ناتوان در مقابله با تنبیه بدنی
ناتوان در مقابله با تنبیه بدنی
ناتوان در مقابله با تنبیه بدنی
امسال معمولاً به فاصله چند روز یک‌بار خبری از تنبیه بدنی دانش‌آموزان منتشر شده است. سال تحصیلی ۹۵-۹۶ شاید رکورددار مسأله تنبیه بدنی دانش‌آموزان یا حداقل افشای موارد تنبیه باشد، زیرا در ماههای گذشته بارها خبرهای تنبیه شدید بدنی دانش‌آموزان از سوی مدیر، معلم و … به‌ویژه در رسانه‌های مجازی باز نشر شده است.
تنبیه بی‌رحمانه دانش‌آموزان قائنی
آخرین مورد علنی شده از تنبیه دانش‌آموزان مربوط به تصاویری است که در هفته نخست بهمن در شبکه‌های مجازی دست‌به‌دست گشت که حاکی از ضربات بی‌رحمانه معلم به سر و صورت و بدن دانش‌آموزان بود. علت اصلی چنین تنبیه بی‌رحمانه‌ای کم شدن نمره دانش‌آموزان بوده است. بررسیها نشان می‌دهد در قوانین آموزش‌وپرورش تنبیه مجاز برای دانش‌آموزان از سوی معلمان و اولیای مدارس در نظر گرفته شده که شامل تذکر، اخطار شفاهی، تغییر کلاس، اخطار کتبی و اخراج موقت تا انتقال به مدرسه دیگر است. البته اخراج موقت و انتقال دانش‌آموز با شرایط خاص امکان‌پذیر بوده و علاوه بر موافقت شورای مدرسه باید آموزش‌وپرورش نیز آن را تأیید کند؛ اما انتشار اخبار خشونت علیه دانش‌آموزان نشان می‌دهد تنبیه بدنی تقریباً نخستین گزینه مورد استفاده معلمان است. درحالی‌که با آشکار شدن این موضوع برخورد جدی با معلمان و اولیای متخلف مدارس صورت نمی‌گیرد. با توجه به افزایش روزافزون این مسأله، مسؤولان وزارت آموزش‌وپرورش به‌ویژه وزیر باید تدابیر ویژه اتخاذ کرده و در این زمینه از افکار عمومی عذرخواهی کنند، زیرا ادامه این روند تنها منجر به دل‌زدگی دانش‌آموزان از محیط مدرسه می‌شود و معلمان خاطی تمام زحمات همکاران با تجربه خود در سالهای گذشته که برای رشد نسل آینده کشور تلاشهای فراوان کرده‌اند را با حرکت نابجا در عرض چند دقیقه بر باد می‌دهند.
جریمه نوشتن و تکالیف سنگین هم ممنوع!
جالب است بدانید بر اساس آیین‌نامه مدارس تدوین شده حتی تنبیه به‌وسیله مشق و جریمه نوشتن هم تخلف محسوب می‌شود. چنانچه ماده ۷۷ آیین‌نامه می‌گوید: «اعمال هرگونه تنبیه از قبیل اهانت، تنبیه بدنی و تعیین تکالیف درسی برای تنبیه ممنوع است و در اعمال تنبیهات نباید بین دانش‌آموزان تبعیض و استثنایی قائل شد.»
تذکر شفاهی بدهید آن‌هم به‌صورت خصوصی
کافی است نگاهی به ماده ۷۶ این آیین‌نامه بیندازید، قسمتی که در بخشهای مختلف آن به راهنمایی و چاره‌جوییهای تربیتی درباره تنبیه دانش‌آموزان پرداخته است. جالب اینجاست که بدانید در این ماده درباره تنبیه و تذکر به دانش‌آموزان به این موارد اشاره شده است که تذکر و اخطار شفاهی باید به‌طور خصوصی باشد و در صورت عمومی شدن، این تذکر باید فقط در حضور دانش‌آموزان کلاس مربوطه انجام شود. این در حالی است که به غیر از موردهای تنبیهی که از دست‌به‌دست شدن در رسانه‌ها باز می‌مانند، در طول چند وقت اخیر می‌توان به مواردی اشاره کرد که در آن نه فقط تذکر که حتی تنبیه بدنی دانش‌آموز در صف مدرسه انجام گرفته است. برای مثال در یکی از تصاویر منتشر شده در فضای مجازی در یکی از مدارس شهریار مشاهده می‌شود که یکی از مسؤولان مدرسه با کمربند اقدام به تنبیه بدنی چند دانش‌آموز می‌کند و هیچ از یک افراد کادر آموزشی با وجود حضور در صحنه از کار او جلوگیری نمی‌کنند.
در اجرای تنبیه، آبروی دانش‌آموز حفظ شود
یکی دیگر از نکاتی که در آیین‌نامه مدارس به آن تأکید شده است بحث حفظ آبرو و عزت‌نفس دانش‌آموزان است. کافی است به سراغ بخشی از ماده ۸۱ این آیین‌نامه بروید؛ جایی که در آن به این نکته اشاره شده است که «در اجرای تنبیه، آبروی دانش‌آموز حفظ شود و از تنبیه در حضور جمع جزو در موارد ضروری اجتناب شود.» این در حالی است که بسیاری از ما در طول چند سال اخیر نه‌تنها شاهد تنبیه بدنی دانش‌آموزان، توسط معلمان در مدارس مختلف کشور بوده‌ایم، حتی هرازگاهی در مواردی شاهد دست‌به‌دست شدن فیلمهایی در فضای مجازی بوده‌ایم که هیچ‌کدام از آنها دربرگیرنده این بخش از آیین‌نامه نبوده‌اند. برای مثال از معروف‌ترین و پر سر و صداترین آنها می‌شود به فیلم بیژن؛ دانش‌آموز مازندرانی اشاره کرد که به «شیب، بام» معروف شده بود. فیلمی که انتشارش تا سالهای سال تبعات خوبی برای این دانش‌آموز نداشت و کار را به‌جایی رساند که حتی به ترک تحصیل او از مدرسه منجر شد.
نقش رسانه‌ها و خطای معلم!
در اروپا، ژان ژاک روسو شیوه‌های جدیدی برای حفظ انضباط در خانه و مدرسه مطرح کرد و روش تنبیه بدنی را ناکارآمد دانست؛ اما هنوز شاهد استفاده از این شیوه در سطح مدارس دنیا و حتی ایران هستیم. تأثیرات مخربی که تنبیه بدنی بر ذهن و روان کودک و حتی جامعه در کوتاه‌مدت و درازمدت می‌گذارد بر هیچ‌کس پوشیده نیست. دبیر هنر و ادبیات مدارس متوسطه اول جنوب استان کرمان با اشاره به این‌که تکرار سریال تنبیه بدنی و رسانه‌ای شدن آن باعث تضعیف جایگاه قشر معلم می‌شود، گفت: برای مثال ممکن است اشتباه پزشکی منجر به از دست رفتن جان یک انسان شود، اشتباه یک پیمانکار، اشتباه یک طراح صنعتی در ساخت یک قطعه یا اشتباه یک مهندس عمران در طراحی و محاسبات یک بنا و حتی اشتباه یک خلبان و … هم همین‌طور. پیامد همه این اشتباهات می‌تواند حوادثی تلخ و ناگوار باشد، اما این سهل‌انگاریها در سکوت خبری رسانه‌ها در هاله‌ای از ابهام باقی می‌ماند. محمود رضا سعیدی گراغانی افزود: اگر با اولین خبر مبنی بر تنبیه دانش‌آموزان در مدارس که از رسانه ملی پخش شد این رسانه و دست‌اندرکاران تعلیم و تربیت ما مسائل را بر اساس تحقیقی میدانی آسیب‌شناسی کرده و برای جلوگیری از تکرار این سریالهای تلخ و ناگوار پیشنهاد و راه‌حل مناسبی را ارائه می‌دادند، دیگر وضعیت تنبیه دانش‌آموز در کشور این‌چنین نبود. به گزارش صدای معلم، به گفته او با توجه به مطالب ذکر شده این سؤال مطرح می‌شود، چرا در نظام آموزش‌وپرورشی که اخبارش دائماً درباره تنبیه بدنی در مدارس روی آنتن رسانه‌ها می‌رود و طبیعتاً مجازاتهای تعیین شده برای فرد خاطی دارد، هنوز شاهد استمرار این‌گونه مسائل تأسف‌برانگیز هستیم؟ سؤال دوم این‌که نقش رسانه‌های ارتباط‌جمعی به‌ویژه رسانه ملی برای جلوگیری از این پدیده چیست؟ متأسفانه آنچه امروزه ما شاهد آن هستیم پاک کردن صورت مسأله است! افکار عمومی با معذرت‌خواهی مدیر کل به آرامش می‌رسد و بعد از گذشت مدتی باز خبری و سوژه‌ای داغ‌تر از سوژه قبلی می‌شود! این در حالی است که خطا خطاست و طبق روال قانونی معلم خاطی باید پاسخگوی خطای خود در نظام مدرن تربیتی باشد، اما باز این سؤال در ذهن نقش می‌بندد که برای جلوگیری از تکرار این‌گونه حوادث چه چاره‌ای اندیشیده شده است؟ منبع: آرمان