ادله نقلی و عقلی، قضاوت شورائی در این عصر را تجویز می کند یا الزام؟

ادله نقلی و عقلی، قضاوت شورائی در این عصر را تجویز می کند یا الزام؟

عنوان:جایگاه و ضرورت قضاوت شورایی در تحقق عدالت قضایی

نویسندگان: محسن لسانی، محمدعلی حیدری، احمدرضا توکلی

چکیده

منصب قضاوت از مناصب بسیار مهم است که به سبب توجه و عنایت ویژه‌ای که دین مبین اسلام و شارع مقدس به حفظ حقوق و کرامت انسانها دارد دارای جایگاه خطیری است. در عصر حاضر، با پیشرفت روزافزون جوامع بشری و وسعت و تحول مناسبات حقوقی میان افراد و ضرورت وجود یک رویکرد عادلانه قضایی، طبیعتاً امر قضا را به چالشی مهم و اساسی فراخوانده است. گسترش بیش‌ازپیش جوامع، تحول روابط حقوقی، توسعه اینترنت و تجارتهای الکترونیکی در عرصه حقوق خصوصی و هم‌چنین رشد بزه‌های فردی و اجتماعی سازمان‌یافته و پیوند عمیق آن با اجتماع در قلمرو مباحث حقوق کیفری، ضرورت نگاه عمیق‌تری را نسبت به نهاد قضا می‌طلبد. به نظر می‌رسد یکی از راههای نیل به این مهم، نهاد «تعدد قاضی» است؛ به‌گونه‌ای که جمعی از قضات، «موضوع واحدی» را بررسی کنند و پس از مشورت با یکدیگر، همه یا اکثر آنها «حکم واحدی» را انشا نمایند. فقهای موافق قضاوت شورایی، به‌کارگیری این نوع قضاوت را باعث ضبط، اوفق به احتیاط و اقرب به صواب شدن آرا دانسته‌اند. هم‌چنین مبانی فقهی با استعانت از حکم عقل می‌تواند دال بر ضرورت و حجیت قضاوت شورایی باشد و با توجه به تحولات ایجادشده در روابط انسانها اقتضا می‌نماید که قضاوت شورایی از باب ضرورت، شیوه‌ای اجتناب‌ناپذیر از قضاوت در جامعه امروزی باشد.

کلیدواژگان: قضاوت، تعدد قاضی، تجارتهای الکترونیکی، قضاوت مشترک

مجله مطالعات فقه و حقوق اسلامی، شماره 15، پاییز و زمستان 1395