پیوستن به پروتکل الحاقی کنوانسیون حقوق کودک

گزارش کارشناسی سازمان بسیج حقوقدانان

پیوستن به پروتکل الحاقی کنوانسیون حقوق کودک

باعث فشارهای بین‌المللی علیه ایران می‌شود

سازمان بسیج حقوقدانان اعلام کرد پیوستن و الحاق به ایران به پروتکل اختیاری کنوانسیون حقوق کودک، با توجه به آثار، عواقب و تبعاتی که در پی دارد، صحیح نبوده و منشأ ایجاد محدودیتهای متعدد و اقدامات و فشارهای بین‌المللی علیه ایران خواهد شد.

کارشناسان سازمان بسیج حقوقدانان، در یک گزارش کارشناسی، اشکالات حقوقی پروتکل الحاقی کنوانسیون حقوق کودک درباره به‌کارگیری کودکان در منازعه مسلحانه را بررسی کردند که بر اساس نتایج به‌دست‌آمده «هرچند از منظر حقوقی میان تعابیری مانند مشارکت مستقیم و مشارکت فعال تفاوتهایی وجود دارد و پروتکل الحاقی کنوانسیون حقوق کودک درباره به‌کارگیری کودکان در منازعه مسلحانه بیشتر ناظر به مشارکت مستقیم است اما در مواردی از الفاظ و تعابیر عامی همچون «به‌کارگیری» یا «جنگ» استفاده کرده است و با این امر قلمرو سند را گسترش داده یا دستکم امکان تفسیر را در آن ایجاد کرده است.

در بخش دیگری از این گزارش آمده است: از یک‌سو این متن ظرفیت آن را دارد تا با قرائتهایی خاص و خصوصیات نظامی سازمان بسیج مستضعفین به‌نوعی اهرم فشاری علیه جمهوری اسلامی ایران در خصوص ثبت‌نام و عضویت اشخاص زیر 15 سال در آن باشد و از سوی دیگر با توجه به این مورد و اتخاذ یک رویکرد آینده‌نگر باید اذعان کرد مواردی از قبیل ورود در یک مخاصمه مسلحانه و جنگ بین‌المللی یا داخلی به‌هیچ‌وجه استثنایی برای به‌کارگیری کودکان در منازعه تلقی نشده است لذا می‌تواند در آینده نیز امکان استفاده از گزینه‌های استراتژیک را مضیق کرد.این گزارش می‌افزاید: به‌طورکلی یکی از کار ویژه‌ها و موضوعاتی که در قلمرو فعالیت سپاه و به‌تبع آن بسیج قرار می‌گیرد امور و اعمال نظامی است. لذا ازاین‌رو، پروتکل الحاقی به کنوانسیون حقوق کودک این امکان را دارد تا موجبات برخی از محدودیتها را برای این نیرو در خصوص عضویت اشخاص زیر 15 و 19 سال فراهم آورد. حضور و عضویت در قسمتها یا پستهای غیرنظامی بسیج و بروز یا عدم بروز مشکل ازاین‌جهت نیز منوط به آن است که ساحت نظامی و غیرنظامی سازمان بسیج از یکدیگر قابل‌تفکیک باشند که با توجه به عدم امکان تفکیک این ساحات در شجره طیبه‌ای که به دست امام راحل ایجادشده، مشکل‌آفرینی این پروتکل برای تمامی بخشهای بسیج در کشور متصور خواهد بود.در ادامه این گزارش آمده است: متأسفانه سوء ترجمه برخی از عبارات و الفاظ در کنوانسیون حقوق کودک که مشخصاً به عبارت «recruit» مربوط است و به‌تبع آن تکرار همین امر در پروتکل به‌کارگیری کودکان در مخاصمات مسلحانه به‌نوعی موجب شده است که ابعاد احتمالی موضوع حاضر برای کشور نامکشوف باقی بماند. حتی با توجه به عدم پذیرش حق شرط دراین پروتکل، اگر جمهوری اسلامی ایران بخواهد نیروی بسیج را با ورود شرط از دایره این پروتکل خارج کند بنا به مغایرت این شرط باهدف سند، مسموع نخواهد بود.

در بخش دیگری از این گزارش آمده است: البته صدور اعلامیه تفسیری در خصوص موضوع این پروتکل می‌تواند تا حدودی برای مقید کردن ماده یک مفید باشد. به‌این‌ترتیب که در اعلامیه تفسیری عنوان شود «از منظر ایران، گروههای مسلح شامل آن دسته از گروههای معاند و مخالف دولت می‌شوند.» بااین‌حال با عنایت به اینکه صدور اعلامیه تفسیری در بسیاری از موارد، خط‌مشی و مواضع یک کشور را مشخص می‌سازد و معمولاً دارای جنبه سیاسی است، این راهکار نیز فاقد هرگونه الزام حقوقی برای دیگر کشورهای طرف معاهده است. ازاین‌رو، در روابط بین دو کشور صادرکننده اعلامیه و دیگر کشورهای متعاهد قابلیت استفاده نخواهد داشت.این گزارش می‌افزاید: وجود یا عدم برقراری وضعیت جنگی نیز موضوع را در خصوص اشخاص زیر 15 سال تغییر نمی‌دهد و این وضعیت تنها در خصوص اشخاص بین 15 سال (که به‌واسطه پروتکل باید افزایش یابد) تا 19 سال می‌تواند مفید باشد که نباید در مخاصمات به‌صورت مستقیم شرکت داده شوند.در پایان این گزارش تأییدشده است: بنابراین با توجه به جمیع جوانب ذکرشده، پیوستن و الحاق به این پروتکل اختیاری، با توجه به آثار و عواقب و تبعاتی که در پی دارد، صحیح نبوده و منشأ ایجاد محدودیتهای متعدد و اقدامات و فشارهای بین‌المللی علیه ایران خواهد شد.

منبع: تسنیم