صلاحیت دیوان کیفری بین‌المللی

نویسنده: دکتر جواد طهماسبی

ناشر: میزان

سال انتشار: 1395

قیمت: 20000 تومان

حرکت جهانی برای شکل‌گیری حقوق کیفری بین‌المللی از سالهای دور آغاز شده است، اما در دهه‌های اخیر رشد شتابانی به خود گرفته است به نحوی که همواره تجدیدنظر در متون حقوقی مربوط به این رشته را ضروری می‌نماید.

اساسنامه رم، به عنوان مبنای حقوقی تأسیس دیوان کیفری بین‌المللی، معاهده‌ای دقیق و در عین حال پیچیده است که سعی در جلب نظر دولتهای امضاکننده آن داشته و این ویژگی سبب گردیده که کاستیهای آن نیز قابل توجه باشد. گویا تدوین کنندگان به خوبی به این کاستیها توجه داشته‌اند، زیرا به موجب مواد 121 و 123 پیش بینی نموده بودند که کنفرانس بازنگری آن هفت سال پس از لازم الاجرا شدن تشکیل شود شاید بتوان در این کنفرانس برخی از آن کاتستیها را مرتفع نمود.

اولین کنفرانس بازنگری اساسنامه دیوان با یک سال تأخیر از تاریخ 31 می‌تا 11 ژوئن 2010 (10 الی 21 خرداد 1389) در شهر کامپالا واقع در کشور اوگاندا به منظور بررسی اصلاحیه های پیشنهادی و ارزیابی دست‌آوردها و چالشهای دیوان با حضور نمایندگان دولتهای عضو، دولتهای ناظر، نمایندگان سازمانهای بین‌المللی و سازمانهای غیردولتی برگزار شد. دستور کار این کنفرانس در خصوص اصلاح مقررات اساسنامه به موارد زیر معطوف بود.

اصلاح ماده 8 اساسنامه رم با هدف تسری ممنوعیت کاربرد سلاحهای ممنوعه در مخاصمات مسلحانه بین‌المللی به مخاصمات مسلحانه غیر بین‌المللی که بدون مخالفت و با توافق اجماعی به تصویب رسید. اصلاح مقررات ماده 124 اساسنامه معروف به مقررات انتقالی، تعریف جنایت تجاوز و شروط اعمال صلاحیت دیوان در خصوص آن و تعیین حدود صلاحیت شورای امنیت در این مورد، دو موضوع مهم دیگر بودند که بخش عمده‌ای از بحثهای کنفرانس و سرانجام اصلاحات اساسنامه را به خود اختصاص دادند که حسب مورد در مبحثهای مربوطه در بازنگری این کتاب پیرامون آنها بحث خواهیم کرد.

علاوه بر این، وضعیتهایی در سالهای اخیر پدیدار شده است که حاوی جنایات بین‌المللی بوده اند و دیوان صلاحیت خود را نسبت به آنها اعمال نموده است. بارزترین آنان که از بعد موضوع این کتاب مورد بحث قرار خواهند گرفت وضعیت لیبی و دارفور سودان است.

منبع: سایت انتشارات میزان