکم قضیه را تعیین کند. تعیین جایگاه حقوقی وقایع مطرح‌شده در دعوا توصیف نامیده می‌شود. به‌بیان‌دیگر توصیف حقوقی عبارت است از فرآیند تطبیق امور حکمی بر امور موضوعی دعوا. برای توصیف دو شرط لازم است. شرط نخست این‌که قانون‌گذار مفاهیم حقوقی و آثار مترتب بر آن را از قبل پیش‌بینی کرده باشد. شرط دوم این‌که دادرس تشخیص دهد وقایع دعوا با کدام مفهوم قانونی منطبق است. از این‌رو اصولاً، توصیف از اختیارات دادرس می‌باشد. طرفین دعوا نیز مسلماً می‌توانند در موضوعاتی که اختیار تصرف آزادانه دارند، اقدام به توصیف دعوای خود نمایند. مهم‌ترین کارکرد توصیف تعیین جایگاه حقوقی خاص هر موضوع از میان این قواعد و مقررات کلی و قرار دادن آن ذیل عناوین حقوقی از پیش تعیین‌شده می‌باشد. به بیان دیگر توصیف مقدمه شناخت ماهیت حقوقی وقایع است. ازاین‌رو برخورد حقوقی با مسایل موضوعی منوط به توصیف دقیق آنها است. پس توصیف پلی میان واقعیت و حقوق است. بر همین اساس، هرگونه سهل‌انگاری یا اشتباه در توصیف، مساوی است با اعمال حکم نادرست و به‌تبع صدور رأی مخالف با قوانین. با توجه به رابطه مستقیم توصیف وقایع با اعمال قواعد، توصیف جز در موارد استثنایی از امور حکمی محسوب می‌شود و در صلاحیت دادرس ماهوی است. ازاین‌رو عمل دادرس، از مصادیق ماده 366 آیین دادرسی مدنی و قابل نظارت به‌وسیله دیوان عالی کشور است.

کلیدواژگان: دادرسی مدنی، توصیف حقوقی، آیین دادرسی،‌ صلاحیت، اثبات دعوا، دعوی

منبع: سایت ایران داک