مترجم: علی مشهدی [1]
اعلامیه جهانی حقوق حیوانات در 15 اکتبر 1978 برای شناسایی جهانی برخی حقوق برای حیوانات با تلاش یونسکو در پاریس به تصویب رسیده است.

این متن علیرغم برخی از بحثهای اختلافی میان ادیان در خصوص ریشه‌های مشترک شکل‌گیری حیات در زمین، به بحثهای مهمی در خصوص مفهوم و برد حقوقی بهره‌مندی حیوانات از «حقوق» پرداخته است.

مواد این اعلامیه به وضعیت فلسفی- حقوقی، روابطی که باید در حال حاضر میان گونه‌های انسانی و سایر گونه‌های جانوری برقرار باشد، می‌پردازد. این متن توسط اتحادیه بین‌المللی حقوق حیوانات در سال 1989 اصلاح و متن نهایی آن در سال 1990 توسط یونسکو منتشرشده است[2]
متن اعلامیه
اعلامیه جهانی حقوق حیوانات[3]
مقدمه
با توجه به اینکه حیات همه موجودات منشأ مشترک داشته و در فرآیند تکامل گونه‌ها تنوع یافته است.
با توجه به اینکه تمام موجودات زنده، حقوق طبیعی[4] داشته و اینکه همه حیوانات دارایِ سیستم عصبی[5]، از حقوق خاصی برخوردارند.
باملاحظه اینکه بی‌توجهی و حتی جهل آشکار نسبت به این حقوق طبیعی باعث آسیب جدی به طبیعت و منجر به ارتکاب جنایت علیه حیوانات شده است.
با توجه به اینکه همزیستی گونه‌ها در جهان مستلزم شناسایی حقوق سایر گونه‌های حیوانی توسط انسان است.
باملاحظه اینکه احترام به حیوانات توسط انسان از احترام به انسانها به همدیگر جداناشدنی است.

اعلام می‌دارد که
ماده 1
همه حیوانات حقی برابر بر زندگی در یک چارچوب بیولوژیکی متعادل دارند. این برابری نباید تنوع انواع و افراد انسانی را مبهم نماید.
ماده 2
همه حیوانات حق بر احترام دارند.
ماده 3
 هیچ حیوانی نباید در معرض برخورد نامناسب یا اعمال بی‌رحمانه قرار گیرد.
 اگر کشتن حیوانی لازم باشد، باید لحظه‌ای، بدون درد و بدون هیچ دلهره‌ای صورت گیرد.
 باید با مرده حیوان برخورد مناسب صورت گیرد.

ماده 4
1. حیوانات وحشی حق زندگی و تولیدِ نسلِ آزادانه در محیط‌زیست طبیعی خویش رادارند.
2. محرومیت طولانی‌مدت از این آزادی و همچنین شکار و صید و هرگونه استفاده از حیوانات وحشی برای مقاصد غیر حیاتی برخلاف چنین حقی است.


ماده 5
1. حیوانی که به انسان وابسته است، حق مراقبت[6] و توجه ویژه دارد.
2. چنین حیوانی نباید به‌هیچ‌وجه رهاشده یا به‌ناحق کشته شود.
3. هر قسم پرورش حیوان یا بهره‌برداری از آن باید مناسب با فیزیولوژی و موقعیت حیوان باشد.
4. صحنه‌های تماشا، نمایشگاهها و فیلمهایی که از حیوانات استفاده می‌نمایند، باید بر حیثیت و موقعیت حیوانات احترام گذارده و هیچ خشونتی را به کار نبرند.

ماده 6
1. آزمایش بر روی حیوانات موجب رنج فیزیکی و روانی و نقض حقوق حیوانات است.
2. روشهای جایگزین باید توسعه‌یافته و به‌گونه‌ای نظام‌مند[7] اجرا گردد.
ماده 7
هر فعل غیرضروری منجر به مرگ حیوانات و هرگونه تصمیم منجر به چنین عملی به‌مثابه جنایت علیه حیات[8] است.

ماده 8
1. هرگونه فعلی که منجر به خطر افتادن گونه‌های وحشی گردد و هر قسم تصمیم منجر به چنین افعالی، نسل‌کشی، یعنی جنایت علیه گونه‌ها [9] تلقی می‌شود.
2. کشتار حیوانات وحشی، آلودگی و تخریب بیوتوپها {محدوده‌ی طبیعی زندگی حیوانات} نسل‌کشی [10] تلقی می‌شود.

ماده 9
1. شخصیت حیوانات و حقوق آنها باید به‌موجب قانون مورد شناسایی قرار گیرد.


2. باید نمایندگانی در نهادهای دولتی برای دفاع و حمایت از حیوانات وجود داشته باشد.
ماده 10
از دوران طفولیت باید آموزش‌وپرورش عمومی به‌منظور راهنمایی انسان جهت توجه، درک و احترام به حیوانات وجود داشته باشد.
 [1]. دکتر در حقوق عمومی و مدرس حقوق بین‌الملل محیط‌زیست
 [2].

این اثر ترجمه‌ای است از متن فرانسوی سند که از منبع ذیل انتخاب و ترجمه گردیده:
Georges Chapouthier, Les droits de l’animal, Que sais-je? Presses Universitaires de France, Paris, 1992.pp36-38.
 [3]. Déclaration Universelle des Droits de l’animal
 [4]. Droits naturels
 [5]. Système nerveux
 [6]. Droit à entretien
 [7]. Systématiquement
[8]. Crime contre la vie.
 [9]. Crime contre l’espèce
[10]. Génocid
منبع: حقوق بین‌الملل عمومی علامه طباطبایی